Канцэрагены: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Ellis Novak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 1:
'''Канцэрагены''', ''бластамагены'' — рэчывы або фізічныя агенты, здольныя выклікаць утварэнне [[злаякасная пухліна|злаякасных пухлін]] ці садзейнічаць іх узнікненню з нармальнай тканкі. Да канцэрагенаў адносяць розныя [[хімічнае злучэнне|хімічныя злучэнні]] (азотфарбавальнікі, араматычныя аміны, [[азбест]], нітразаміны), фізічныя фактары (рэнтгенаўскія прамяні, ядзерныя выпраменьванні), некаторыя біялагічныя агенты (анкагенныя [[вірусы]], метабаліты трэптафану, стэроідныя гармоны).
Канцэрагеннае ўздзеянне звязана з хімічнай актыўнасцю і электроннай будовай пэўнай часткі малекул, якая ўтварае комплексы з некаторымі кампанентамі клеткі ([[нуклеінавыя кіслоты]], [[бялкі]]).
Канцэрагенны падзяляюцца на 3 групы:
Канцэрагенны падзяляюцца на 3 групы: мясцовага дзеяння, арганатропныя (выклікаюць пухліны ў пэўных органах), множнага дзеяння (выклікаюць розныя пухліны ў розных органах). Эфект залежыць ад дозы, працягласці ўплыву, стану рэактыўнасці арганізма, здольнасці тканак ці органаў назапашваць (дэпаніраваць) рэчыва. Новаўтварэнні ўзнікаюць праз 1/5-1/7 працягласці жыцця арганізма (у чалавека 15-20 гадоў, у мышэй 4-6 месяцаў). Многія канцэрагены маюць мутагенныя ўласцівасці. Папярэджанне ўздзеяння канцэрагенаў на арганізм заснавана на прадухіленні забруджвання паветра, вады, ежы, глебы прамысловымі адкідамі, недапушчэнні канцэрагенных прымесей у ежы і пітной вадзе, ажыццяўленні прафілактычных мер у галіне прафесіянальнай, камунальнай і асабістай гігіены.▼
* канцэрагены мясцовага дзеяння,
* канцэрагены арганатропныя (выклікаюць пухліны ў пэўных органах),
* канцэрагены множнага дзеяння (выклікаюць розныя пухліны ў розных органах).
Эфект залежыць ад дозы, працягласці ўплыву, стану рэактыўнасці арганізма, здольнасці тканак ці органаў назапашваць (дэпаніраваць) рэчыва. Новаўтварэнні ўзнікаюць праз 1/5-1/7 працягласці жыцця арганізма (у чалавека 15-20 гадоў, у мышэй 4-6 месяцаў).
▲
== Літаратура ==
| |||