Гісторыя Польшчы: Розніца паміж версіямі

{{Змест злева}}

== Утварэнне Польскай дзяржавы ==

У 9–10 ст. на сучаснай тэрыторыі Польшчы жылі розныя заходнеславянскія плямёны, сярод якіх вылучаліся вісляне і паляне. Першыя займалі тэрыторыю з цэнтрам у [[Кракаў|Кракаве]], другія – з цэнтрам у [[Горад Гнезна|Гнезна]]. Менавіта паляне ў 10 ст. здолелі аб'яднаць вакол сябе сваіх суседзяў і паклалі пачатак дзяржавы, якая ад іх і празвалася Польшчай. Старажытныя легенды, запісаныя польскімі летапісцамі, распавядаюць пра князя Крака, у гонар якога быў названы горад [[Кракаў]], пра князя Папеля, які быў выгнаным за свае злачынствы. Існуюць легенды і пра Земавіта, сына хлебароба Пяста, па імі якога была названа першая гістарычная польская валадарская дынастыя. З нашчадкаў Пяста выйшаў [[князь]] [[Мешка I]] ([[960]]–[[992]]), першы гістарычна вядомы [[князь]]. Валоданні Мешка ўключалі ў сябе Вялікую Польшчу (вобласць рассялення палян), а таксама землі па сярэднім цячэнні [[Вісла|Віслы]]. У [[965]] [[Мешка I|Мешка]] ажаніўся на дачцы чэшскага князя [[Баляслаў I|Баляслава I]] – Дабраве, а ў [[966]] – прыняў [[хрысціянства]] па заходнім абрадзе. Для таго, каб паслабіць залежнасць ад германскага [[імператар]]а, васалам якога [[Мешка I]] прызнаў сябе ў [[963]], польскі [[князь]] на падставе [[Дароўны акт|Дароўнага акту]] аддаў Польшчу пад заступніцтва [[Святы Прастол|Святога Прастола]]. У карысць [[Святы Прастол|Святога Прастола]] Польшча з гэтага часу плаціла штогадовую даніну – "лепту Св. Пятра".

 

== Дынастыя Ягелонаў ==

[[Выява:Jagiellon countries 1490.PNG|266px|thumb|right|Дзяржава Ягелонаў у 1490]]

Са смерцю Казіміра Вялікага дынастыя Пястаў перапынілася. Улада перайшла да прадстаўніка Анжуйскай дынастыі, венгерскага караля Людовіка I Вялікага з 1370 адначасова і караля польскага. Яшчэ ў 1355 ён выдаў прывілей, паабяцаўшы польскай арыстакратыі не ўводзіць надзвычайных падаткаў і пакрываць усе ваенныя выдаткі ў выпадку заняцця стальца. У 1374 ім быў выдадзены Кошыцкі прывілей, які вызваляў шляхту практычна ад усіх падаткаў, за выключэннем невялікага зямельнага падатку, што стварала асновы для развіцця шляхецкага самакіравання.

 

{{Еўропа па тэмах|Гісторыя}}