Шаленства: Розніца паміж версіямі

'''Шаленства''' (іншыя назвы: '''рабіес''' (лац. rabies), састарэлае - '''гідрафобія''', '''вадабоязь''') — інфекцыйнае захворванне, выкліканае вірусам шаленства, па асаблівасцях марфалогіі уключанага ў сямейства ''Rhabdoviridae'', род ''Lyssavirus''.

Вірус шаленства выклікае спецыфічны энцэфаліт (запаленне [[галаўны мозг|галаўнога мозгу]]) у жывёл і [[чалавек]]а. Перадаецца са [[сліна|сліной]] пры ўкусе хворым жывёлам. Затым, распаўсюджваючыся па нервовых шляхах, вірус дасягае слінных залоз і нервовых клетак кары галаўнога мозгу, амонавага рогу, бульбарных цэнтраў, і, пашкоджаючы іх, выклікае цяжкія незваротныя парушэнні.

Шаленства сустракаецца на ўсіх кантынентах, акрамя [[Аўстралія|Аўстраліі]] і [[Антарктыда|Антарктыды]]. Шаленства не рэгіструецца ў астраўных дзяржавах: у [[Японія|Японіі]], у [[Новая Зеландыя|Новай Зеландыі]], на [[Кіпр]]ы, на [[Мальта|Мальце]]. Гэта захворванне да гэтага часу не рэгістравалася таксама ў [[Нарвегія|Нарвегіі]], [[Швецыя|Швецыі]], [[Фінляндыя|Фінляндыі]], [[Іспанія|Іспаніі]] і [[Партугалія|Партугаліі]]. У пачатку XXI стагоддзя [[эпідэмія]] хваробы, якая меркавана з'яўляецца разнавіднасцю шаленства, пагражае поўным знікненнем паўднёваамерыканскага народу [[вараа]].

Адрозніваюць прыродны тып шаленства, агмені якога фарміруюцца дзікімі жывёламі (воўк, лісіца, янотападобны сабака, шакал, пясец, скунс, мангуст, [[кажаны]]) і гарадскі тып шаленства (сабакі, коткі, сельскагаспадарчыя жывёлы).

Натуральным рэзервуарам, магчыма, з'яўляюцца [[грызуны]], якія здольныя доўга насіць інфекцыю, не гінучы на працягу некалькіх дзён пасля заражэння. У Індыі адным з асноўных пераносчыкаў шаленства з'яўляюцца кажаны (3/4 выпадкаў заражэння людзей ад агульнай статыстыкі захворвання шаленствам).