Полацкае гарадзішча: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
украінізмы (слова няма ў слоўніках)
→‎Даследванні: вікіфікацыя, стылявыя змены
Радок 8:
Асноўныя культурныя напластаванні датуюцца [[XI]]—[[XIV]] ст. і ўтрымліваюць сведчанні размяшчэння на гарадзішчы [[Князі полацкія|княжацкага]] двара. Знаходкі сведчыць аб існаванні на гарадзішчы мураванага храма [[Полацкая школа дойлідства|Полацкай архітэктурнай школы]] XII ст<ref name="Дук"/>. Уваходжанне Полацка ў склад [[ВКЛ]] (пасля [[1307]] г.) абумовіла змены ў яго адміністрацыйна-тэрытарыяльнай структуры, у прыватнасці спыненне існавання княжацкай рэзідэнцыі на гарадзішчы<ref name="psu"/>. У [[XIV]] ст. ўвайшло ў склад [[Вялікі пасад, Полацк|Вялікага пасада]], на гарадзішчы размяшчаліся сядзібы і агароды. У [[1563]]-[[15|64]] гг. пад час узвядзення [[Ніжні замак, Полацк|Ніжняга замка]] аддзелена ад паўднёвага паселішча. У [[XVII]]—[[XVIII]] стст. яго тэрыторыя занята гарадскімі [[Могілкі|могілкамі]] каталіцкага насельніцтва<ref name="Дук"/>.
 
== Даследаванні ==
== Даследванні ==
ДаследваннеДаследаванне полацкага гарадзішча ўпершыню правёў ў [[1928]] г. [[А. М. Ляўданскі]]. Таксама раскопкі і назіранні праводзілі: у [[1959]] г. [[Л. Д. Побаль]], у [[1960]], [[1962]] гг. [[Г. В. Штыхаў]], у [[1978]] г. [[В. А. Булкін]], у [[1987]] г. [[С. В. Тарасаў]], у [[2007]] г. [[Д. У. Дук]], у [[2009]] г. [[М. В. Клімаў]]. Даследавана 100 м². Сярэдняя магутнасць [[Культурны пласт|культурнага пласта]] 1,8 м, у паўночнай частцы — 4 м<ref name="Дук"/>.
 
На тэрыторыі Полацкага гарадзішча знойдзены ляпная і ганчарная [[кераміка]], шкляныя [[бранзалет]]ы XII — 1-й трэці [[XIII]] ст. і [[пацеркі]] X—XIII ст., бытавыя металічныя вырабы, прадметы ўзбраення, упрыгажэнні і дэталі [[Адзенне|вопраткі]] з каляровых металаў, царкоўнае начынне, вырабы з косці, [[бурштын]]у і каменю X—XIII ст. Лакалізаваны сляды ювелірнай майстэрні (кавалкі [[Тыгель|тыгляў]], прылады ювеліра, запас сыравіны), а таксама зброевая майстэрня XII—XIII ст. (выраб пласціністых наборных даспехаў). Знойдзена адваротная створка меднага [[энкалпіён|крыжа-энкалпіёна]] (машчавіка) з выявай кн.князя Глеба, які трымае ў руцэ [[Сафійскі сабор, Полацк|Сафійскі сабор]]<ref name="Дук"/>.
 
Сярод знойдзенныхзнойдзеных артэфактаў: [[Бронзавая накладка з Полацкага гарадзішча|бронзавыя літая накладка]], адліваныя фігуркі [[Багародзіца|Багародзіцы]] і апостала [[Іаан, апостал|Іаана]], якія аплакваюць распятага Хрыста, дэталь [[хорас]]а з двухбаковым плеценым арнаментам памерамі 10 х 3,5 см; і капійнае навершанавершша даўж.даўжынёй 8,2 см, верагодна, ад гарызантальнай планкі [[Харугва|харугвы]]. Знойдзена бронзавая [[фібула]] [[візантыя|візантыйскага]] паходжання, прасліца з шыфернага сланцу з кірылічнымі літарамі «Н», «А», «Г». У стратытрафічным пласце XI—XIII ст. выяўлены фрагменты [[Плінфа|плінфы]] з рошчынай, [[Смальта|смальты]], кавалкі свінца[[Свінец|свінцу]], а таксама рошчыны-цамянкі<ref name="Дук">''Дук Дз. У. Дук.'' Полацкае гарадзішча. (ст. 201 у зборніку: Археалогія Беларусі. Энцыклапедыя ў двух тамах. 2 том. Мінск: «Беларуская энцыклапедыя» імя Патруся Броўкі. Полацк, 2011.</ref>.
 
{{зноскі}}