Магдэбург: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
др clean up, replaced: раўншвейг → раўншвайг using AWB |
||
Радок 50:
}}
'''Магдэбург''' ({{lang-de|Magdeburg}} {{Audio-IPA|Magdeburg.ogg|[ˈmakdəbʊrk]}}, {{lang-nds|Meideborg}} {{IPA|[ˈmaˑɪdebɔɐx]}}, ''Madeborg'', {{lang-hsb|Dźěwin}}, {{lang-dsb|Źěwin}}, гіст. {{lang-pl|Dziewin}}, гіст. {{lang-cs|Děvín}}) — старажытны горад, сталіца [[Землі Германіі|федэральнай зямлі]] [[Саксонія-Ангальт]], [[Германія]]. Знаходзіцца на [[Рака Эльба|Эльбе]], на самым краю [[:de:
Упершыню згадваецца у 805 годзе, калі ў ім большую частку насельніцтва складалі славяне. Дамінуючай рэлігіяй у горадзе з'яўлялася [[хрысціянства]]. Але на той момант, Свяшчэная Рымская імперыя з'яўлялася каталіцкай дзяржавай і таму каб выжыць хрыстыян, у 968 годзе [[Свяшчэнная Рымская імперыя|імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі]] [[Атон I Вялікі]] заснаваў у горадзе каталіцкую [[Архідыяцэзія|архідыяцэзію]], за што сёння, разам з [[Ота фон Герыке]], яго называюць «татам Магдэбургу» (Ottostadt Magdeburg).
Радок 58:
Вядомымі людзьмі горада з'яўляюцца [[Ота фон Герыке]], які стаў заснавальнікам [[Вакуум|вакуумнай тэхнікі]] праз эксперымент з [[Магдэбургскія паўшар'і|Магдэбургскімі паўшар'ямі]]. А таксама, кампазітар [[Георг Філіп Тэльман]] – адзін з найвыдатнейшых прадстаўнікоў музыкальнага стылю, эпохі [[барока]].
Горад на скрыжаванні [[Рака Эльба|Эльбы]], [[Эльба-Хафель канал
У цэнтры горада ёсць мноства разнастайных славутасцей, у тым ліку [[Магдэбургскі тэатр]], [[Культурна-гістарычны музей Магндэбурга|Культурна-гістарычны музей Магдэбурга]].
Радок 65:
Горад з'яўляецца [[Знешраёны горад, Германія|знешраёным]] і знаходзіцца ў цэнтры зямлі [[Саксонія-Ангальт]], на сярэдняй Эльбе, а таксама на самым краю Магдэбургскай бёрды і ўтварае цэнтр [[Магдэбургскі рэгіён, Германія|Магдэбургскага рэгіёну]]. У цэнтры горада, [[вышыня над узроўнем мора]] складае 56 метраў. А найбольшая вышыня ў Магдэбургскім раёне, знаходзіцца ў Гангельсберге (Hängelsberge), што належыць да хрыбта Фланца, і мае лічбу ў 123.8 метраў. Самая нізкая кропка Магдэбурга мае лічбу 40.6 м над узроўнем мора.
Горад пачынаецца на заходнім беразе Эльбы (для якога характэрын вялікі ток вады), а заканчваецца ў Саборных скал ([[Нямецкая мова|ням]]. ''Domfelsen'') (дзе прыябладаюць [[
Магдэбург, як і другія тыповыя ўсходе-нямецкія гарады не мае ярка выражанага прыгарада, і таксама не з'яўляецца правільным у цэнтральнай вобласці. Аднак, так як ён дзейнічае як вялікі рухавік развіцця для навакольнай вобласці, ён класіфікуецца як горад рэгіянальнага падпарадкавання. Бліжэйшымі гарадамі з'яўляюцца:
* [[Горад Вольфсбург]] – каля 64 км у паўночна-заходнім кірунку ад цэнтра горада;
* [[Горад
* [[Горад Гале, Саксонія-Анхальт|Горад Гале –]] каля 75 км на поўдзень ад цэнтру горада;
* [[Горад Патсдам]] – каля 105 км на ўсход ад цэнтру горада;
Радок 81:
У вобласці Магдэбург знаходзяцца 160 ахоўных месц разнастайных тыпаў: балоты, паломкі, каньён і раўнінныя лясы, гаі і часткі жывых платоў.
Для абароны прыроды і ландшафту, а таксама для захавання і развіцця асяроддзя пражывання, ёсць вакол Магдэбурга і [[Крёйзхорст, запаведнік|запаведнік Крёйзхорст]] ([[Нямецкая мова|ням]]. ''Kreuzhorst''). У сярэдзіне Эльбы знаходзіцца адзін з нямногіх прыродных пойменных лясных комплексаў. У гэтых лясах асноўным дрэвам з'яўляецца дуб. У запаведніку прысутнічаюць 32 відаў [[Млекакормячыя|млекакормячых]], з якіх 16 знаходзяцца ў [[Чырвоная кніга|Чырвонай Кнізе Саксоніі-Ангальт]], а таксама 3 рэптыліі і 12 відаў земнаводных, у тым ліку шэсць знікаючых відаў, 11 відаў [[Рыбы|рыб]], 3000 відаў [[Матылі|матылькоў]] і 168 відаў шашолак. Таксама варта згадаць, што тут ёсць аленевыя жукі і магдэбургскія козы, якія знаходзяцца пад пагрозай знікнення,
Блізкі ад Эльбы [[біясферны запаведнік]] з'яўляецца домам для многіх знікаючых відаў жывёл, і мае вялікае экалагічнае значэнне. Ён ахоплівае часткі поймы і ўсходні павадак Магдэбургскай дамбы.
Радок 110:
=== Адміністрацыйны падзел ===
Горад Магдэбург падзяляецца на 40 [[
==== Раёны Магдэбурга ====
Радок 158:
=== Назва горада ===
Старымі формамі імя Магдэбург з'яўляюцца словы ''Magadoburg'' або ''Magathaburg'', якімі горад называўся ў X-м стагоддзі. Асноўная форма назвы вельмі падобная да сучаснай, і вызначае прыметнік «''магутны»'' або ''«вялікі».'' Так горад зваўся з-за крэпасці, якая знаходзілася побач з горадам.
== Зноскі ==
[[Катэгорыя:Гарады паводле краін
[[Катэгорыя:Гарады Германіі]]
| |||