Балканскі тэатр ваенных дзеянняў Першай сусветнай вайны: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 685:
=== Страты ===
{{Асноўны артыкул|Страты ў Першай сусветнай вайне}}
Найбольшыя страты ў [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайне]] на Балканах панесла [[Сербія]]. Колькасць сербскіх ахвяраў вайны дакладна не вызначана, розныя крыніцы называюць розныя лічбы стратаў [[Каралеўства Сербія|Сербскага каралеўства]]. Па ацэнцы [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкага]] [[Дэмаграфія|дэмографа]] [[Барыс Цэзаравіч Урланіс|Барыса Урланіса]] сербская армія страціла 165 000 чалавек забітымі, прапаўшымі без вестак і памерлымі ад ран <ref group = "заўв.">З іх загінула ў баі, памерла ад ран, прапала без вестак і пасля не былі знойдзеныя 45 000 чалавек, у палоне памерла (паводле афіцыйнай статыстыкі) 72 553 чалавекі. </Ref>. Агульныя ж страты Сербіі склалі 340 000 чалавек загінулымі <ref group = "заўв."> З іх загінула ад ваенных дзеянняў 110 000 чалавек, голаду і хвароб 230 000 чалавек. </Ref>. Існуюць і іншыя дадзеныя аб колькасці сербскіх страт у вайне: па дадзеных брытанскага ваеннага дэпартамента ([[1922]]) 45 000 сербскіх ваеннаслужачых былі забітыя ў баях, а 82 535 салдат і афіцэраў зніклі без вестак<Ref name = "страты Сербіі (брытанскія дадзеныя)"> {{cite web
| datepublished =
| url = http://necrometrics.com/20c5m.htm#WW1
| title = Source List and Detailed Death Tolls for the Primary Megadeaths of the Twentieth Century. First World War (1914-18): 15,000,000
| author =
| publisher = Necrometrics.com
| accessdate =
| lang = en
| archiveurl = http://www.webcitation.org/69erJ2JTC
| archivedate = 2012-08-04
}} </Ref>. [[Злучаныя Штаты Амерыкі|Амерыканскі]] даследчык Айрэс называе лічбу ў 120 000 загінулых сербскіх ваеннаслужачых. Па дадзеных урада [[Каралеўства Югаславія|Югаславіі]], апублікаваных у [[1924]] годзе ў ходзе вайны загінулі 365 164 сербскіх салдат і афіцэраў <ref name = "Урланіс"/>. Існуюць дадзеныя і пра больш маштабныя страты Сербіі. У ходзе ваенных дзеянняў, [[Масавы голад|голаду]] і з-за хвароб загінула і памерла каля 735 000 сербаў, гэта значыць больш за 15% ад агульнай колькасці [[Насельніцтва Сербіі|насельніцтва краіны]]<ref name=DS>Dějiny Srbska. — Praha, 2004. — ISBN 80-7106-671-0</ref>. Пасля вайны ў краіне засталося 164 000 [[Інваліднасць|інвалід]]аў вайны і мноства дзяцей-сірот <ref name = "Урланіс"/>.
Па дадзеных Урланіса ваенныя страты [[Чарнагорыя|Чарнагорыі]] склалі 15 000 забітымі, параненымі і палоннымі. У ходзе баявых дзеянняў на тэрыторыі Чарнагорыі загінула каля 10 000 мірных жыхароў. Агульная колькасць страт Чарнагорыі (ваенных і грамадзянскіх) склала 35 000 чалавек. Па ацэнцы Майкла Клодфелцера чарнагорская армія страціла 3 000 чалавек забітымі ў баях і 7 000 прапаўшымі без вестак <ref name = "клодфелцер"> {{кніга
| аўтар = Clodfelter, Michael.
| загаловак = Warfare and Armed Conflicts- A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1500-2000
| Спасылка =
| Выданне =
| Месца =
| выдавецтва = 2nd Ed.
| год = 2002
| Том =
| pages = 202
| Allpages =
| Серыя =
| isbn = 0-7864-1204-6
}} {{En icon}} </ref>. Урад Югаславіі ў [[1924]] годзе заявіў аб тым, што чарнагорская армія страціла 13 325 чалавек забітымі, прапаўшымі без вестак, памерлымі ад ран з якіх за 2 000 чалавек памерлі ў палоне.
Брытанскія экспедыцыйныя войскі страцілі каля 5 000 чалавек загінулымі на Балканах <ref name = "Урланіс">''Урланис Б. Ц.'' [http://scepsis.ru/library/id_2307.html Войны и народонаселение Европы. Первая мировая война (1914—1918 гг.)]</Ref>. Па дадзеных італьянскага ваеннага назіральніка Вілары, французскія войскі падчас баявых дзеянняў на Балканах страцілі каля за 20 000 чалавек загінулымі <ref name = "вілары"> {{кніга
| аўтар = Luigi Villari.
| загаловак = The Macedonian Campaign
| спасылка = http://www.unz.org/Pub/VillariLuigi-1922n02
| Выданне =
| месца = London
| Выдавецтва =
| год = 1922
| Том =
| pages = 272
| Allpages =
| Серыя =
| isbn = 978-5-8784-4978-6
}} {{En icon}} </ref>. Італьянская армія на Балканах страціла больш 18 000 ваеннаслужачых забітымі, параненымі, палоннымі і зніклымі без вестак, з іх 2 841 чалавек былі забітыя ў баі <ref name = "страты італіі"> {{cite web
| datepublished =
| url = http://www.icsm.it/articoli/ri/macedonia.html#7up
| title = L'Armata Italiana in Macedonia 1916-1918
| author = Alberto Rosselli
| publisher = it.cultura.storia.militare
| accessdate =
| lang = it
| archiveurl = http://www.webcitation.org/69erJVdZ1
| archivedate = 2012-08-04
}}</ref>. Грэцкая армія страціла ад 9 000 да за 11 000 чалавек забітымі, прапаўшымі без вестак і памерлымі ад ран. Па дадзеных Урланіса агульныя страты арміі Грэцыі ў вайне склалі каля 26 000 чалавек загінуўшымі і прапаўшымі без вестак <ref group = "заўв."> З іх загінула ў баі 6 365 чалавек, прапала без вестак і пасля не былі знойдзеныя 3 255, памерла ад ран 2 000 салдат і афіцэраў, 15 000 памерла ад хвароб. </ref>. Акрамя гэтага каля 5 000 грэцкіх грамадзянскіх асоб загінулі падчас баявых дзеянняў на [[Геаграфія Грэцыі|тэрыторыі краіны]]. <Ref name = "Урланіс"/> <ref name = "Кіган1"> {{Кніга:Джон Кіган:ПСВ}}</ref>.
[[Балгарыя]] страціла 62 000 чалавек забітымі, прапаўшымі без вестак і памерлымі ад ран. Агульныя ж страты балгарскай арміі склалі 87 500 чалавек. Па іншых дадзеных страты балгарскай арміі склалі 101 224 салдат і афіцэраў. У ходзе вайны 48 917 забіта ў баі, 13 198 памерлі ад атрыманых ран, 888 загінулі ў выніку няшчасных выпадкаў, 24 497 памерлі ад хвароб, у палоне памерла 8 000 балгарскіх ваеннаслужачых<ref name=""> [https://books.google.by/books?id=DBwTBQAAQBAJ&pg=PA313&lpg=PA313&dq=101224+bulgarian+army&source=bl&ots=5rwoNospc8&sig=GcPVgCSRvYHw1RovOYYFECOu6F0&hl=be&sa=X&ved=0ahUKEwjvytPf68TMAhVC3iwKHZZHCc8Q6AEILjAD#v=onepage&q&f=false ''Spencer C. Tucker'' World War I (5 volumes): The Definitive Encyclopedia and Document Collection ISBN 978-1851099641, p.313]</ref>. У Балгарыі падчас вайны, у параўнанні з даваенным паказчыкамі павялічылася смяротнасць сярод грамадзянскага насельніцтва з-за недахопу харчавання, акрамя гэтага каля 5000 мірных жыхароў загінулі падчас баявых дзеянняў <ref name = "Урланіс"/>.
Па дадзеных выдання ''«Österreich-Ungarns letzter Krieg»'', якое выйшла ў [[1930]] годзе ў [[горад Вена|Вене]], са жніўня 1914 па люты 1915 года аўстра-венгерская армія на Балканскім фронце страціла 28 276 чалавек забітымі ў баі, 122 122 чалавекі параненымі 76 690 чалавек палоннымі і зніклымі без вестак і 46 716 хворымі <ref name = "страты аўстра-венгрыі"> Österreich-Ungarns letzter Krieg. — Wien: Verlag der Militärwissenschaftlichen Mitteilungen, 1930. — Vol. 1. — P. 759 {{ref-de}} </ref>.
Па дадзеных расійскага журналіста [[Вадзім Віктаравіч Эрліхман|Вадзіма Эрлихмана]] каля 80 000 ваеннаслужачых аўстра-венгерскай арміі [[Харваты|харвацкай]], [[Славенцы|славенскай]] і [[Баснійцы|баснійскай]] нацыянальнасцяў загінулі ў баях, прапалі без вестак і памерлі ад ран. Каля 30 000 [[Паўднёвыя славяне|паўднёвых славян]] загінулі ў турмах і канцэнтрацыйных лагерах Аўстра-Венгрыі <ref name = "эрліхман"> {{кніга
|аўтар = Эрлихман, В. В.
|загаловак = Потери народонаселения в ХХ веке. Справочник
|спасылка =
|выданне =
|месца = М.
|выдавецтва = Русская панорама
|год = 2004
|том =
|pages =
|allpages =
|серыя =
|isbn = 5-93165-107-1
}} </Ref>. Усяго ж па яго дадзеных на ўсіх тэрыторыях, якія ў [[1918]] годзе ўтварылі [[Каралеўства Югаславія|Каралеўства сербаў, харватаў і славенцаў]] ([[Славенія]], [[Каралеўства Харватыя і Славоніі|Харватыя і Славоніі]], [[Боснія і Герцагавіна]], [[Аўтаномны край Ваяводзіна|Ваяводзіна]], [[Каралеўства Сербія|Сербія]] і [[Македонія, зямля|Македонія]], [[Каралеўства Чарнагорыя|Чарнагорыя]]) загінула каля 996 000 чалавек <ref name = "эрліхман"/>.
== У культуры ==
| |||