Ратуша: Розніца паміж версіямі

'''РАТУШАРатуша''' (ад {{lang-de|Rathaus}} — ''дом сходаў''<ref name="Трусаў, А.А. Музеефікацыяtrusau">Трусаў, А. А. Музеефікацыя беларускіх ратуш / А. А. Трусаў // 90 год Віцебскаму абласному краязнаўчаму музею: Матэр. навук. канф., Віцебск, 30—31 кастрычніка 2008 г. / Упраўленне культуры Віцебскага аблвыканкома, УК «Віцебскі абласны краязнаўчы музей»; [Рэдкал.: Г. У. Савіцкі і інш.]. — Мн.: Медысонт, 2009. — 424 с. — С. 9—10. — ISBN 978-985-6887-40-9.</ref>, {{lang-pl|ratusz}} — ''рада'') — будынак, у якім размяшчаліся органы гарадскога самакіравання. Засядалі ў ёй [[ратман]]ы.

Першыя ратушы ў [[заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] паявілісяз'явіліся ў [[12 стагоддзе|XIIстXII ст.]] Пабудовы мелі элементы крапасногаабарончага і грамадзянскага [[Архітэктура|дойлідства]]. Узводзілі 2-павярховыя ратушы з [[балкон]]ам ці [[эркер]]ам. Будынак ратушы, звычайна прамавугольнай формы, будаваўся ў цэнтры горада, пасярэдзіне плошчы, дзе адбываліся [[Кірмаш|кірмашы]]. Ратушу амаль заўсёды ўпрыгожвала [[вежа]], якая выконвала ролю назіральнай вышкі (у выпадку пажару альбо ваеннага нападу). Галоўным памяшканнем ратушы была зала пасяджэнняў маістрата[[Магістрат|магістрата]] на другім паверсе асноўнага будынка. Вакол ратушы мясціліся гандлёвыя рады і крамы. У канцы [[16 стагоддзе|XVI ст.]] усе вялікія беларускія гарады мелі ратушы, у асноўным драўляныя. У час шматлікіх пажараў яны звычайна гарэлі, і таму там, дзе магістраты мелі значныя сродкі, узводзіліся мураваныя будынкі. На жаль, большая частка з іх не захавалася, а некаторыя загінулі ў [[20 стагоддзе|XX ст.]] падчас войнаў і з-за абыякавых адносін да нашай культурнай спадчыны<ref name="Трусаў, А.А. Музеефікацыяtrusau">...</ref>.

На Беларусі ратушы пачалі будаваць з [[14 стагоддзе|XIV ст.]] Узводзілі ў гарадах на рыначных плошчах, часам аб'ядноўвалі з гандлёвымі, гасцінымі радамі, арсеналамі, важніцамі. Будавалі з дрэва, цэглы, у тэхніцы «[[Прускі мур|прускага муру]]». Будынкі ратушаў мелі звычайна простыя і манументальныя формы. У [[17 стагоддзе|XVII]]—[[18 стагоддзе|XVIII стст.]] пераважаў [[барока|барочны]] тып: ратуша з шмат'яруснай вежай, завершанай разнастайнымі купалкамі ці шпілем, існавалі і бязвежавыя. Манументальнасцю і цэльнасцю вылучаліся ратушы стылю [[класіцызм]]у, у якіх кампазіцыйным акцэнтам фасадаў быў [[порцік]]. Існавалі ратушы з рысамі несапраўднай [[готыка|готыкі]]. Галоўным памяшканнем ратушы была парадная зала (на 2-м паверсе) для ўрачыстых актаў, пасяджэнняў магістрата, тэатральных паказаў і інш.. Частка памяшканняў ратушы (падвалы, першыя паверхі) адводзілася пад крамы, склады і інш.

* c. 692, «Современный толковый словарь русского языка», Ридерз Дайджест, Москва, 2004 г. С. 692. ISBN 5-89355-108-7.