Англійская мова: Розніца паміж версіямі

Дадзены этап рахзвіцця англійская мовы ахоплівае перыяд 1066 - 1485 гг. У [[1066]] г. [[Англія|Англію]] [[Нармандскае заваяванне Англіі|заваявалі нарманы]], якія зрабілі сваю ([[Французская мова|французскую]]) мову) моваю [[Эліта|эліты]]. Англійская існавала ў якасці народнай, маючы 3 асноўныя [[Дыялектная мова|дыялектныя]] зоны — паўночную, цэнтральную, паўднёвую. Таксама на ёй размаўлялі рэштнірэшткі [[Англасаксы|англа-сансонскайсаксонскай]] арыстакратыі. Але буйныя землеўладальнікі, якія належылі да англа-саксонскай большасці, патроху павялічвалі свой уплыў, нарманы ўсё болей асіміляваліся. Сярэднеанглійская мова ўзнікла на базе англа-саксонскай, з французскім уплывам. Творы [[Джэфры Чосер|Джэфры Чосера]] «{{нп4|Кентэрберыйскія апавяданні||ru|Кентерберийские рассказы}}» і ”Смерць”[[Смерць караля Артура”Артура]]” [[Томас Мэлары|Томаса Мэлары]] з'яўляецца самымі вядомымі ўзорамі мовы таго часу. Працэс пранікнення французскіх слоў у англійскую мову дасягае вяршыні ў 1250-1400 гг.

Гэты перыяд характарызаваўся значнымі змяненнямі [[Фанетыка|фанетыкі]] і [[Граматыка|граматыкі]] пад уплывам французская мовы. У прыватнасці старафранцузскае паходжанне мае большасць слоў, якое мае дачыненне да кіравання дзяржавай (акрамя германскіх king і queen - ”кароль””[[кароль]]” і ”каралева””[[каралева]]” адпаведна).

''большасць [[Дваране|дваранскіх]] тытулаў'':

* duke — [[герцаг]],

* peer — [[Пэрства|пэр]];

* general — [[генерал]],

* captain — [[капітан]],

* judge — [[суддзя]],

* court — [[суд]],

* crime — [[злачынства]];

* service — [[набажэнства]] (царкоўнае),

* parish — [[прыход]].

Цікава, што слова, якія маюць дачэненне да [[Гандаль|гандлю]] і [[Прамысловасць|прамысловасці]] - французскага паходжання, а назвы простых рамёстваў - германскага. Прыклад першых: commerce — гандаль, industry — прамысловасць, merchant — купец. Аднак назвы большасці жывёл - германскія, а назвы мяса гэтых жывёл запазачыная з французская мовы, што заўважыў яшчэ [[Вальтэр Скот]] у рамане ”Авенга””[[Айвенга]]”:

* cow — [[карова]],

* calf — [[цяля]],

* sheep — [[Авечка свойская|авечка]],

* pig — [[Свінні|свіння]]

* beefveal (сучасн. фр. le bœufveau) — ялавічына[[цяляціна]],

* vealmutton (сучасн. фр. le veaumouton) — цяляціна[[бараніна]],

* muttonpork (сучасн. фр. le moutonporc) — бараніна,[[свініна]]

Граматычная структура мовы спаткае і далейшыя змены: імянныя і глагольныя [[Канчатак|канчаткі]] спачатку змешваюцца, а потым, у канцы гэтага перыяду, амаль цалкам знікаюць. У [[Прыметнікі англійскай мовы|прыметніках]] акрамя канчаткаў, што раней утваралі параўнальныя ступені, з’яўляюцца дадатковыя словы ''more'' ‘болей’ і '' most'' ‘найболей’. У перыяд 1400 - 1483 гг. адбываецца перамога лонданскага дыялекту над іншымі. [[Лонданскі дыялект]] узнік на базе [[Сінтэз|сінтэзу]] паўднёвых і цэнтральных дыялектаў. У фанетыцы адбываецца так званы Вялікі зрух галосных.

У выніку міграцыі часткі брытанцаў на тэрыторыю [[Ірландыя|ірландскага]] [[графства]] [[Уэксфорд, графства|Уэксфорд]] у 1169 г. сфарміравалася мова ёла[[йола]], якая знікла ў сярэдзіне [[19 стагоддзе|ХІХ ст]].