Вікіпедыя: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 35:
Супольнасць удзельнікаў Вікіпедыі - [[Іерархія|іерархічная]] па [[Структура|структуры]]. Удзельнікі з добрай рэпутацыяй могуць балатавацца на адзін з многіх узроўняў дабраахвотнага кіравання. Ніжэйшая прывілеяваная ”пасада” - [[Адміністратар Вікіпедыі|адміністратар]] (могуць выдаляць старонкі, блакаваць артыкулы ад правак у выпадку вандалізма ці рэдактарскіх спрэчак і блакіроўкі удзельнікаў).
 
Нягледзячы на назву, адміністратары не маюць ніякіх асабістых прывілеяў у працэсе прыняцця рашэнняў, і ім забаронена ужываць свае паўнамоцтвы дзеля ўрэгулявання спрэчак. Роля адміністратараў часта апісваецца як ”уборка” і з большасці абмежавана ўнясеннем правак, што маюць эфект у маштабах усяго праекту (і таму забароненых для звычайных рэдактараў, каб мінімізаваць парушэнні), а таксама блакіроўка карыстальнікаў, каб пазбегнуць разбуральных правак, такіх як [[вандалізм]].
 
Паколькі Вікіпедыя развіваецца на базе нетрадыцыйнай мадэлі складання энцыклапедыі, пытанне ”Хто піша Вікіпедыю” стала тым, якія найболей часта задаюць у межах праекту, часам са спасылкай на іншыя праекты [[Веб 2.0]], такія як [[Digg]], [[News Corporation|News2]], [[Хабрахабр]]. [[Джымі Вэйлз]] аднойчы сцвярджаў, што толькі ”супольнасць... адданы гурт з некалькіх соцен дабраахвотнікаў” робіць асноўны ўнёсак у Вікіпедыю і што гэты праект з’яўляецца, па сутнасці, ”вельмі падобным на любую традыцыйную арганізацыю”. Пазней гэта аспрэчыў [[Аарон Шварц]], які адзначыў, што шэраг прагледжаных артыкулаў мелі вялікія часткі зместу, якія ўнеслі ўдзельнікі з малой колькасцю правак<ref>
{{cite web
| url = http://www.aaronsw.com/weblog/whowriteswikipedia
Радок 51:
</ref>.
 
Даследванне навукоўцаў з [[Дартмутскі коледж|Дартмутскага коледжа]], якое правялі ў [[2007]] годзе, паказала, што ананімы і тыя карыстальнікі, якія рэдка робяць унёсак у Вікіпедыю, з’яўляюцца не меней надзейнай крыніцай ведаў, як і тыя, што зарэгістраваны на сайце. Хаця некаторыя ўдзельнікі моцныя ў сваёй вобласці, Вікіпедыя патрабуе, каб нават іх унёсак быў падмацаваны крыніцамі, прыдатнымі дзеля праверкі. Гэтую перавагу [[Кансэнсус|кансэнсуса]] над наяўнасцю адукацыю[[Адукацыя|адукацыі]] часта апісваюць як ”анты-элітарнасць”<ref name="SangerElitism" />.
 
У жніўні 2007 г. сайта, распрацаваны аспірантам па камп’ютарных навуках [[Вірджыд Грыфт|Вірджыдам Грыфтам]] і названы [[WikiScanner]], пачаў публічнае функцыянаванне. WikiScanner прасочвае крыніцы мільёнаў змен, што зроблены ў Вікіпедыі ананімнымі рэдактарамі, і паказвае, што многія з гэтых правак з [[Карпарацыя|карпарацый]] і [[Урад|ўрадавых]] устаноў - ў артыкулах, што звязаны з імі самімі або з іх працаю, з якіх яны стараюцца выдаліць крытыку<ref name="Seeing Corporate Fingerprints">
{{cite news
| url = http://www10.nytimes.com/2007/08/19/technology/19wikipedia.html?_r=5&hp=&pagewanted=all&oref=slogin&oref=slogin&oref=slogin&oref=slogin
Радок 65:
 
== Прынцыпы працы ==
У [[2002]] за аснову была ўзята вікі-тэхналогія (ад [[Гавайская мова|гавайск]].: ''wikiwiki'' — вельмі хутка). Тэхналогія дазваляе адразу праз вэб-інтэрфейс публікаваць артыкулы, рабіць праўку ў наяўных, імгненна ствараць спасылкі на іншыя артыкулы, як на наяўныя, так і запланаваныя.
 
Праект «Вікіпедыя» існуе як публічная ўніверсальная інтэрнэт-энцыклапедыя, у якой аўтарам артыкула можа выступіць кожны ахвочы. Фундатарамі праекта сталі два энтузіясты [[Джымі Вэйлс]] і [[Лары Сэнгер]]. Яе папулярнасць паступова нарастала, і вынікам гэтага сталі пабочныя праекты, такія як [[Вікіслоўнік]], [[Вікіцытатнік]], і [[Вікінавіны]]. Вікіпедыя рэдагуецца ахвотнікамі на базе [[вікі]] [[праграма|праграмы]].