Злучаныя Штаты Амерыкі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
clean up з дапамогай AWB
Varlaam (размовы | уклад)
Радок 411:
=== Літаратура і філасофія ===
{{main|Літаратура ЗША}}
[[File:Mark Twain, Brady-Handy photo portrait, Feb 7, 1871, cropped.jpg|left|thumb|225px|[[Марк Твен]] — адзін з найбольш вядомых пісьменнікаў свету. Фота 7.2.1871 года]]
[[File:Лонгфелло Генри.JPG|thumb|225px|[[Генры Лангфела]] — амерыканскі паэт, Аўтар ”Песні аб Гаяваце”]]
У 18-м і пачатку 19 стагоддзя амерыканская літаратура была сфарміравана пад уплывам [[Англійская літаратура|англійскай]] і еўрапейскай літаратуры<ref>{{cite web|url=http://englishstory.ru/amerikanskaya-literatura-periodizatsiya.html|title=Американская классическая литература, периодизация|publisher=englishstory.ru|accessdate=2016-06-03}}</ref>. Найбольш вядомыя постаці першай паловы XIX стагоддзя - [[Джэймс Фенімар Купер]], [[Вашынгтон Ірвінг|Вашынгтан Ірвінг]]. Такія пісьменнікі, як [[Нітаніэль Гордан]], [[Эдгар Алан По|Эдгар По]], [[Генры Лангфела|Генры Лонгфела]], [[Марк Твэн]], [[Генры Дэвід Тора]], [[Герман Мэлвіл]], паэт [[Уолт Уітмен]] былі найбольш значнымі літаратарамі сярэдіны і другой паловы XIX стагоддзя<ref name=":2">{{кніга|аўтар=Emily Dickinson|загаловак=Bloom, Harold|адказны=|выданне=1999|месца=Broomall, PA: Chelsea House. p. 9.|выдавецтва=|год=|старонкі=|старонак=|isbn=ISBN 0-7910-5106-4.}}</ref>. [[Эмілі Дзікінсан]], практычна невядомая пры жыцці, цяпер лічыцца найважнейшай амерыканскай паэткай.
 
Раманы, якія адлюстроўваюць фундаментальныя аспекты нацыянальнага вопыту і характару - такія, як ”[[Мобі Дзік]]” [[Герман Мэлвіл|Германа Мэлвіла]] ([[1951]]), ”[[Прыгоды Гекльберы Фіна]]” [[Марк Твэн|Марка Твэна]] ([[1885]]), ”[[Вялікі Гэтсбі, раман|Вялікі Гэтсбі]]” [[Фрэнсіс Скот Фіцджэральд|Фрэнсіса Скота Фіцжэральда]] (1925) і ”[[Забіць перасмешніка]]” [[Харпер Лі]] (1960) - маюць права быць аднесеныя да ”вялікага амерыканскага рамана”.
Радок 434:
* скульптары: Аляксандр Кодлер, Дэвід Сміт, Фрэнк Стэла;
* ілюстратары Фрэдэрык Рэмінгтан, Норман Роквел, Ньюэл Конверс Уайет;
* дызайнеры: Луіс Комфарт Тыфані, Фрэнк Ллойд Райт<ref>{{кніга|аўтар=Janson, Horst Woldemar; Janson, Anthony F.|загаловак=History of Art: The Western Tradition. Prentice Hall Professional|адказны=|выданне=|месца=|выдавецтва=|год=2003|старонкі=|старонак=955|isbn=ISBN 978-0-13-182895-7}}</ref>.
=== Музыка ===
Радок 446:
[[Файл:Saint Patrick's Cathedral by David Shankbone.jpg|thumb|300px|[[Сабор святога Патрыка, Нью-Ёрк|Сабор святога Патрыка]] ў Нью-Ёрку]]
[[Файл:2009-0528-MN-IA10-Harmony-church.jpg|thumb|225px|Лютэранская царква [[Горад Хармані, Мінесота|Хармані]], [[Мінесота]]]]
[[Першая папраўка ў канстытуцыі ЗША]]<ref>{{cite web |url=http://www.law.cornell.edu/anncon/html/amdt1toc_user.html |title=Первая поправка: CRS Annotated Constitition |archiveurl=http://archive.is/20120805/http://www.law.cornell.edu/anncon/html/amdt1toc_user.html |archivedate=2012-08-05}}{{Ref-en}}</ref>, прынятая 15 снежна 1791 года, абвяшчае аддзяленне царквы ад дзяржавы, якое ”[[Бацькі-заснавальнікі ЗША|Бацькі-заснавальнікі]]” ЗША разумелі як забарону на ўсталяванне дзяржаўнай рэлігіі (якая [[Царква Англіі|мела месца]], напрыклад, у [[Вялікабрытанія|Велікабрытаніі]]). Паводле даследвання 2002 года, ЗША - адзіная развітая краіна, дзе большасць насельніцтва адказала, што рэлігія мае ”вельмі важнае значэнне” у іх жыцці<ref>{{cite web|title=U.S. Stands Alone in its Embrace of Religion|work=Pew Global Attitudes Project|url=http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=167|archiveurl=http://www.webcitation.org/616VVVp2K|archivedate=2011-08-21|lang=en}}</ref>.
 
Амерыканскі ўрад не вядзе афіцыйнай статыстыкі па рэлігіі. Паводле дадзеных ”[[Сусветная кніга фактаў ЦРУ|Сусветнай кнігі фактаў ЦРУ]]” на 2007 год, 51,3% насельніцтва ЗША лічаць сябе [[Пратэстанцтва|пратэстантамі]]. 25% з іх - [[Баптызм|баптысты]], якія належаць да найбуйнейшых рэлігійных арганізацый ”[[Паўднёвая баптысцкая кавенцыя]]” (каля 15,9 млн. чалавек) і ”[[Амерыканская баптысцкая царква]]” (''{{lang-en|American Baptist Churches USA}}'').