Люстэрка: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др стыль, арфаграфія
Радок 1:
{{значэнні|Люстра, прыбор}}
[[Выява:Mirror.jpg|frame|right|130px|Ваза і люстра]]
'''Люстра''', '''люстэ́рка''' (ад {{lang-it|lustro}}<ref name=pr>{{Крыніцы/Слоўнік іншамоўных слоў|1}}, С.733</ref>)  — гладкая паверхня, прызначаная для адлюстравання [[святло|святла]] (або іншага выпраменьвання). Найбольш вядомы прыклад  — плоскае люстэрка.
 
== Гісторыя ==
[[Выява:Romano-Celtic mirror (Desborough).jpg|thumb|left|110px|Рамана-кельцкае бронзавае люстэрка]]
Археолагі выявілі першыя, невялікія люстэркі з серабра, медзі або бронзы, якія адносяцца да [[бронзавы век|бронзавага веку]] (напрыклад, тыпу сучасных індыйскіх люстэраклюстраў ручнойручнога працывырабу [[:en:Aranmula kannadi]]).
 
Пазней навучыліся рабіць люстэркі са шкла, наносячы на тыльны бок шкляной пласцінкі тонкі пласт серабра, золата ці волава. Найбольшую вядомасць атрымалі знакамітыя венецыянскія люстэркі, якія каштавалі гэтак дорага, што для іх куплі французскія арыстакраты часам былі вымушаны прадаваць цэлыя маёнткі.
 
Таксама для вытворчасці люстэркаўлюстраў раней карысталісяужываўся [[абсідыян]]ам.
 
Сучасную гісторыю люстэркаў адлічваюць з XIII стагоддзя, а дакладней — з 1240 года, калі ў Еўропе навучыліся выдзімаць посуд зса шкла. ВынаходніцтваУласна гэтагавынаходства шклянога люстэркалюстра варта аднесціадносяць да 1279 годзегода, калі італьянскі манах-францысканец Джон Пекам апісаў спосаб пакрываць шкло тонкім пластом волава.
 
Вытворчасць люстэркалюстра выглядала так. У пасудзіну праз трубку майстар уліваў расплаўленае волава, якое расцякалася роўным пластом па паверхні шкла, а калі шар астываў, яго разбівалі на кавалкі. Першая люстэркалюстра было недасканалым: — ўвагнутыяувагнутыя аскепкі злёгку скажалі малюнакадлюстраванне, але яно сталабыло яркім і чыстым.
 
У XIII стагоддзіст. ўу Галандыі асвоілі кустарнуюсаматужную тэхналогію вытворчасці люстэркаў.люстраў, Зазатым ёйяе рушыліасвоілі ўследва ФляндрыяФландрыя і нямецкіў гораднямецкім майстроўгорадзе НюрнбергНюрнбергу, дзе ў 1373 годзе ўзнік першы люстраны цэх.
 
У 1407 годзе венецыянскія браты Данзало дэль Гала выкупілі ў фламандцаў [[патэнт|патэнт]] , і Венецыя цэлых паўтара стагоддзястагоддзі трымала манаполію на вытворчасць выдатныхлюстраў, венецыянскіхякія называліся люстэркаўвенецыянскімі, якіяхаця вартапа былосутнасці б называцьбылі фламандскіфламандскімі. І хоць Венецыя была не адзіным месцам вытворчасці люстэркаўлюстраў у той час, але менавіта венецыянскія люстэркі адрознівалавылучаліся найвысокаянайвышэйшай якасцьякасцю. Венецыянскія майстры дадавалі ў якія адлюстроўваюцьадлюстравальны складысплаў золата і бронзу, таму ўсе прадметы ў люстэркулюстры выглядалі нават прыгажэй, чымза у рэчаіснасцірэчаіснасць. Кошт аднаго венецыянскага люстэркілюстра былабыў роўнаяроўны кошту невялікага марскога судна, і для іх куплі французскія арыстакраты часам былі вымушаныя прадаваць цэлыя маёнткі. Напрыклад, лічбы, якія дайшлі да нашых дзён, кажуць, што не такое ўжодужа вялікае люстэркалюстра памерам 100х65  см каштавала больш за 8000 ліўраў[[ліўр]]аў, а карціна Рафаэля таго ж памеру  — каля 3000 [[ліўра|ліўраў]]. Люстэркі былі надзвычай дарогі. Купляць і калекцыянаваць іх маглі толькі вельмі багатыя арыстакраты і каралеўскія. <ref> Сабин Мельшиор-Бонне. История зеркала.  — М.: Новое литературное обозрение, 2006.  — (Культура повседневности).  — ISBN 5-86793-384-9.</ref>
 
У 1407 годзе венецыянскія браты Данзало дэль Гала выкупілі ў фламандцаў [[патэнт|патэнт]] , і Венецыя цэлых паўтара стагоддзя трымала манаполію на вытворчасць выдатных венецыянскіх люстэркаў, якія варта было б называць фламандскі. І хоць Венецыя была не адзіным месцам вытворчасці люстэркаў у той час, але менавіта венецыянскія люстэркі адрознівала найвысокая якасць. Венецыянскія майстры дадавалі ў якія адлюстроўваюць склады золата і бронзу, таму ўсе прадметы ў люстэрку выглядалі нават прыгажэй, чым у рэчаіснасці. Кошт аднаго венецыянскага люстэркі была роўная кошту невялікага марскога судна, і для іх куплі французскія арыстакраты часам былі вымушаныя прадаваць цэлыя маёнткі. Напрыклад, лічбы, якія дайшлі да нашых дзён, кажуць, што не такое ўжо вялікае люстэрка памерам 100х65 см каштавала больш за 8000 ліўраў, а карціна Рафаэля таго ж памеру — каля 3000 [[ліўра|ліўраў]]. Люстэркі былі надзвычай дарогі. Купляць і калекцыянаваць іх маглі толькі вельмі багатыя арыстакраты і каралеўскія. <ref> Сабин Мельшиор-Бонне. История зеркала. — М.: Новое литературное обозрение, 2006. — (Культура повседневности). — ISBN 5-86793-384-9.</ref>
{{зноскі}}