Нямецкія вайсковыя могілкі 1941—1944 гадоў пад Мінскам: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
вычытка, абагульненне інфармацыі, выдаленне паўтораў (шмат "вады"), афармленне, вікіфікацыя, арфаграфія, пунктуацыя
Радок 1:
'''Нямецкія вайсковыя могілкі 1941—1944 гг. пад Мінскам''' — зніклыя могілкіпахаванні салдат і афіцэраў [[Вермахт]]а, пераважна загінулых у баявых дзеяннях супраць партызан і [[Чырвоная Армія|Чырвонай Арміі]] недалёка ад станцыі«[[Усходнія могілкі|Усходніх могілак]]», у лесапарку паміж кварталам «Маяк Мінска» і станцыяй [[Мінскі метрапалітэн|метро]] «[[Барысаўскі тракт (станцыя метро, Мінск)|Барысаўскі тракт]]» і «[[Усходнія могілкі|Маскоўскіх (Усходніх)]]» могілак. Вядомы пад назвамі «Могілкі герояў» (Нeldenfriedhof) «Ганаровыя могілкі» (Ehrenfriedhof) і «Салдацкія могілкі» (Soldatenfriedhof){{крыніца}}. ТэрыторыяПлошча знаходжання — лесапарк паміж кварталам «Маяк Мінска» і ст. м. «Барысаўскі тракт», плошчапахаванняў 4,3 га альбо менш<ref>[http://berastouski.blogspot.com/2015/04/blog-post_29.html Блог Андрэя Берастоўскага. Заканчэнне гісторыі касцей]</ref>.
 
[[Файл:Карта.png|міні|Карта магчымай тэрыторыі могілак. 1. Чорная рамка: тэрыторыя могілак у межах лесапаркавага комплекса; 2. пр. Незалежнасці і ст. м. Усход; 3. аранжавая рамка: раён будаўніцтва «Маяка Мінска»; 4. чырвоная рамка: раён могілак, знішчаны падчас земляных работ у канцы 1980-х гг.; 5. блакітная рамка: магчымая тэрыторыя могілак, якая заходзіць на раён жылога будаўніцтва.]]
 
== Пахаванні ==
Дакладнай інфармацыі пра гэтыя вайсковыя пахаванні мала, многія факты базіруюцца толькі на вусных сведчаннях. Адсутнічае шырокі доступ да дакументальнай інфармацыі пра іх тэрыторыю і пахаваных на іх людзях. Лічыцца, што ў гэтым раёне пахавана ад 2400<ref>[http://www.kp.by/daily/26438/3309781/ Андрей Осмоловский. На немецком кладбище в Березе захоронили останки 1000 солдат вермахта]</ref> да 3000<ref>[http://berastouski.blogspot.com/2015/04/blog-post_29.html Блог Андрэя Берастоўскага. Заканчэнне гісторыі касцей]</ref> чалавек з улікам пераноса сюды ў 1943 годзе рэшткаў каля 1200 чалавек з раёна Акадэміі навук.
Асноўная праблема вывучэння гісторыі гэтых могілак у адсутнасці шырокага доступу да дакументальнай інфармацыі аб іх тэрыторыі, аб пахаваных на іх людзях і аб дакладным часе іх знішчэння. Многае з напісанага базіруецца на вусных паведамленнях. Некакторыя крыніцы сцвярджаюць, што на гэтых могілках было пахавана больш за тысячу нямецкіх вайскоўцаў<ref>[http://www.minsk-old-new.com/minsk-3003.htm Город мертвых в городе живых]</ref>. Паводле звестак газеты «Камсамольская праўда ў Беларусі» з спасылкай на нямецкіх экспертаў па дагляду за вайсковымі пахаваннямі ў пэўны час на Салдацкіх могілках было пахавана 2400 чал<ref>[http://www.kp.by/daily/26438/3309781/ Андрей ОСМОЛОВСКИЙ. На немецком кладбище в Березе захоронили останки 1000 солдат вермахта] </ref>. Іншыя даводзяць лічбу да 3 тыс.<ref>[http://berastouski.blogspot.com/2015/04/blog-post_29.html Заканчэнне гісторыі касцей]</ref>. (Апошняя магла быць завязана і з тым, што на могілках раёна Акадэміі навук было пахавана 1200 чал., якіх маглі перавезці на Салдацкія могілкі падчас ліквідацыі першых<ref>[http://www.kp.by/daily/26438/3309781/ Андрей ОСМОЛОВСКИЙ. На немецком кладбище в Березе захоронили останки 1000 солдат вермахта]</ref>.
 
Сярод іншых мог быць пахаваны забіты пад [[Хатынь|Хатынню]] нямецкі атлет [[Ганс Вёльке]], бо на нямецкай старонкестаронцы Вікіпедыі пра Г. Вёльке без спасылкі на крыніцу сцвярджаецца, што месца яго пахавання — могілкі пад Мінскам ля Москаўэр штрасэ (Маскоўская шаша), заходні бок, рад 22, магіла 28[http://de.wikipedia.org/wiki/Hans_Woellke], што практычна выключае іншыя варыянты нямецкіх вайсковых пахаванняў побач з сучасным пр.праспектам Незалежнасці ў Мінску. Ёсць думка, што на тэрыторыі гэтых могілак нацысты ўзводзілі манумент сваім загінуўшым ваярам, знішчаны пасля аднаўлення савецкай улады<ref>[http://by-mohilki.livejournal.com/24584.html Немецкое кладбище времён Второй мировой войны в Минске]</ref>. Дакладнай інфармацыі пра гэтыя вайсковыя могілкі знойдзена нешмат.
 
== Лёс могілак пасля Вялікай Айчыннай вайны ==
МогілкіПахаванні дзейнічаліправодзіліся прыкладнаў перыяд з пачатку[[28 нямецкайчэрвеня]] акупацыі[[1941]] Беларусігода да [[3 ліпеня]] [[1944 г.]] года, калі [[Мінск]] быўзнаходзіўся занятыпад Чырвонайнямецкай арміяйакупацыяй. ІснуеЁсць інфармацыя, што насюды гэтыяў могілкі1943 годзе перанеслі ўвайсковыя 1943 г.пахаванні шэрагз вайсковыхраёна пахаванняў[[Нацыянальная уакадэмія раёненавук Беларусі|Акадэміі Навукнавук]] і [[1-я гарадская клінічная бальніца (Мінск)|1-й гарадской бальніцы]] Мінска. Паводле ўспамінаў аднаго з старажылаў, могілкіпахаванні былі знішчаны адразу пры аднаўленні савецкай улады: танкі Чырвонай Арміі прайшліся па магіламмагілах, на якіх пазней пасадзілі лесапарк, які цягнецца ад раёна будаўніцтва квартала «Маяк Мінска» да ст. метро «Барысаўскі тракт»лес<ref>[http://berastouski.blogspot.com/2014/01/blog-post_7.html Блог Андрэя Берастоўскага. Косці пад падмуркам: працяг гісторыі]</ref>.
 
На працягу прыкладна 70 год свайго існавання, могілкіпахаванні пакутавалі ад марадзёраў. У часканцы калі1980-х пачалосягг. будаўніцтвападчас «Маякапракладкі Мінска»труб ля могілак[[Праспект Леніна, адзінМінск|праспекта блогерЛеніна]] з лікубоку амарскагалесапарка рухубыло некрапалістаўраскідана Беларусімноства знайшоўчалавечых сляды дзейнасці «чорных капацеляў»касцей, уякія тымдоўга лікуне і адмыслова кінутую косць чалавекапрыбіралі<ref>[http://by-mohilkiberastouski.livejournalblogspot.com/245842013/08/blog-post.html НемецкоеБлог кладбищеАндрэя времёнБерастоўскага. ВторойКосці мировойпад войны в Минскепадмуркам]</ref>. Чалавечыя косці ля лесапарку і ў ім самім знаходзілі і раней. АУ ў2011 канцыгодзе, 1980-хпасля гг.пачатку падчасбудаўніцтва пракладкі«Маяка трубМінска», ляадзін Маскоўскай шашыблогер з бокуліку лесапаркуамарскага былоруху раскідананекрапалістаў мностваБеларусі чалавечыхзнайшоў касцейу лесапарку сляды дзейнасці «чорных капацеляў», якіяу доўгатым неліку прыбіралікінутую галёначную костку чалавека<ref>[http://berastouskiby-mohilki.blogspotlivejournal.com/2013/08/blog-post24584.html КосціНемецкое падкладбище падмуркамвремён Второй мировой войны в Минске]</ref>. АлеНіякіх ніякіхафіцыйных звестакпаведамленняў абпра знаходжаннізнаходжанне чалавечых касцей падчас будаўнічых работ на тэрыторыі комплекса «Маяк Мінска» і падчас будаўніцтва лініі метрапалітэна паміж ст. «Усход» і «Барысаўскі тракт» чалавечых касцей не апублікавана.
 
== Перапахаванне астанкаў у ХХІ ст ==
У 2014 г.годзе Народны саюз Германіі па дагляду за воінскімі пахаваннямі разам з Міністэрствам абароны РБРэспублікі Беларусь пачаў перапахаванне астанкаў салдат Верхмахта, а таксама вайскоўцаў армій саюзнікаў Германіі на [[Зборныя могілкі былых салдат Вермахта|зборныя могілкі]]. За цёплы перыяд года супрацоўнікі Народнага саюза і беларускія вайскоўцы эксгуміралваліэксгумавалі і перавезлі значную частку захаваўшыхся астанкаў з нямецкіх вайсковых могілкахмогілак у Мінску на зборныя могілкі ў Беларусі. Да пачатку кастрычніка [[2015]] г.года рэшткі вайскоўцаў з пахаванняў бліжэй да мікрараёна «Маяк Мінска» былі вывезены на зборныя могілкі ля Бярозы<ref>[http://berastouski.blogspot.com/2015/04/blog-post_29.html Блог Андрэя Берастоўскага. Заканчэнне гісторыі касцей]</ref><ref>[http://berastouski.blogspot.com/2015/07/blog-post_19.html Блог Андрэя Берастоўскага. Развітанне з немцамі]</ref><ref>[http://www.kp.by/daily/26438/3309781/ Андрей ОСМОЛОВСКИЙОсмомовский. На немецком кладбище в Березе захоронили останки 1000 солдат вермахта]</ref>.
 
{{зноскі}}
Радок 23:
== Спасылкі ==
* Из истории минского немецкого военного кладбища на Московском шоссе. [http://minsk-old-new.com/minsk-3492-ru.htm часть 1], [http://minsk-old-new.com/minsk-3493-ru.htm часть 2], [http://minsk-old-new.com/minsk-3494-ru.htm часть 3], [http://minsk-old-new.com/minsk-3495-ru.htm часть 4], [http://minsk-old-new.com/minsk-3496-ru.htm часть 5], [http://minsk-old-new.com/minsk-3497-ru.htm часть 6] (по материалам историка О. Усачева) // Минск старый и новый
* [http://www.forum-der-wehrmacht.de/index.php/Thread/21726-Kriegslazarett-und-Friedhof-in-Minsk/ Абмеркаванне могілак Вермахта на форуме, прысвечаным Вермахту] ([[Нямецкая мова|ням]].){{ref-de}}
* [https://yadi.sk/i/-fnZ8fzXfAtnt РэзервныяРэзервовыя рвы могілак на відэа: Яндэкс Дыск] і [https://www.youtube.com/watch?v=9Zz-zXhuOiw YouTube]
 
{{Могілкі Мінска}}