Пятрусь Броўка: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 8:
| Імя пры нараджэнні =
| Псеўданімы = Аўлас (з [[Ян Скрыган|Я. Скрыганам]]); Бандылевіч; Лукаш Вандылевіч (з [[Пятро Глебка|П. Глебкам]]); Баравы; Юр. Баравы; Юрка Баравы; П. Далецкий; Дзед Аўлас (з [[Ян Скрыган|Я. Скрыганам]]); Дзед Тарас; Дзядок Аўлас; Пятрусь Звычайны; Андрэй Прыгода; Сымон Ракіта; Стары дзядок Аўлас
| Дата нараджэння = 12.06.1905 (25)
| Месца нараджэння = в. [[Вёска Пуцілкавічы|Пуцілкавічы]] Барысаўскага павета Мінскай губерні
| Дата смерці = 24.03.1980
| Месца смерці = [[Горад Мінск|Мінск]]
| Грамадзянства =
| Род дзейнасці = [[грамадскі дзеяч]], [[пісьменнік]], [[паэт]], [[перакладчык]]
| Гады актыўнасці =
| Кірунак =
Радок 33:
| Сайт =
}}
'''Пятрусь (Пётр Усцінавіч) Броўка''' ({{ДН|12|6|1905|25}}, в. [[Пуцілкавічы]], [[Барысаўскі павет]], [[Мінская губерня]], цяпер {{МН|Ушацкі раён|ва Ушацкім раёне|}}<ref>Землякі паэта: [[Васіль Уладзіміравіч Быкаў|В. Быкаў]], [[Рыгор Іванавіч Барадулін|Р. Барадулін]], [[Еўдакія Якаўлеўна Лось|Е. Лось]].</ref>, [[Віцебская вобласць]] — {{ДС|24|3|1980}}; Псеўданімы: ''Аўлас'' (з [[Ян Скрыган|Я. Скрыганам]]); ''Бандылевіч''; ''Лукаш Вандылевіч'' (з [[Пятро Глебка|П. Глебкам]]); ''Баравы''; ''Юр. Баравы''; ''Юрка Баравы'';'' П. Далецкий''; ''Дзед Аўлас'' (з [[Ян Скрыган|Я. Скрыганам]]); ''Дзед Тарас''; ''Дзядок Аўлас''; ''Пятрусь Звычайны''; ''Андрэй Прыгода''; ''Сымон Ракіта''; ''Стары дзядок Аўлас'') — беларускі [[грамадскі дзеяч]], [[пісьменнік]]{{празаік|СССР|Беларусі|XX стагоддзя||}}, [[{{паэт]]|СССР|Беларусі|XX стагоддзя||}} і [[{{перакладчык]]|СССР|Беларусі|XX стагоддзя|на беларускую мову|з украінскай мовы|з рускай мовы}}. Акадэмік [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]] (1966, член-карэспандэнт з 1953)<ref name="БС">{{кніга
|аўтар =
|частка = Бровка Петрусь
Радок 54:
== Біяграфічныя звесткі ==
 
=== Сям'яСям’я і дзяцінства ===
Нарадзіўся ў беднай сялянскай сям'ісям’і (9 дзяцей і 2,5 дзесяціны зямлі). Бацька, Усцін Адамавіч, рабіў куфры, шафы і толькі гэтым прырабляў на пражытак сям'ісям’і. Маці, Алена Сцяпанаўна, была занята хатняй працай, клопатамі пра дзяцей (у час нямецкай акупацыі вывезена ў [[Асвенцым]], дзе і загінула, ёй прысвечана паэма «Голас сэрца» (1960)). Пятрусь пасвіў гусей, потым авечак і пазней кароў, вадзіў коней на начлег. У 9-гадовым узросце, літаральна па складах, па просьбе сялянак, пісаў пісьмы іх мужам на франты [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]]. Вучыўся П. Броўка спачатку ў школе па хатах. У Лепелі скончыў царкоўна-прыходскую школу і вучыўся ў Лепельскім вышэйшым пачатковым вучылішчы, але на поўнае навучанне ў сям'ісям’і не хапіла сродкаў.
 
Яшчэ ў [[Кастрычніцкая рэвалюцыя ў Расіі|дарэвалюцыйны]] час пазнаёміўся з вершамі [[Янка Купала|Я. Купалы]], апавяданнямі [[Якуб Колас|Я. Коласа]], упадабаў паэзію [[Мікалай Аляксеевіч Някрасаў|М. Някрасава]]. З 1918 у 13-гадовым узросце пачаў працаваць перапісчыкам у Вяліка-Долецкім валасным камісарыяце (савецкай грамадскай установе), потым справаводам валвыканкома, рахункаводам у саўгасе. Пачаў дасылаць допісы ў газеты. Пісаў у барысаўскую павятовую газету «Бядняк», у газеты «[[Беларуская вёска, газета|Беларуская вёска]]», «[[Советская Белоруссия|Савецкая Беларусь]]», «[[Звязда (1917)|Звязда]]». Ахвотна ўдзельнічаў у мастацкай самадзейнасці вясковай моладзі, стаў селькорам.
 
У 1919 перажыў польскую акупацыю. У 1923 быў выкліканы на 1-ы з'ездз’езд селькораў Беларусі, але не паехаў, бо не было сродкаў на дарогу. У 1923 быў выбраны сакратаром камсамольскай арганізацыі ў роднай вёсцы, у 1924 — старшынёй [[Маладолецкі сельсавет|Маладолецкага сельсавета]].
 
=== Юнацтва ===
[[Выява:III з'езд пісьменнікаў БССР.jpg|thumb|250px|П. Броўка (4-ты справа) на III з'ездзез’ездзе пісьменнікаў БССР (1954).]]
[[Выява:Нарада маладых пісьменнікаў.jpg|250px|thumb|П. Броўка (сядзіць крайні справа) з удзельнікамі нарады маладых пісьменнікаў (верасень 1955).]]
 
Радок 70:
 
=== Вялікая Айчынная вайна і пасляваенны час ===
У пачатку Вялікай Айчыннай вайны добраахвотна пайшоў у Чырвоную Армію. У 1941—1942 быў інструктарам-літаратарам франтавой газеты «За Савецкую Беларусь» на [[Бранскі фронт|Бранскім]] і [[Заходні фронт (Вялікая Айчынная вайна)|Заходнім франтах]], супрацоўнічаў з партызанскім друкам. З 1943 — адказны сакратар праўлення [[Саюз беларускіх пісьменнікаў|СП БССР]], а з 1945 у другі раз прызначаны галоўным рэдактарам часопіса [[Полымя (1922)|«Полымя»]]. У [[1948]] абраны старшынёй праўлення [[СП БССР]] (да 1967). Член [[ЦК КПБ]] (1952—80). У 1959 дэлегатам ад БССР удзельнічаў у рабоце XIV сесіі Генеральнай Асамблеі ААН. У маі 1966  г. падчас з'ездуз’езду СП БССР рэзка нападаў на пісьменнікаў [[Андрэй Данатавіч Сіняўскі|А. Сіняўскага]] і Ю. Даніэля, асуджаных у лютым 1966  г. на працяглыя тэрміны зняволення<ref>http://belisrael.info/?p=6558</ref>. У 1967—1980 — галоўны рэдактар [[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|БелСЭ]] (цяпер яе пераемніца [[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|«Беларуская Энцыклапедыя»]] носіць імя П. Броўкі). Выбіраўся дэпутатам [[ВС СССР]] (1956—1980) і [[ВС БССР|БССР]] (1947—1955), сакратаром праўлення [[Саюз пісьменнікаў СССР|СП СССР]].
 
== Творчасць ==
Радок 102:
== Літаратура ==
* Бандарэнка К. Творчасць Петруся Броўкі ў беларускай музыцы: балет Г. Вагнера «Святло і цені» / Кацярына Бандарэнка // Роднае слова. 2000. № 6. С. 80—81.
* Барадулін Р. І. Аратай, які пасвіць аблокі : сяброўскае слова, эсэ і некананізаваныя ўспаміны / Р. І. Барадулін. — Мн., 1995.  — 350 с.
* Барадулін Р. Зямляк / Рыгор Барадулін // Аратай, які пасвіць аблокі / Рыгор Барадулін. Мн., 1995. С. 159—164.
* Бельскі А. І. Сучасны погляд на паэзію Петруся Броўкі / А. І. Бельскі // Беларуская мова і літаратура. 2000. № 2. С. 21-32.
Радок 119:
 
{{Пісьменнікі і паэты Беларусі}}
 
{{Янка Купала}}
{{Бібліяінфармацыя}}
 
{{DEFAULTSORT:Броўка Пятрусь}}
Радок 126:
[[Катэгорыя:Заслужаныя дзеячы навукі Беларускай ССР]]
[[Катэгорыя:Члены Саюза пісьменнікаў СССР]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Паэты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі на беларускую мову]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі з украінскай мовы]]
[[Катэгорыя:Перакладчыкі з рускай мовы]]
[[Катэгорыя:Члены Беларускай асацыяцыі пралетарскіх пісьменнікаў]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ва Ушацкім раёне]]
[[Катэгорыя:Ганаровыя грамадзяне Мінска]]
[[Катэгорыя:Пятрусь Броўка]]