=== 1793—1917 ===
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай ў 1793 годугодзе Жытомір увайшоў у склад Расійскай імперыі і ў 1795 годзе стаў павятовым горадам Валынскага намесніцтва.
У 1798 годзе Жытомір стаў цэнтрам каталіцкага дыяцэзіі, а ў 1799 - — цэнтрам праваслаўнай епархіі.
У 1804 годугодзе Жытомір стаў губернскім горадам Валынскай губерні. У далейшым, Жытомір становіцца вядомы як гандлёвы цэнтр (тут гандлявалі лесам, быдлам, хмелем і іншымі таварамі).
У 1808 годугодзе заснаваны польскі тэатр (галоўны заснавальнік — - ЛатоцкийЛатоцкі).
Пасля заканчэння баявых дзеянняў [[Вайна 1812 года|вайны 1812 года]], у лютым [[1813]] г. года быў адкрыты ваенны шпіталь.
У [[1823]]—[[1825]] гг. гадах у Жытоміры дзейнічалі члены [[Таварыства злучаных славян]] і [[ПАўднёваеПаўднёвае таварыства дзекабрыстаў|Паўднёвага таварыства дзекабрыстаў]].
У 1837 годзе пры рускай могілках на сродкі княгіні Вольгі Пацёмкіна была пабудавана царква святога Лукі.
У 1903 годзе ў Жытоміры паўсталі дзве групы искровского напрамкі (чыгуначнікі і друкары).
Падчас рэвалюцыі 1905 г. Жытомір стаў адным з цэнтраў рэвалюцыйнага руху, тут праходзілі стачкі і дэманстрацыі (у студзені 1905 года адбылася ўсеагульная стачка і мітынгі, з 1 лютага да 9 красавіка 1905 працягваўся лакаўт друкароў, 18 Травень 1905 пачалася агульная першамайская стачка, 14 - — 15 кастрычніка 1905 Жытомір удзельнічаў ва Усерасійскай палітычнай стачцы 12 снежня 1905 - — у снежаньскай палітычнай страйку), былі створаны рабочыя дружыны. 23 красавіка 1905 года меў месца габрэйскі пагром.
У 1913 годзе насельніцтва горада складала 90,7 тыс.чалавек.
|