Грудак (Беластоцкі павет): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{НП-Польшча
{{Значэнні|Гарадок}}
|сайтстатус = =Вёска
{{НП
|беларуская назва = Гарадок
|арыгінальная назва = =
|краіна падначаленне =
|выява = Podlaskie - Gródek - Gródek - ul Białostocka - v-ESE.JPG
|подпіс = Вуліца вёскі
|герб =
|сцяг =
|lon_degдэвіз = 23
|від рэгіёна = Ваяводства
|lon_min шырыня герба = 39
|рэгіён = [[Падляскае ваяводства|Падляскае]]
|відшырыня сцяга раёна = Павет
|lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|раён = [[Беластоцкі павет|Беластоцкі]]
|lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
|Гміна = [[Гміна Гарадок|Гарадок]]
|від главы |CoordAddon = =
|глава |CoordScale = =
|ваяводства = Падляскае
|павет = Беластоцкі
|гміна = Грудак (гміна)
|гміна_назва = Грудак
|унутраны падзел =
|lon_secвід главы = 24
|глава =
|дата заснавання =
|першае згадванне =
|ранейшыя імёны =
|статус з =
|плошча =
|вышыня цэнтра НП = =
|насельніцтваафіцыйная мова =
|насельніцтва =
|год перапісу =
|шчыльнасць |год перапісу =
|двароў |шчыльнасць = =
|тэлефонныагламерацыя код = (+48) 85
|назва агламерацыі =
|паштовы індэкс =
|нацыянальны склад =
|канфесійны склад =
|этнахаронім =
|тэлефонны код = 85
|паштовы індэкс =
|паштовыя індэксы =
|аўтамабільны код = BIA
|выява TERC = Podlaskie - Gródek - Gródek - ul Białostocka - v-ESE.JPG
|подпісSIMC = Вуліца вёскі =
|lat_dir катэгорыя ў Commons = N
|lat_degсайт = 53 =
|lat_min мова сайта 2 = 05
|lat_secadd3n = 48
|lon_diradd3 = E
|lon_deg = 23
|lon_min = 39
|lon_sec = 24
|катэгорыя ў Commons =
|сайт =
|Колер = {{Колер|Польшча}}
}}
'''Гарадо́кГру́дак''' ({{lang-pl|Gródek}}, традыцыйныя беларуская назва — '''Гарадо́к''') — [[вёска]] ў [[Польшча|Польшчы]], за 33 км на ўсход ад [[Беласток]]а, на рацэ [[Супрасль (рака)|Супраслі]]. ЦэнтрУваходзіць [[гмінау Гарадок|сельскай гміны]]склад [[Беластоцкі павет|Беластоцкага павета]] [[Падляскае ваяводства|Падляскага ваяводства]]., Насельніцтвасядзіба навясковай 2011[[Гміна годГрудак|гміны Грудак]]. Насельніцтва 2599 чалавек. Знаходзіцца за 33 км на ўсход ад [[Беласток]]у(2011).
 
== Гісторыя ==
'''Гарадо́к''' ({{lang-pl|Gródek}}) — [[вёска]] ў [[Польшча|Польшчы]], на рацэ [[Супрасль (рака)|Супраслі]]. Цэнтр [[гміна Гарадок|сельскай гміны]] [[Беластоцкі павет|Беластоцкага павета]] [[Падляскае ваяводства|Падляскага ваяводства]]. Насельніцтва на 2011 год — 2599 чалавек. Знаходзіцца за 33 км на ўсход ад [[Беласток]]у.
 
Гарадок — даўняе [[мястэчка]] гістарычнай [[Гродзенскі павет|Гродзеншчыны]] (частка [[Троцкае ваяводства|Троччыны]]), старажытны замак [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], на [[беларусы|беларускай]] [[этнічная тэрыторыя|этнічнай тэрыторыі]]. Да нашага часу тут захавалася царква Покрыва Багародзіцы, помнік традыцыйнага беларускага драўлянага дойлідства XIX ст.
 
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Гарадок узнік у [[XV стагоддзе|XV ст.]]стагоддзі як замак Вялікага Княства Літоўскага, у [[ГродзенскіГарадзенскі павет|ГродзенскімГарадзенскім павеце]] [[Троцкае ваяводства|Троцкага ваяводства]]. Першы пісьмовы ўспамін пра Гарадок датуецца 1498 годам, калі [[Аляксандр Іванавіч Хадкевіч|Аляксандр Хадкевіч]] фундаваў тут манастыр. У 1500 годзе гэты манастыр перанеслібыў перанесены вышэй плыннюпа плыні ракі ў [[Супрасля|СупраслюСупрасль]].
 
У сярэдзіне [[XVI стагоддзе|XVI ст.]]стагоддзя Гарадок стаў мястэчкам. У XVII—XVIII стагоддзях мястэчка знаходзілася ў валоданні [[ПацаыРод Пацаў|Пацаў]], [[Сапегі|Сапегаў]], [[Радзівілы|Радзівілаў]].
 
=== Пад уладай Расійскай імперыі ===
У выніку [[трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] у [[1795]] годзе Гарадок апынуўся ў складзе [[Прусія|Прусіі]], у Беластоцкім дэпартаменце. У 1807 годзе згодна з [[Тыльзіцкі мірны дагавор|Тыльзіцкім мірным дагаворам]] паміж [[Расія]]йРасіяй і [[Францыя]]йФранцыяй, мястэчка апынулася ў Беластоцкім павеце Беластоцкай вобласці [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]].
 
У 1897 годзе афіцыйны статус ГарадкуГарадка панізілібыў паніжаны да вёскі.
 
=== Найноўшы час ===
25 сакавіка 1918 года згодна з [[Трэцяя Устаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Гарадок абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай [[I з'ездз’езд КП(б) Беларусі|I з'ездуз’езда КП(б) Беларусі]] ён увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]]<ref name="at">{{Крыніцы/150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}</ref>. Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам 1921 года]] ГарадокГрудак апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], у [[Беластоцкае ваяводства (1919—1939)|Беластоцкім ваяводстве]].
 
З пачаткам [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] 15 верасня 1939 года ГарадокГрудак акупавалі войскі [[Трэці Рэйх|Трэцяга Рэйха]], але праз тыдзень вёску перадалі [[СССР]] згодна з [[Пакт Молатава-Рыбентропа|пактам Молатава-Рыбентропа]]. У лістападзе 1939 года Гарадок увайшоў у склад [[БССР]], у [[Беластоцкая вобласць|Беластоцкую вобласць]]. З чэрвеня 1941 да верасня 1944 года вёска зноў знаходзілася пад нямецкай акупацыяй. 16 жніўня 1945 года ўлады [[СССР]] перадалі ГарадокГрудак [[ПНР|Польскай Народнай Рэспубліцы]].
 
== Насельніцтва ==
* '''XIX стагоддзе''': 1878 год  — 1793 чал.<ref>[[Аляксандр Ельскі|Jelski A.]] Gródek (1) // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/817 817].</ref>;
=== Дэмаграфія ===
* '''XXI стагоддзе''': 2011 год  — 2599 чал.
* '''XIX стагоддзе''': 1878 год — 1793 чал.<ref>[[Аляксандр Ельскі|Jelski A.]] Gródek (1) // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2к}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/817 817].</ref>;
* '''XXI стагоддзе''': 2011 год — 2599 чал.
 
=== Культура ===
* Гарадоцкі цэнтр культуры (Gródecki Ośrodek Kultury)
* Таварыства сяброў Гарадоцкай зямлі (Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gródeckiej)
* У Гарадку ладзіцца штогадовы фестываль беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі «[[Басовішча]]». Іншыя культурныя падзеі: «Сяброўская бяседа», «Спатканні абрадавых калектываў» («Spotkania zespołów obrzędowych»), «Дні ГарадкуГрудка» («Dni Gródka»).
 
=== Мас-медыя ===
* Газета «Wiadomości Gródeckie — Haradockija Nawiny»
 
=== Славутасці ===
== Турыстычная інфармацыя ==
=== Інфраструктура ===
У Гарадку ладзіцца штогадовы фестываль беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі [[Басовішча]]. Іншыя культурныя падзеі: «Сяброўская бяседа», «Спатканні абрадавых калектываў» («Spotkania zespołów obrzędowych»), «Дні Гарадку» («Dni Gródka»).
 
=== Славутасці ===
* Замкавая гара
* Касцёл Найсвяцейшага сэрцы Ісуса (1933—1936)
Радок 85 ⟶ 90:
 
== Галерэя ==
<gallery caption="Краявіды ГарадкуГрудка" widths="150px" heights="150px" class="center">
Gródek - Orthodox chapel 04.jpg|ЦаркваМогілкавая могілкаваяцарква
Gródek cerkiew Narodzenia NMP 8.JPG|Царква Раства Багародзіцы
Gródek kościół rzymsko katolicki.JPG|Касцёл
Радок 92 ⟶ 97:
</gallery>
 
== Вядомыя асобы ==
== Асобы ==
* [[Мікола Дзямідаў]] (1888—1967) — беларускі [[педагог]], ваенны.
 
{{Зноскі}}
Радок 100 ⟶ 105:
{{Commons}}
* {{radzima2|garadok-3|Гарадок}}
 
{{Навігацыйны блок2
|загаловак = Гарадок у сучасным [[Адміністрацыйны падзел Польшчы|адміністрацыйна-тэрытарыяльным падзеле]] [[Польшча|Польшчы]]
|стыль_загалоўка = background-color: {{Колер|Польшча}};
|гміна Гарадок
|Беластоцкі павет
}}
 
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Падляскага ваяводства]]