Вікіпедыя

Цкаванне: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 2:
[[Файл:Bullypic.jpg|справа|міні|Напад на вучня ў школе.]]
[[Файл:Taunting_0001.jpg|справа|міні|Высмейванне.]]
'''Цкаванне''' (таксама '''бу́лінг''' — {{lang-en|bullying}}) — агрэсіўны пераслед аднаго з членаў калектыву (асабліва калектыву школьнікаў і студэнтаў, але таксама і калегаў) з боку іншага, але таксама часта групы асоб, не абавязкова з аднаго калектыву. ТраўлюЦкаванне арганізуе адзін (лідар), часам з саўдзельнікамі, а большасць застаюцца сведкамі. Пры ганенні ахвяра аказваецца не ў стане абараніць сябе ад нападак, такім чынам, траўляцкаванне адрозніваецца ад канфлікту, дзе сілы бакоў прыкладна роўныя. ТраўляЦкаванне можа быць і ў фізічнай, і ў псіхалагічнай форме. Праяўляецца ва ўсіх узроставых і сацыяльных групах. У складаных выпадках можа прыняць некаторыя рысы групавой злачыннасці.
 
У якасці асаблівай формы ганення вылучаюць групавуюгрупавое траўлюцкаванне («траўляцкаванне натоўпу»), большасцю ці ўсімі членамі калектыву (мікрасуполак), часта начальнікам, працадаўцам (жарг. «мобінг»).
 
Як праявы ганення спецыялісты расцэньваюць абразы, пагрозы, фізічную агрэсію, пастаянную негатыўную ацэнку ахвяры і яе дзейнасці, адмову ў даверы дэлегавання паўнамоцтваў і гэтак далей.
 
== Формы траўліцкавання ==
Існуюць дзве асноўныя формы буллінгуцкавання:
 
* Псіхалагічная форма — гэта пагрозы, насмешкі, паклёп, ізаляцыя і г. д.
* Фізічная форма — штуршкі, пабоі, іншыя гвалтоўныя дзеянні, псаванне маёмасці ахвяры і г.д.; часам бывае з выкарыстаннем зброі.
 
На выбар формы ганення ўплывае ўзрост удзельнікаў (траўляцкаванне ў дзяцей мякчэй, чым у падлеткаў) і пол (мужчыны часцей выкарыстоўваюць фізічную форму, а жанчыны — псіхалагічную).
 
У апошні час узнік і інтэрнетінтэрнэт-булінг (кібербулінг) — траўляцкаванне праз інтэрнетінтэрнэт, электронную пошту, SMS і г.д.
 
Дзедаўшчына ў арміі таксама прадстаўляе сабой форму булінгу{{sfn|Хломов, 2017}}.
Радок 23:
 
* двоечнікі;
* круглыя выдатнікі;
* любімчыкілюбімцы настаўнікаў;
* фізічна слабыя дзеці;
* дзеці з завышаным апекаваннем бацькоў;
* дзеці, гіперапекаемыя бацькамі;
* даносчыкі;
* ябеды;
* дзеці настаўнікаў;
* дзеці, якія пакутуюць на захворванні, якія вылучаюць іх з калектыву;
* дзеці, якія не маюць сучасных і модных навінак у вобласці электронікі і адзежы, ці ж наадварот, якія маюць самыя дарагія з іх, недаступныя іншым дзецям;
* вундэркінды;
* дзеці з нетрывіяльнымнезвычайным, адрозным ад стандартнага светапоглядам («белыя вароны»);
* дзеці блага забяспечаных (бедных) бацькоў;
* прадстаўнікі нацыянальных меншасцей;
* прадстаўнікі [[Сексуальныя меншасці|сексуальных меншасцей]].
 
Ёсць выпадкі, калі ахвярамі цкавання былі і настаўнікі.
Ёсць выпадкі, калі ахвярамі траўлі былі і настаўнікі. Аб’ядноўвае ўсіх ахвяр адна рыса: часцей за ўсё аб’ектамі здзекаў становяцца дзеці і падлеткі, якія валодаюць падвышанай адчувальнасцю, якія паказваюць сваю «слабасць» (страх, крыўду або злосць). Іх рэакцыя адпавядае чаканням агрэсараў, нараджаючы шуканае адчуванне перавагі.
 
Аб’ядноўвае ўсіх ахвяр адна рыса: часцей за ўсё аб’ектамі здзекаў становяцца дзеці і падлеткі, якія валодаюць падвышанай адчувальнасцю, якія паказваюць сваю «слабасць» (страх, крыўду або злосць). Іх рэакцыя адпавядае чаканням агрэсараў, нараджаючы шуканае адчуванне перавагі. Хлопчыкі часцей з’яўляюццабываюць ахвярамі і ініцыятарамі школьнага цкавання. Метады ганення адрозніваюцца ў залежнасці ад полу ахвяры: хлопчыкаў часцей б’юць, а пра дзяўчынак аднакласніцы, як правіла, распускаюць чуткі. Пакутуюць таксама сведкі, атрымліваючы вопыт бяссілля перад уладай натоўпу і сораму за сваю слабасць, паколькі не наважыўся заступіцца і падтрымліваў булінг праз страх самому стаць ахвярай.<ref name="Petranovskaya">{{Cite web|url=https://www.pravmir.ru/travlya-1/|title=Травля|author=[[Петрановская, Людмила Владимировна]]|date=2016-01-29|publisher=[[Православие и мир]]|accessdate=2018-11-24}}</ref>
 
== Наступствы булінгуцкавання ==▼
Пакутваюць сведкі, атрымліваючы вопыт бяссілля перад уладай натоўпу і сораму за сваю слабасць, паколькі не наважыўся заступіцца і падтрымліваў булінг з-за страху самому апынуцца ахвярай.<ref name="Petranovskaya">{{Cite web|url=https://www.pravmir.ru/travlya-1/|title=Травля|author=[[Петрановская, Людмила Владимировна]]|date=2016-01-29|publisher=[[Православие и мир]]|accessdate=2018-11-24}}</ref>
У булінгуцкавання ёсць тры ролі: ахвяра, агрэсар і сведка. Негатыўныя наступствы, як адзначаюць псіхолагі, узнікаюць ва ўсіх трох груп удзельнікаў ганення{{sfn|Хломов, 2017}}.▼
 
Самыя цяжкія наступствы ганення праяўляюцца ў ахвяры. Часцей за ўсё траўлябулінг прыводзіць да таго, што ахвяра губляе ўпэўненасць у сабе. Таксама гэта з’ява можа прыводзіць да рознай цяжкасці псіхічных адхіленняў, а таксама псіхасаматычных захворванняў, і можа выступіць прычынай самагубства або арганізаванага нападу на месца, у якім вучылася ахвяра. У гэтым выпадку важна растлумачыць чалавеку, што яго буляцьцкуюць, і паказаць, як дзейнічаць у сітуацыі, якая склалася.▼
▲== Наступствы булінгу ==
▲У булінгу ёсць тры ролі: ахвяра, агрэсар і сведка. Негатыўныя наступствы, як адзначаюць псіхолагі, узнікаюць ва ўсіх трох груп удзельнікаў ганення{{sfn|Хломов, 2017}}.
 
▲Самыя цяжкія наступствы ганення праяўляюцца ў ахвяры. Часцей за ўсё траўля прыводзіць да таго, што ахвяра губляе ўпэўненасць у сабе. Таксама гэта з’ява можа прыводзіць да рознай цяжкасці псіхічных адхіленняў, а таксама псіхасаматычных захворванняў, і можа выступіць прычынай самагубства або арганізаванага нападу на месца, у якім вучылася ахвяра. У гэтым выпадку важна растлумачыць чалавеку, што яго буляць, і паказаць, як дзейнічаць у сітуацыі, якая склалася.
 
Вопыт гвалту дэструктыўны і для асобы агрэсара. Гэты вопыт прыводзіць да агрубення пачуццяў, адразання магчымасцяў для тонкіх і блізкіх адносін, у канчатковым выніку — да дэструктыўных, асацыяльных рысаў асобы.<ref name="Petranovskaya">{{Cite web|url=https://www.pravmir.ru/travlya-1/|title=Травля|author=[[Петрановская, Людмила Владимировна]]|date=2016-01-29|publisher=[[Православие и мир]]|accessdate=2018-11-24}}</ref> У яго руйнуюцца механізмы фарміравання блізкасці з іншымі людзьмі, яму цяжэй стварыць даверныя і цёплыя адносіны з партнёрамі і сваякамі, у тым ліку ўласнымі дзецьмі. У асобных выпадках даведзеная да адчаю ахвяра можа паспрабаваць адпомсціць крыўдзіцелю шляхам нанясення цяжкіх траўм.<ref>{{Cite web|url=http://www.oren.aif.ru/society/event/kak_ostanovit_travlyu_v_shkole_chto_delat_zhertvam_roditelyam_i_pedagogam|title=Как остановить травлю в школе? Что делать жертвам, родителям и педагогам|author=Максимова, Людмила|date=2018-04-25|publisher=[[Аргументы и факты]], № 17|accessdate=2018-11-24}}</ref>
 
== У культуры ==
; У гульнях▼
;
 
▲; У гульнях
{{Калонкі}}
* [[Bully]] (2006)
{{Канец кал}}
 
== Гл. таксама ==
* [[Мобінг]]
* Спіс сімвалічных стужак — гл. Сіня-зялёная стужка
 
== Заўвагі ==
Радок 66 ⟶ 56:
 
== Літаратура ==
 
* Аудмайер К. Все на одного: Как защитить ребенка от травли в школе = Du Er Viktigere Enn Du Tror. — М.: Альпина Паблишер, 2016. — 152 с. — <nowiki>ISBN 978-5-9614-5699-8</nowiki>.
* Кон И. С. Что такое буллинг и как с ним бороться? // Семья и школа : журнал / Сокращ. — 2006. — № 11. — С. 15−18.
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Цкаванне"