Май: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Спасылка на лацінізм
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Файл:Toukokuu 2019.jpg|thumb|Май у [[Фінляндыя|Фінляндыі]]]]
[[Файл:Majus, Aleksander Tarasowicz.jpg|міні|Май, ілюстрацыя [[Аляксандр Тарасевіч|Аляксандра Тарасевіча]] з кнігі «Rosarium et Officium B. Mariae Virginis…»]]
'''Май''', '''тра́вень''' — пяты месяц [[Грыгарыянскі каляндар|Грыгарыянскагагрыгарыянскага]] і [[Юліянскі каляндар|Юліянскагаюліянскага]] каляндароўкалендароў. Складаецца з 31 дня.
 
Назва ''май'' падаецца ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]]<ref name="СкТв">Скарына Ф. Творы:…</ref>, у [[«Храналогія», Андрэй Рымша|«Храналогіі»]] [[Андрэй Рымша|А. Рымшы]] (1581) згадваецца як ''маи''<ref>Андрей Рымша. [Хронология]…</ref>:
 
<blockquote>'''М(е)с(е)ца мая, погебреиску ія'ръія’ръ, / просто ма'има’и. /'''<br />
Но'иНо’и а'рхуа’рху готуетъ божимъ повеле'нїемъповеле’нїемъ, /<br />
абы въ пото'пъпото’пъ не зги'нулъзги’нулъ зъ своим поколеньемъ. /<br />
Мая 10 дня. /</blockquote>
 
Праславянскае слова ''травень'' выяўлена ў творах старабеларускай мовы двойчы: у [[Полацкае Евангелле|Полацкім Евангеллі]] [[13 стагоддзе|ХІІІ стагоддзя]] і [[Лексікон Памвы Бярынды|слоўніку]] ([[1627]]) [[Памва Бярында|Памвы Бярынды]]<ref name="travień">{{Спасылка | аўтар = [[Уладзімір Куліковіч]]| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 3 мая 2014| url = http://minsknews.by/blog/2014/05/03/belaruskae-slouka-may-i-traven/| копія = | дата копіі = | загаловак = Беларускае слоўка. Май і травень| фармат = | назва праекту = | выдавец = Минск-Новости| дата доступу = 9 снежня 2014 | мова = | каментарый = }}</ref>.
 
Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, амаль ад пачатку існавала ў форме «''май''». У газеце «[[Наша ніва (1906)|Наша ніва]]» з [[1907]] года ўжывалася менавіта яна, з выняткам перыяду [[1910]]—[[1912]] гадоў, калі існавала практыка ўжывання ў форме ''травень (май)''<ref>Гісторыя беларускай літаратурнай мовы, Т.2.</ref>. Больш шырокае ўжыванне слова травень займела за часам [[беларусізацыя|беларусізацыі]] (1920—1930-я гг.), пасля чаго прызнаецца састарэлым. У афіцыйным ужытку аднавілася ўжыванне слова травень у 1990-я гады<ref name="travień"/>.
 
Слова «май» з’яўляецца адзіным [[лацінізм|лацінізмам]]ам з 12 назваў месяцаў, якія ўжываюцца ў афіцыйнай беларускай мове.
 
{{зноскі}}
Радок 24:
* {{крыніцы/СкарынаТв|}}
 
{{Шаблон:Месяцы}}
 
[[Катэгорыя:Месяцы]]