Антон Сцяпанавіч Барэйша

Антон Сцяпанавіч Барэйша (1858, Пінскі павет Мінская губерня Расійская імперыя — 1924, Сібір СССР) — рускі рэвалюцыянер, народнік, сябра партыі «Народная воля».

Антон Сцяпанавіч Барэйша
Дата нараджэння	1858(1858)
Месца нараджэння	х. Лубопаль, Пінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	1924(1924)
Месца смерці	Сібір, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя→
Адукацыя	Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны тэхналагічны інстытут
Веравызнанне	праваслаўе
Партыя	Народная воля
Асноўныя ідэі	народніцтва
Род дзейнасці	прафесійны рэвалюцыянер

Біяграфія

Беларус, з сялян Марачанскай воласці (Пінскі павет, Мінская губерня). Скончыў Беларускае рэальнае вучылішча.

Паступіў у 1877 годзе ў Тэхналагічны інстытут у Санкт-Пецярбургу.

Выключаны з другога курсу за ўдзел у студэнцкіх беспарадках. Не быў прыняты ў Пятроўскую земляробчую акадэмію і ў 1879 у жыў у с. Бацішчава (Смаленская губерня) у «інтэлігенцкай супольнасці» прафесара А. М. Энгельгардта. Падпарадкаваны ў сувязі з гэтым паліцэйскаму нагляду.

Вярнуўся ў Санкт-Пецярбург у студзені 1880 года Пад уплывам таварыша па рэальнаму вучылішчу І. Я. Грынявіцкага, разам з якім ён жыў, увайшоў з восені 1880 года ў нарадавольніцкую працоўную групу.

У канцы снежня 1880 года працаваў у нарадавольніцкай лятучай друкарні на Траецкай вуліцы (гаспадары М. Цяцёркам і Г. Гельфман), дзе друкавалася «Рабочая газета» і дзе сустракаўся з М. М. Каладкевічам, А. І. Жалябавым і Р. П. Ісаевым.

З пачатку студзеня па 3 сакавіка 1881 года працаваў у нарадавольскай друкарні на Падольскай вуліцы (гаспадары М. Ф. Грачэўскі і П. С. Іваноўская).

У пачатку сакавіка 1881 года з'ехаў у Маскву і ўдзельнічаў у абмеркаваннях плану прапаганды сярод працоўных з таварышамі. Жыў у Маскве па пашпарце Гарбунова.

У верасні 1881 года вярнуўся ў Санкт-Пецярбург, дзе жыў пад прозвішчам Ігнацьеў. Удзельнічаў у сходах нарадавольцаў і вёў прапаганду сярод рабочых.

Арыштаваны ў Санкт-Пецярбургу 18 снежня 1881 года пад прозвішчам селяніна Аляксея Мікалаева. Заключаны 26 снежня 1881 года ў Трубяцкі бастыён Петрапаўлаўскай крэпасці, 7 студзеня 1882 года пераведзены ў Дом папярэдняга зняволення; зноў утрымліваўся ў Трубяцкім бастыёне з 14 сакавіка 1882 года па 23 сакавіка 1883 года, пасля чаго зноў пераведзены ў Дом папярэдняга зняволення. Прыцягнуты да дазнання па справе тэрарыстычнай фракцыі рускай сацыяльна-рэвалюцыйнай партыі. Раскаяўся і даў падрабязныя паказанні. Па высачайшаму загаду ад 2 лютага 1883года адданы суду.

Судзіўся з 28 сакавіка па 5 красавіка 1883 года ў Асобай Прысутнасці Кіраўнічага Сената па працэсе 17-ці (Ю. М. Багдановіч, М. Ф. Грачэўскі, П. А. Целалаў, А. В. Прыбылёў і інш.)

Прысуджаны да пазбаўлення ўсіх правоў стану і да катаржных работ у рудніках на 15 гадоў, пры чым суд хадайнічаў аб замене гэтага пакарання ссылкай на пасяленне ў аддаленыя месцы Сібіры з пазбаўленнем усіх правоў стану.

Па найвышэйшай канфірмацыі прысуду 28 мая 1883 года сасланы ў менш аддаленыя месцы Сібіры з пазбаўленнем усіх правоў. Паселены ў г. Кірэнску (Іркуцкая губерня).

Каля 1886 года пераведзены ў вёску Варонінскую пад Кірэнскам.

У 1889 годзе пераехаў з дазволу на Ілімскі солевараны завод (Кірэнская акруга), дзе атрымаў месца працы.

У 1888 годзе ажаніўся з Сафіяй Андрэеўнай Івановай.

Па ужыванні да яго ў 1890 года маніфеста 15 мая 1883 года, а ў 1892 годзе — найвышэйшага указа 17 красавіка 1891 года атрымаў права прыпіскі ў мяшчане, а па заканчэнні 14-гадовага тэрміну ссылкі (з 7 жніўня 1883 года) — права абраць месца жыхарства па-за сталіцай і сталічнымі губернямі з падначаленнем на 5 гадоў галоснага нагляду і з аднаўленнем некаторых правоў.

У 1892 годзе пераведзены ў Ніжнеўдзінск і ў 1893 годзе прыпісаны да ніжнеўдзінскага мяшчанскага таварыства. У 1892 годзе атрымаў месца дарожнага майстра ў с. Кімільтэй (Ніжнеўдзінскі павет Іркуцкая губерня). У 1895—1900 гадах жыў у Кірэнску, служачы на параходзе «Сынок» гандлёва-прамысловай кампаніі «Громава А. І. і сыны».

У 1900 годзе з'ехаў з Сібіры і з 1902 года жыў у Ніжнім Ноўгарадзе, служачы ў волжскім параходстве Санкт-Пецярбургскай страхавой і транспартнай кампаніі «Надзея».

Памёр у Сібіры ў 1924 годзе.

Літаратура

• Борейшо Антон Степанович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 73. — 737 с.

Спасылкі

• Борейша Антон Степанович(недаступная спасылка) (руск.)