Асіміляцыя талышоў[1] — сацыяльна-культурны працэс, падчас якога талышы перастаюць ідэнтыфікаваць сябе як частку талышскай этнічнай, культурнай супольнасці. Асіміляцыя працякае праз ідэнтыфікацыю з культурай, рэлігіяй, нацыянальнымі ці палітычнымі ідэаламі асімілюючага асяроддзя або праз змешаныя шлюбы.

Асіміляцыя

правіць

Уплыў этнічных працэсаў, перш за ўсё працэсу натуральнай асіміляцыі, на змену этнічнага складу насельніцтва было яшчэ больш значным, чым у папярэдні перыяд. Асіміляцыя азербайджанцамі народаў шахдагскай групы, татаў, талышоў і інш. садзейнічала павышэнню абсалютнай колькасці азербайджанцаў і іх долю ва ўсім насельніцтве рэспублікі. Так, талышы ў перапісе 1959 г. і па наступных перапісах назвалі роднай мовай азербайджанскую, а сябе азербайджанцамі. Аднак частка талышоў працягвала лічыць сваёй роднай мовай талышскую.[2] Паводле перапісу 1897 года, у Расійскай імперыі пражывала 35219 талышоў[3], а па дадзеных перапісу 1926 года ў Азербайджанскай ССР налічвалася 77039 талышоў. З 1959 па 1989 год талышы не ўключаліся ў якія-небудзь перапісы ў якасці асобнай этнічнай групы, але лічыліся часткай азербайджанцаў, гэта значыць цюркамі[4], хоць талышы гавораць на іранскай мове. У 1999 годзе азербайджанскі ўрад заявіў, што ў Азербайджане налічваецца толькі 76 800 талышоў, але гэта лічыцца ніжэй за фактычную колькасць, улічваючы праблемы з рэгістрацыяй у якасці талышоў. Некаторыя сцвярджаюць, што колькасць талышаў, якія насяляюць паўднёвыя рэгіёны Азербайджана, — 500 000. Паводле Талышскага культурнага цэнтра ў Ленкарані, у Масале талышоў 60 %, у Ленкарані толькі 2 вёскі з'яўляюцца цюркскімі, Астара цалкам талышская, у Лерыцы гэтак жа цюркскімі з'яўляюцца толькі . Атрыманне дакладных статыстычных даных абцяжарана з-за адсутнасці дакладных крыніц, змешаных шлюбаў і падзення ведання талышскай мовы. Хаця талышы прыгнечаны галечай, беспрацоўем, адсутнасцю базавай інфраструктуры, такой як электрычнасць, у іх высокі ўзровень нараджальнасці, і, такім чынам, іх доля ў азербайджанскім насельніцтве будзе расці. Гэтыя праблемы, аб'яднаныя са страхам перад рэпрэсіямі і ўяўленнямі аб змове талышоў з Арменіяй, шмат у чым сцвярджаюць талышоў у іх этнічнай ідэнтычнасці і нацыяналізме.[5]

Зноскі

правіць
  1. Minahan, James . Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World A-Z [4 Volumes]
  2. СОВЕТСКАЯ ЭТНОГРАФИЯ • №5-1982 / Соболь Н. С.. — Москва: Наука, 1982. — С. 67—68. — 178 с.
  3. Талышинцы / Энциклопедия Брокгауза и Эфрона
  4. Жирохов М.А. Меч и огонь Карабаха. Хроники незнаменитой войны. 1988-1994. — Москва: ЗАО Издательство Центрполиграф, 2012. — С. 126—127. — 283 с. — ISBN 9785227032270.
  5. Hema Kotecha. Islamic and Ethnic Identities in Azerbaijan: Emerging trends and tensions