Багдадскі авіяўдар 12 ліпеня 2007 года

12 ліпеня 2007 года ў выніку некалькіх абстрэлаў групы грамадзян у раёне Аль-Амін Аль-Санія горада Багдаду (Ірак) двума верталётамі арміі ЗША загінулі, па розных крыніцах, ад 12 да больш чым 18 чалавек, многія з якіх не мелі дачынення да паўстанцкіх груповак. З верталётаў AH-64 Apache было выраблена два абстрэлы 30-міліметровымі гарматамі групы іракцаў на вуліцы. Па даных армейскага расследавання ў аднаго з іх пры сабе Аўтамат Калашнікава, у іншага — РПГ-7[1][2][3]. Загінулі ў тым ліку 2 рэпарцёры Reuters. Пасля ракетамі AGM-114 Hellfire знішчаны будынак, дзе сярод загінулых апынуліся жанчыны і дзеці.

У дзень інцыдэнту акрамя гібелі двух журналістаў амерыканскае камандаванне паведаміла, што былі забіты 9 паўстанцаў, і няма ніякіх сумневаў, што верталёты атакавалі варожыя сілы[4]. The Washington Post паведаміла, што журналісты магчыма былі забіты паўстанцамі. Прадстаўнік амерыканскай арміі заявіў газеце, што амерыканцы «зрабілі ўсё магчымае, каб прадухіліць гібель нявінных грамадзянскіх асоб»[5]. Reuters ж наадварот, заявіў, што няма сведчанняў прысутнасці паўстанцаў у тым квартале, і мясцовыя паліцыянты ахарактарызавалі інцыдэнт як «выпадковую амерыканскую бамбардзіроўку». Reuters запатрабаваў вярнуць яму канфіскаваныя арміяй камеры забітых, і праз Закон аб свабодзе інфармацыі спрабаваў атрымаць доступ да камер верталётаў; у апошнім было адмоўлена[6]. Неўзабаве армія ЗША прывяла вытрымкі з закрытай справаздачы, з якіх вынікала, што амерыканцы ўжылі сілу ў рамках правілаў, а журналісты сталі яе выпадковымі ахвярамі[7].

У студзені 2010 года прадстаўнікі каманды WikiLeaks заявілі, што валодаюць інфармацыяй па амерыканскім авіяўдарам. Яны абяцалі выкласці ў свабодны доступ відэазапіс атакі[8][9]. На прэс-канферэнцыі 5 красавіка быў прадстаўлены сайт пад назвай «Спадарожнае забойства» (англ.: Collateral Murder), які апавядае пра «забойства іракскіх грамадзянскіх асоб і двух рэпарцёраў Reuters»[10][11]. Былі прадстаўлены 2 відэазапісы, 39-хвілінная аб усіх трох нападах, і 17-хвілінная аб першых двух; апошняя прыцягнула большую ўвагу. Ананімны прадстаўнік арміі заявіў, што запіс сапраўдная, а вось у вайсковым архіве яе больш няма. Крыніцай запісу WikiLeaks стаў «адзін з ваенных інфарматараў»[12]. Гэтым інфарматарам лічыцца Брэдлі Менінг, які перадаў сайту тысячы сакрэтных дакументаў[13].

Відэазапіс прыцягнуў увагу вядучых сусветных СМІ. Частка з іх спрабавала апраўдаць ваенных, заяўляючы, што зброя ў некаторых забітых ўсё-ткі была, а сам запіс значна адрэдагаваны[14]. Аднак большасць былі абураны фактам авіяўдару, выказваючы здзіўленне аб «разумнай упэўненасці» пілотаў у прыналежнасці забітых да паўстанцаў; інцыдэнт нават назвалі ваенным злачынствам[15][16]. Асаблівае абурэнне выклікала другая атака, калі ў парушэнне законаў і звычаяў вайны былі расстраляны відавочна бяззбройныя людзі, якія спрабавалі эвакуіраваць параненага; з крытыкай па гэтым эпізодзе выступілі, у прыватнасці, праваабаронца Джоан Сміт і публіцыст Глен Грынвальд[17][18].

Зноскі

правіць
  1. Schmitt, Eric (2010-07-25). "In Disclosing Secret Documents, WikiLeaks Seeks 'Transparency'". The New York Times. Архівавана з арыгінала 2012-09-05.
  2. Bill KellerDealing With Assange and the WikiLeaks Secrets. Архівавана з першакрыніцы 8 верасня 2012., New York Times, adapted from introduction to the book Open Secrets, January 26, 2011
  3. The WikiLeaks way. The Week (13 жніўня 2010). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2012. Праверана 19 мая 2011.
  4. 2 Iraqi Journalists Killed as U.S. Forces Clash With Militias. Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2012.
  5. U.S., Shiite Fighters Clash in Baghdad. Архівавана з першакрыніцы 18 верасня 2012.
  6. Reuters seeks U.S. probe into killing of Iraqi staff. Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012.
  7. Video Shows U.S. Killing of Reuters Employees. Архівавана з першакрыніцы 9 верасня 2012.
  8. WikiLeaks silent on how it broke encryption(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2020. Праверана 9 снежня 2010.
  9. WikiLeaks to reveal Pentagon murder-coverup…. Архівавана з першакрыніцы 30 чэрвеня 2012.
  10. WikiLeaks posts video of 'US military killings' in Iraq. Архівавана з першакрыніцы 10 ліпеня 2012.
  11. Video shows 'US attack' on Iraqis. Архівавана з першакрыніцы 8 ліпеня 2012.
  12. Collateral Murder
  13. Ъ-Власть / Слей-ка из блокнота
  14. Military Raises Questions About Credibility of Leaked Iraq Shooting Video. Архівавана з першакрыніцы 31 ліпеня 2012.
  15. The WikiLeaks Video and the Rules of Engagement. Архівавана з першакрыніцы 4 верасня 2012.
  16. Baghdad families to sue US Army over deaths in 2007 airstrike 'mistake'. Архівавана з першакрыніцы 12 верасня 2012.
  17. Joan Smith: Now we see what war does to those who wage it. Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2012.
  18. Iraq slaughter not an aberration. Архівавана з першакрыніцы 18 верасня 2012.

Спасылкі

правіць