Вангунк
Вангунк (сучасная саманазва: Wangunk), таксама Матабесет (англ.: Mattabessett) † — індзейскі народ, карэнныя насельнікі ўсходу Канектыкута (ЗША). У нашы дні не існуюць як этнічная супольнасць.
| Вангунк † Wangunk | |
| Агульная колькасць | |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання | ЗША |
| Мова | вангунк |
| Рэлігія | анімізм, хрысціянства |
| Блізкія этнічныя групы | моэган, нехантукет, ніпмук |
Вангунк належалі да плямён усходніх алганкінаў, якія з'явіліся на ўсходнім узбярэжжы ЗША і Канады каля 2000 — 3000 гадоў таму. Да моманту перасялення еўрапейскіх каланістаў у XVII ст. яны асвоілі ручное земляробства, вырошчвалі «тры сястры». Аднак археалагічныя раскопкі выявілі, што асноўную ежу вангунк атрымлівалі дзякуючы паляванню, рыбалоўству і збіральніцтву. Вакол сталых вёсак, што будаваліся ўздоўж рэк, знаходзіліся невялікія паселішчы, дзе асобныя сем'і займаліся сезоннай здабычай. Вангунк выраблялі кераміку, апрацоўвалі камень і косць.
Мяркуецца, што ў пачатку XVII ст. агульная колькасць вангунк складала каля 10 тысяч чалавек, аднак пасля трох эпідэмій, што здарыліся да 1620 г. і міграцыі пеквот, скарацілася да 500 чалавек. Не вядома, ці мелі вангунк агульную палітычную арганізацыю і адзіную саманазву. Англійскія каланісты называлі іх матабесет па месцу рассялення, а назва вангунк ужываецца сучаснымі нашчадкамі індзейцаў Канектыкута.
Пасля вайны паміж англійскімі каланістамі і пеквот у 1637 г. землі вангунк сталі асвойвацца англічанамі і моэган. Лічыцца, што большасць вангунк пакінула гэту тэрыторыю і перасялілася на захад. Для астатніх у другой палове XVII ст у Канектыкуце была створана першая на тэрыторыі ЗША індзейская рэзервацыя Голдэн-Хіл. К канцу XVIII ст. яе насельнікі прынялі хрысціянства, многія перасяляліся ў Масачусетс або Нью-Ёрк.
У нашы дні ў Канектыкуце працягваюць жыць нашчадкі вангунк, у тым ліку на тэрыторыі рэзервацыі Паўгусет каля Голдэн-Хіл (0,0010 км²), прызнанай з боку Канектыкута, але не на федэральным ўзроўні. Аднак яны не вылучаюцца ў якасці самастойнай этнічнай супольнасці.