Гафрэ

Гафрэ (фр.: gaufré — вафля) — тып апрацоўкі тканіны з утварэннем зморшчын, уціснутых па краі (эфект «гармоніка»); у больш шырокім сэнсе — стварэнне радоў паралельных хвалістых зморшчын, выгібаў на чым-небудзь. Ствараецца прэсаваннем у прамысловых умовах або прапарваннем прасам; як сыравіна, так і гатовы прадукт могуць быць апрацаваны. У адрозненне ад плісэ, пры гафрыраванні шырыня зморшчыны роўная шырыні падола. Гафрэ можа быць паралельным і расклёшаным. Гафрыраваныя сінтэтычныя тканіны можна сціраць, натуральныя падлягаюць толькі хімічнай чыстцы.

Гісторыя

Тканіна ў складку ўпершыню з’явілася ў Старажытным Егіпце: спачатку ў касцюмах фараонаў, а затым у якасці аздаблення на калазірысах (традыцыйнае жаночае адзенне) і мужчынскіх схентах. Упершыню паўсядзённае адзенне ў складкі для мужчын з’явілася ў эпоху Адраджэння. Затым асаблівасцю шатландскага кілта сталі запрасаваныя зморшчыны. У XVI—XVII стагоддзях гафрыраваны каўнер быў элементам мужчынскага, жаночага і дзіцячага касцюма.

Гафрыраванне тканін

Эфекты гафрэ значна пашыраюць магчымасці мадэлявання жаночага адзення. З такіх тканін можна вырабляць блузкі, сукенкі, спадніцы і інш. Для атрымання гафрыраваных эфектаў тканіну прамакаюць саставам на аснове прэкандэнсатаў тэрмарэактыўных смол, адціскаюць да 100 %, сушаць да рэшткавай вільготнасці 15—20 % і падвяргаюць рыфленню на станку, які складаецца з двух металічных рыфленых фармовачных валкоў з вышынёй рыфлення 4 мм. Вальцы награваюцца электрычнасцю да тэмпературы 180—190 °C. Пры гэтым хуткасць руху тканіны нязначная, у выніку чаго адпадае неабходнасць у далейшай тэрмічнай апрацоўцы. Атрыманы эфект устойлівы і захоўваецца пасля шматразовага мыцця.

Для атрымання лакальных гафрыраваных або жатых эфектаў на адпаведныя ўчасткі белай або аднатоннай тканіны наносіцца друкарская сумесь, якая змяшчае метазін, нашатырны спірт, аміяк, раданістыны амоній і трагакантавую пасту. Матэрыял сушаць пры тэмпературы не вышэй за 90 °C, прапускаюць праз гафрыральныя каляндры з тэмпературай валкоў 200 °C, тэрмаапрацоўваюць 4 хвіліны пры 140 °C, прамываюць і сушаць. Эфект рыфлення застаецца толькі на тых участках, якія пакрытыя друкаванай масай.

Спасылкі

• Гофрування // Термінологічний словник-довідник з будівництва та архітектури / Р. А. Шмиг, В. М. Боярчук, І. М. Добрянський, В. М. Барабаш; за заг. ред. Р. А. Шмига. — Львів, 2010. — С. 70. — ISBN 978-966-7407-83-4.