Генрых Упсальскі

Св. Генрых Упсальскі (? — каля 1156, Фінляндыя) — біскуп упсальскі, мучанік, адзін з дзеячаў хрысціянізацыі Фінляндыі. Прылічаны Каталіцкай царквой да ліку святых.

Роберт Экман. Святы Генрых, які хрысціць фінаў

Святы Генрых Упсальскі. Выява сярэдзіны XV стагоддзя

Забойства Генрыха

Гістарычна дакладнай інфармацыі пра жыццё Генрыха не захавалася, яго жыццё апісана толькі ў пазнейшых сярэднявечных крыніцах (найбольш познія з іх адносяцца да канца XIII стагоддзя). Паводле іх, ён быў родам з Англіі, прыбыў у Швецыю разам з будучыняй Папам Адрыянам IV. У Швецыі ён быў пасвечаны ў біскупы і атрымаў упсальскую кафедру. У 50-гады XII стагоддзя ён прыняў удзел у шведскім крыжовым паходзе, арганізаваным з мэтай хрысціянізацыі Фінляндыі шведскім каралём Эрыкам IX.

Паводле тых жа крыніц пасля ад'езду караля і шведскай арміі Генрых Упсальскі застаўся ў Фінляндыі, будуючы цэрквы, а таксама хрысцячы і вучачы народ. Каля 1156 года (традыцыйная дата 20 студзеня 1156 года) ён быў забіты язычнікам Лалі на льду возера Кёюліёнярві.

Культ Генрыха Упсальскага хутка распаўсюдзіўся ў Швецыі. У канцы XIII стагоддзя ён ужо згадваецца ў царкоўных дакументах як святы. У XIV—XV стст. шанаванне Генрыха было ўжо шырока распаўсюджана ў шматлікіх краінах Паўночнай Еўропы.

Каталіцкая царква святкуе памяць Святога Генрыха Упсальскага 19 студзеня. Святы Генрых — найбольш шануемы святы Каталіцкай царквы Фінляндыі, лічыцца заступнікам краіны. Таксама памяць Генрыха адзначаецца 19 студзеня ў некаторых пратэстанцкіх цэрквах.

Літаратура

• Палола А.-П., Мякели-Алитало А. Сто замечательных финнов. Калейдоскоп биографий: Лалли = 100 suomalaista pienoiselämäkertaa venäjäksi / Под ред. Тимо Вихавайнена; пер. с финск. И. М. Соломеща. — Хельсинки: Об-во финской лит, 2004. — С. 312—314. — 781 с. — ISBN 951-746-522-X

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Генрых Упсальскі
• Юка Паарма: Святы Генрых і Кафедральны сабор Турку Архівавана 28 снежня 2006. (фін.)
• Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon