Губны стараста, выбарны галава мясцовай адміністрацыі ў Маскоўскай дзяржаве. Выбіраліся ў губныя старасты з мясцовых жыхароў дваран або дзецей баярскіх, пісьменныя і з вядомым матэрыяльным цэнзам. У выбарах іх удзельнічалі ўсе саслоўі. Удзел у выбарах было абавязкова для выбаршчыкаў, бо яны адказвалі за вылучаных асоб перад урадам. Таму пры выбарах патрабавалася аднагалоснасць, хоць бы і фіктыўная.

Вылучаны з'яўляўся ў Маскву ў Разбойны прыказ для прынясення прысягі і атрымання наказу, па якім і па губной грамаце ён павінен быў судзіць. У адной губе стараст было ад аднаго да чатырох, у залежнасці ад велічыні акругі і колькасці разбойнікаў у ім. Вырашалі яны справы аднаасобна або калегіяльна, гледзячы па важнасці іх. Не быў вызначаны і тэрмін службы стараст. Змяняліся яны па чынніку іх злоўжыванняў і няздольнасці да службы. Падставай жа да змены служылі або скаргі жыхароў, або просьба самога старасты.

Што датычыцца кампетэнцыі губных стараст, то спачатку яны ведалі толькі справы разбойныя, а з 15411555 сталі ведаць і тацьныя справы. З пачатку жа XVII ст. да іх перайшлі і справы аб забойстве. Па Улажэнні і новапаказаным артыкулам яны сталі заведваць, акрамя, і справы аб падпалах, аб агитацыя да выхаду з праваслаўя і злачынствах супраць маральнасці. Нарэшце, з 1669 перайшлі да іх і справы аб вядзьмарстве. Былі ў губных улад і палицэйския абавязкі. Ляжала на іх і гаспадарчая частка.

Літаратура правіць

  • Святая Русь: Энциклопедический словарь русской цивилизации / сост. О.А. Платонов. — М, 2000. — 1040 с. ISBN 5-901364-01-5