Генадзь Дзмітрыевіч Карпенка

Генадзь Дзмітрыевіч Карпе́нка (17 верасня 1949, Мінск — 6 красавіка 1999, Мінск) — беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, навуковец у вобласці тэхналогіі новых матэрыялаў і пакрыццяў. Доктар тэхнічных навук (1990), Заслужаны дзеяч навукі БССР (1991), Член-карэспандэнт НАН Беларусі (1994).

Генадзь Карпенка
Віцэ-спікер Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь 1995 — 1996
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Міхаіл Чыгір
Старшыня Маладзечанскага гарвыканкама 1991 — 1994
Нараджэнне	17 верасня 1949(1949-09-17) Мінск, БССР, СССР
Смерць	6 красавіка 1999(1999-04-06) (49 гадоў) Мінск, Беларусь
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Жонка	Людміла Карпенка
Нацыянальнасць	беларус
Партыя	Аб’яднаная грамадзянская партыя
Адукацыя	БНТУ
Навуковая ступень	доктар тэхнічных навук

Біяграфія

Нарадзіўся 17 верасня 1949 года ў Мінску.

Скончыў Беларускі політэхнічны інстытут (1972). У 1972—1983 — стажор-даследчык, інжынер, старэйшы інжынер, загадчык групай, старэйшы навуковы супрацоўнік Інстытута ядзернай энергетыкі АН БССР, у 1983—1987 — загадчык аддзелам Беларускага НДІ парашковай металургіі, у 1987—1990 — дырэктар Маладзечнанскага завода парашковай металургіі. У 1990—1996 дэпутат ВС БССР XII склікання і ВС РБ XIII склікання, у 1990—1992 — старшыня камісіі па навуцы і навукова-тэхнічным прагрэсе ВС БССР.

У 1991—1994 — старшыня Маладзечанскага гарвыканкама. Будучы на пасаде старшыні Маладзечанскага гарвыканкама (1991—1994) правёў у горадзе значныя эканамічныя пераўтварэнні, ініцыяваў правядзенне музычнага і тэатральнага фестываляў, стварэнне футбольнага клубу, карэнным чынам дэсаветызаваў гарадскую тапаніміку.

Выстаўляў сваю кандыдатуру на прэзідэнцкіх выбарах 1994 года, але не атрымаў падтрымкі ў сваёй партыі. Як дэпутат ВС РБ XIII склікання, а ў 1996 — намеснік Старшыні ВС РБ, кіраваў спробай імпічменту прэзідэнта А. Р. Лукашэнкі (1996). Кіраўнік Нацыянальнага выканаўчага камітэту (1998). Перад 1999 Генадзь Карпенка належаў да лідараў апазіцыі і лічыўся верагодным кандыдатам на прэзідэнцкіх выбарах 1999 года.

31 сакавіка 1999 года Генадзь Карпенка быў дастаўлены ў 9-ю Мінскую клінічную бальніцу з дыягназам «крывацёк у мозг». Суткі праляжаў у шпіталі без медычнай дапамогі 1.4.1999 яму зроблена аперацыя па выдаленні гематомы. Знаходзіўся ў рэанімацыйным аддзяленні ў несвядомым стане і 6 красавіка 1999 года, у 7 гадзін раніцы, памёр. Смерць Генадзя Карпенкі была нечаканай, як сцвярджаецца, перад гэтым ён не скардзіўся на стан здароўя. У асяродзі беларускай апазіцыі існуе меркаванне, што смерць Генадзя Карпенкі звязаная са знікненнем Юрыя Захаранкі і Віктара Ганчара.

Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.

Навукова-даследчыцкая дзейнасць

Г. Карпенка распрацаваў тэхналогіі ядзерных матэрыялаў на аснове дыаксідаў урана і хрому, якія ўкаранёныя ў тэхніцы. Пад яго кіраўніцтвам распрацаваныя новыя тэхналагічныя працэсы атрымання вакуумных пакрыццяў з зададзеным комплексам фізіка-механічных уласцівасцей, а таксама створаны шэраг прамысловых установак для іх атрымання. Аўтар больш 100 навуковых прац, у т.л. 1 манаграфіі і 40 вынаходніцтваў.

Лаўрэат Дзяржаўная прэмія БССР (1986) за распрацоўку і стварэнне новых тэхналагічных працэсаў і абсталявання для нанясення тонкаплёнкавых пакрыццяў метадам іонна-прамянёвай апрацоўкі і іх шырокае ўкараненне ў народную гаспадарку БССР.

Выбраная бібліяграфія

• Структура и методы формирования износостойких поверхностных слоев. М., 1992 (совм. с А. В. Белым, Н. К. Мышкиным).

Літаратура

• Гиль Н. С. «У времени в плену». — М.: Можайск-Терра, 2001. — 224 с. ISBN 5-7542-0084-6
• Карпенка Генадзій Дзмітрыевіч // Афіцыйны вэб-сайт НАН Беларусі :Члены акадэміі: Памяці вучонага — Эл.рэсурс nasb.gov.by

Спасылкі

• Генадзь Дзмітрыевіч Карпенка ў базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)