Вікіпедыя

Дом Урангеля

Дом Урангеля — будынак у Растове-на-Доне, пабудаваны ў 1885 годзе па праекце архітэктара М. А. Дарашэнкі[1]. У гэтым доме правёў дзіцячыя і юнацкія гады адзін з галоўных кіраўнікоў Белага руху Пётр Мікалаевіч Урангель[2]. Дом Урангеля мае статус аб'екта культурнай спадчыны рэгіянальнага значэння[3]. У наш час будынак знаходзіцца ў дрэнным стане і мае патрэбу ў рэстаўрацыі[4].

Славутасць
Дом Урангеля
47°12′58,46″ пн. ш. 39°43′06,73″ у. д.HGЯO
Краіна  Расія
Горад Растоў-на-Доне, Газетны правулак, дом 8
Дата заснавання 1885
Дата пабудовы 1885 год
Статус Герб Расіі Аб’ект культурнай спадчыны РФ № 6130004002№ 6130004002
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя правіць

Асабняк у Казанскім (цяпер Газетным) завулку быў пабудаваны ў 1885 годзе па праекце архітэктара Мікалая Аляксандравіча Дарашэнкі. Дом перш прыналежаў розным уладальнікам, але неўзабаве яго выкупіў барон Мікалай Ягоравіч Урангель[1]. У асабняку жыла ўся сям'я Урангеляў. Мікалай Ягоравіч быў навуковым мастацтвазнаўцам, пісьменнікам і калекцыянерам антыкварыяту. Яго жонка Марыя Дзмітрыеўна вядомая як ініцыятар адкрыцця першай растоўскай жаночай нядзельнай школы. Іх старэйшы сын Пётр Мікалаевіч Урангель стаў адным з лідараў Белага руху ў гады Грамадзянскай вайны[4].

Пасля прыходу савецкай улады будынак быў нацыяналізаваны і ў ім размясціўся дзіцячы сад № 68 «Агеньчык». У 1990-х гадах дзіцячы сад быў зачынены і з тых часоў будынак знаходзіўся ў запусценні[2]. Пастановай Кіраўніка Адміністрацыі Растоўскай вобласці № 411 ад 9 кастрычніка 1998 года дом Урангеля быў узяты пад дзяржаўную ахову як аб'ект культурнай спадчыны рэгіянальнага значэння[3]. У 2006 годзе пуставалы будынак быў бязвыплатна перададзены Растоўскай епархіі[4] у арэнду з умовай правядзення прац па яго аднаўленні[5]. Епархія планавала правесці рэстаўрацыю будынка і ўладкаваць у ім асветніцкі цэнтр і музей[6]. У 2011 годзе ў доме планавалася стварэнне музея А. І. Салжаніцына, экспазіцыя якога была б прысвечана эпосе, сугучнай абодвум дзеячам[7]. Аднак знайсці сродкі на рэстаўрацыю дома Урангеля ў Растоўскай епархіі не змаглі. Толькі ў 2012 годзе быў заменены дах і ўсталяваны часовыя шклопакеты[4]. У цэлым і агульным за мінулыя шэсць гадоў будынак прыйшоў у вельмі жаласны стан[5]. У верасні 2011 года ля будынка была праведзена грамадская акцыя па прыцягненні ўвагі да стану архітэктурнага помніка[8]. У сакавіку 2013 года Растоўская епархія прадала дом Урангеля за 9 мільёнаў рублёў. На выручаныя сродкі Епархія правяла рэстаўрацыю сабора Раства Найсвяцейшай Багародзіцы. Новым уласнікам будынка стала ТАА «Кіраванне механізаванню»[4].

У 2015 годзе на нарадзе гарадской адміністрацыі падымалася пытанне пра знос дома і ўзвядзенне яго копіі на ранейшым месцы. Аднаўленне помніка архітэктуры ацэньвалася ў 130 млн рублёў, пабудова копіі — толькі ў 20. Ідэя зносу будынка была наважна скрытыкавана прадстаўнікамі грамадскасці[9].

У 2016 годзе планавалася правесці рэканструкцыю будынка і ўладкаваць у ім моладзевы клуб. Па папярэдніх ацэнках выдатку на рэканструкцыю павінны былі скласці каля 115 мільёнаў рублёў[10].

Пасля рэстаўрацыі дом павінны будзе стаць музеем Урангеля. Па словах Сяргея Горбаня, кіраўніка адміністрацыі горада Растоў-на-Доне, рэстаўрацыйныя працы, найхутчэй, павінны будуць быць праведзены фундатарам, а гарадскія ўлады арандуюць адрамантаваны будынак, у якім будзе экспазіцыя, прысвечаная генералу і перыяду гісторыі канца XIX — пачатку XX стагоддзя[11][12]. На думку ўлад, гэта магло б паслужыць на карысць гораду ў плане яго прывабнасці для турыстаў[13].

Па стане на пачатак 2017 года, будынак так і не быў канчаткова адрэстаўраваны і, больш таго, пацярпеў ад акту вандалізму[14][15].

Зноскі

  1. ↑ а б Ростовская епархия продала дом Врангеля(недаступная спасылка). Новая газета (8 сакавіка 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 сакавіка 2016. Праверана 15 верасня 2013.
  2. ↑ а б Ирина Ароян. Детский сад мой и Врангеля. Московский комсомолец (27 сакавіка 2013). Праверана 15 верасня 2013.
  3. ↑ а б Ростов-на-Дону (объекты культурного наследия регионального значения). Официальный портал Правительства Ростовской области. Праверана 15 верасня 2013.
  4. ↑ а б в г д Епархия продала домик Врангеля в Ростове-на-Дону. РИА Новости (6 сакавіка 2013). Праверана 15 верасня 2013.
  5. ↑ а б "Дом барона Врангеля: красота не спасла?" [руская]. Праверана 2017-01-30.
  6. ↑ Владимир Левендорский. Печальный юбилей. voopiik-don.ru. Праверана 15 верасня 2013.
  7. ↑ В доме Врангеля — музей Солженицына // Наше время {{{выданне}}} : газета. — Ростов: 2011. — 23 декабря. — № 623.
  8. ↑ Админ. «Красота спасёт красоту».(нявызн.). voopiik-don.ru. Праверана 30 студзеня 2017.
  9. ↑ правды», Александр СТЕПАНОВ | Сайт «Комсомольской (2015-02-13). "Старинному особняку баронов Врангелей в центре Ростова грозит снос". KP.RU - сайт «Комсомольской правды» [руская]. Праверана 2017-01-30.
  10. ↑ Алексей Сакунов. Новый собственник дома Врангеля в Ростове хочет сделать в нём молодёжный клуб(недаступная спасылка). donnews.ru (26 чэрвеня 2013). Архівавана з першакрыніцы 30 красавіка 2013. Праверана 15 верасня 2013.
  11. ↑ Репортер, Городской (2015-09-14). "В отреставрированном доме Врангеля откроют музей". Городской репортер – новости Ростова-на-Дону [руская]. Праверана 2017-01-30.
  12. ↑ Дом Врангеля в Ростове восстановят в 2016 году. www.rostov.aif.ru. Праверана 30 студзеня 2017.
  13. ↑ "В Ростове восстановят дом Врангеля". Большой Ростов [руская]. Праверана 2017-01-30.
  14. ↑ "Вандальная надпись появилась на Доме Врангеля в Ростове". Priнvet-Rostov.ru - Главные новости Ростова и Ростовской области [руская]. Праверана 2017-01-30.
  15. ↑ Вандалы в Ростове захватили Дом Врангеля и потребовали насилия над детьми (руск.). bloknot-rostov.ru. Праверана 30 студзеня 2017.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Дом_Урангеля&oldid=4424123"