Душанбэ

Душанбэ́ (тадж.: Душанбе; з 1929 да 1961 года Сталінабад) — сталіца і найбуйнейшы горад Таджыкістана, размешчаны на рацэ Душанбінка ў Гісарскай даліне. Сярэдняя вышыня горада над узроўнем мора каля 800 метраў.

Горад Душанбэ тадж.: Душанбе Герб Краіна Таджыкістан Рэгіён Душанбэ Раён Душанбінскі Каардынаты 38°34′04″ пн. ш. 68°47′37″ у. д. Унутранае дзяленне 4 раёны Кіраўнік Rustam Emomali[d] Заснаваны XVII стагоддзе Першая згадка 17 стагоддзе Ранейшыя назвы Сталінабад Горад з 1925 Плошча 124,6 км² Вышыня цэнтра 706 м Водныя аб’екты Кафірніган Афіцыйная мова таджыкская мова Насельніцтва 863 400 чалавек (2020) Шчыльнасць 6248 чал./км² Нацыянальны склад таджыкі, узбекі, рускія Канфесійны склад іслам, праваслаўе Часавы пояс UTC+5, летам UTC+6 Тэлефонны код +992 37 Паштовы індэкс 734000 Аўтамабільны код СБ, ДБ (1959—1991) с 1999-2009 01РТ с 2009-2014 01TJ с 2014 01TJ, 05TJ Афіцыйны сайт dushanbe.tj Душанбэ на карце Таджыкістана

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Горад узнік ў 1924 годзе на месцы невялікага паселішча, у якім па панядзелках праходзілі вялікія кірмашы («душамбе» па-таджыкску — панядзелак). У 1920 годзе збеглы ад бальшавікоў апошні эмір Бухары, заснаваў у горадзе сваю рэзідэнцыю, але хутка быў выгнаны «Чырвонай арміяй». У 1929 годзе, праз горад прайшла чыгунка і ён стаў сталіцай новаўтворанай савецкай рэспублікі Таджыкістан.

З 1991 года — сталіца незалежнага Таджыкістана.

Дэмаграфія

Насельніцтва

Год Колькасць 1875 10 000 1911 20 000 1920 3 140 1924 283 1926 5 600 1929 7 298 Год Колькасць 1933 35 818 1939 82 600 1949 150 000 1959 233 500 1970 376 200 1979 493 528 Год Колькасць 1989 595 820 2000 561 895 2009 709 600 2010 724 844 2011 747 600 2014 778 500 Год Колькасць 2015 852 000 2016 802 200 2020 863 400 2020 948 800 2021 1 185 400 2022 1 201 800

Нацыянальны склад

• таджыкі — 84 %
• узбекі — 9 %
• рускія — 5 %
• іншыя — 2 %

Рэлігія

• іслам — 93 %
• праваслаўе — 5 %
• ішныя - 2 %

Транспарт

• Душанбэ (аэрапорт)
• Душанбінскі тралейбус

Раёны

• Шахмансур
• Самані
• Фірдаўсі
• Сіно

Славутасці

• Таджыкскі нацыянальны музей
• Арка і помнік Ісмаілу Самані
• Таджыкскі тэатр оперы і балета імя Садрыдзіна Айні
• Таджыкскі тэатр імя Лахуці
• Свята-Мікалаеўскі сабор, Душанбэ

Вядомыя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Душанбэ

• Генрых Уладзіміравіч Губіш (нар. 1932) — беларускі і таджыкскі архітэктар.
• Веніямін Рыгоравіч Конюхаў (нар. 1936) — беларускі архітэктар.
• Віктар Міхайлавіч Папоў (нар. 1945) — беларускі архітэктар.
• Ігар Міхайлавіч Саўчанка (1957—2007) — урач-анестэзіёлаг-рэаніматолаг. Доктар медыцынскіх навук (2003), прафесар (2006).

Адукацыя

Галоўны корпус Таджыкскага нацыянальнага ўніверсітэта

• Таджыкскі нацыянальны ўніверсітэт

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Душанбэ