Замак Сюры
Замок Сюры (яп.: 首里城, Сюры дзё:), [ɕɯɾʲi d͡ʑoː] — замак у Японіі, які быў размешчаны ў раёне Сюры горада Наха прэфектуры Акінава. Адносіўся да тыпу рукюскіх замкаў-свяцілішчаў гусуку.
| Славутасць | |
| Замак Сюры | |
|---|---|
| яп.: 首里城 | |
 | |
| 26°13′01″ пн. ш. 127°43′10″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
| Архітэктурны стыль | Ryukyuan architecture[d] |
| Дата заснавання | XIV стагоддзе |
| Матэрыял | Ryukyuan limestone[d] і драўніна |
| Сайт |
oki-park.jp/shuri… (англ.) oki-park.jp/shuri… (яп.) oki-park.jp/shuri… (кар.) oki-park.jp/shuri… oki-park.jp/shuri… |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Замак Сюры быў рэзідэнцыяй манархаў у часы існавання Рукюскай дзяржавы. Яго працягласць з поўначы на поўдзень складала 270 м, з захаду на ўсход — 400 м. У праекцыі замак нагадваў авал, акружаны моцнымі каменнымі сценамі. Агульная плошча складала 46,167 м². Знешняя сцяна ўмацаванняў і знешні двор мелі чацвёра арачных брам, унутраныя сцены і двор — восем брам. На тэрыторыі ўнутранага двара размяшчаўся галоўны палац і ўрадавыя будынкі рукюскай дзяржавы. Вядомая ў Японіі цырыманіяльная брама з'яўлялася другой брамай знешняй сцяны ўмацаванняў.
Гісторыя замка правіць
Дакладная дата ўзвядзення замка Сюри невядомая. Як мяркуецца, ён быў пабудаваны ў эпоху Санзан (1322-1429). Калі Сё Хасі аб'яднаў тры акінаўскіх княствы і заснаваў каралеўства Рукю, ён у 1429 годзе зрабіў Сюры сваёй рэзідэнцыяй. І Сюры быў каралеўскай рэзідэнцыяй на працягу 450 гадоў. Горад жа, які вырас вакол замка, стаў буйным гандлёвым і культурным цэнтрам. Замак некалькі разоў згараў і аднаўляўся. Ён быў самым прыгожым і велічным будынкам ўсяго архіпелага Рукю.
У 1609 годзе, у валадаранне Сё Нэя, Сюры быў узяты арміяй японскага княства Сацума. Моцна пацярпеў замак і ў 1709 годзе, а ў 1715-м быў адноўлены. У 1879 годзе — у сувязі з анэксіяй Рукю Японіяй — апошні рукюскі ван Сё Тай перадаў замак Сюры японскай урадавай дэлегацыі. Пасля гэтага ў замку размяшчаўся штаб асобнага Акінаўскага экспедыцыйнага корпуса гарнізона Кумамота. У 1923 годзе японскі архітэктар Тюта Іта правёў капітальны рамонт замка Сюры, а праз два гады усе будынкі занеслі ў рэестр нацыянальных скарбаў Японіі.
У 1944 годзе замак быў разбураны авіяцыяй ЗША, якая праводзіла бамбардыроўкі штаба 32-й арміі Японіі, які знаходзіўся каля падножжа замка. 1 красавіка 1945 года на пляж Хагусі, размешчаны паблізу ад замка, дэсантаваўся 1-ы дывізіён 5-га палка марской пехоты ЗША. Да таго часу замак Сюры стаў вузлавым пунктам абарончай лініі, якая ў амерыканскіх крыніцах называецца «Лініяй Сюры» Яна была прарваная 30 красавіка 1945 года. Яшчэ амаль месяц ішлі цяжкія баі з адчайнымі камікадзэ і з жудасным мясцовым надвор'ем. 27—27 мая сярэднявечны замак бесперапынна абстрэльвала артылерыя амерыканскага карабля «Mississippi» (BB-41). 27 мая ў замку адбыўся пажар. А неўзабаве над руінамі Сюры нечакана ўзвіўся марскі сцяг Канфедэрацыі, які належаў камандзіру «Мяцежнага атрада А» 5-га палка марской пяхоты капітану Джуліюсу Дазэнбергу. Сцяг быў бачны на адлегласці дзвюх міль і правісеў тры дні, а потым быў зняты генералам Сайманам Баліварам Бакнерам-малодшым, сынам генерала-канфедэрата Сімона Балівара Бакнера-старэйшага, які сказаў: «У Акінаўскай бітве ўдзельнічалі амерыканцы з усіх штатаў Амерыкі!»
У 1950 годзе, ужо пасля завяршэння Другой сусветнай вайны, амерыканская акупацыйная ўлада адкрыла на руінах Сюры Рукюскі універсітэт (які размяшчаўся тут аж да 1975 года). У 1958 годзе была адрэстаўраваная брама Сюреймон.
У 1972 годзе, калі Акінава вярнулася ў склад Японіі, замак абвясцілі важным гістарычным помнікам дзяржаўнага значэння. У 1986 годзе пачаліся комплексныя рэстаўрацыйныя работы па аднаўленню палаца, сцен, варот, будынкаў, садоў. У 1992 годзе замак увайшоў у склад Акінаўскага дзяржаўнага культурнага запаведніка.
У 2000 годзе замак Сюры разам з яшчэ васьмю гусуку і утакі быў прызнаны часткай сусветнага спадчыны ЮНЕСКА.
31 кастрычніка 2019 года ў замку адбыўся чарговы пажар. Агонь цалкам знішчыў сем будынкаў, уключаючы галоўны будынак комплексу[1].
Зноскі
- ↑ 首里城で火災、消火活動中 正殿、北殿、南殿が全焼：朝日新聞デジタル (яп.). 朝日新聞デジタル. Праверана 30 кастрычніка 2019.
Літаратура правіць
- Motoo, Hinago. Japanese Castles. — Tokyo : Kodansha, 1986. — ISBN 0-87011-766-1.