Злачынства ў Малой Бераставіцы

Злачынства ў Малой Бераставіцы — злачынства ў вёсцы Малая Бераставіца (сучасны Бераставіцкі раён, Беларусь), здзейсненае камуністычным апалчэннем з яўрэяў і беларусаў супраць польскага насельніцтва. Дакладная дата злачынства невядома, вядома толькі, што гэта адбылося ў верасні 1939 года ва ўмовах уварвання СССР у Польшчу.

Мяркуецца, што тады было забіта каля 50 чалавек, у тым ліку памешчыкі — граф Антоній Валкавіцкі з жонкай Людвікай, яго зяць, падпалкоўнік Зыгмунт Войніч-Сянажэцкі, а таксама мэр, сакратар і касір камуны, мясцовы паштальён і настаўнік, Вітольд Барэці, уладальнік маёнтка Пархімаўцы, і Іаахім Лясневіч, уладальнік маёнтка Зайкаўшчына.

Акцыю ўзначаліў спецыяльны рэвалюцыйны камітэт на чале з Матылём Жакам. Забойства было здзейснена бандай, якой камандаваў яўрэйскі гандляр Зуско Айзік. Забойствы адрозніваліся асаблівай жорсткасцю — сям’і Валкавіцкіх звязвалі рукі дротам, прымушалі есці вапну і закопвалі жыўцом. Забойствы насілі этнічны і класавы характар, і іх мэтай была ліквідацыя польскай інтэлігенцыі і чыноўнікаў.

У 2001—2005 гадах расследаванне па гэтай справе вёў Інстытут нацыянальнай памяці ў Беластоку, кваліфікуючы злачынства на падставе папярэдніх перадумоў як акт генацыду, здзейснены ў інтарэсах і па натхненні ўладаў СССР. Інстытут нацыянальнай памяці выявіў 16 чалавек, якія на той момант былі жыхарамі вёскі, але ў выніку іх допыту было ўстаноўлена, што ніхто з іх не ўдзельнічаў у расследаваных падзеях, і засноўваў свае веды толькі на паведамленнях трэціх асоб. У гэтай сітуацыі Інстытут нацыянальнай памяці быў вымушаны спыніць вытворчасць па справе, паказаўшы пры гэтым, што яно можа быць адноўлена ў выпадку з’яўлення новых доказаў па справе.