Крысціна Кальдэрон
Крысці́на Кальдэро́н (Cristina Calderón, 24 мая 1928 — 16 лютага 2022) — спявачка і этнограф, апошні прадстаўнік індзейскага народа яганаў, яна ж — апошні носьбіт яганскай мовы.
| Крысціна Кальдэрон | |
|---|---|
| Cristina Calderón | |
_(cropped).jpg) | |
| Імя пры нараджэнні | ісп.: Cristina Calderón Harban |
| Род дзейнасці | спявачка, этнограф, рамеснік, пісьменніца, дзеяч культуры, лексікограф |
| Дата нараджэння | 24 мая 1928 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 16 лютага 2022[1] (93 гады) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | Чылі |
| Веравызнанне | хрысціянства |
| Дзеці | Lidia González[d] |
| Узнагароды і прэміі |
Чалавек — жывы скарб[d] (2009) |
| Рознае | апошні прадстаўнік народа яганы, таксама апошні носьбіт яганскай мовы |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія
правіцьУ 1946 годзе на яганскай мове размаўляла не менш за 60 чалавек[3]. Але да пачатку ХХІ стагоддзя ў Чылі, а магчыма і ва ўсім свеце засталося толькі два носьбіты яганскай мовы — Крысціна Кальдэрон і яе свякруха Эмелінла Акунья (1921—2005), якія не размаўлялі адна з адной. Пасля смерці Акуньі 12 кастрычніка 2005 года, «Абуэла» Кальдэрон лічылася адзіным носьбітам гэтай мовы. Разам са сваёй унучкай Крысцінай Зарага і сястрой Урсулай, Крысціна Кальдэрон выдала ў 2005 годзе кнігу Hai Kur Mamashi shis («Хачу расказаць вам гісторыю»), у якой сабрала яганскія казкі, якія расказалі ёй прадстаўнікі старэйшых пакаленняў племені.
Кальдэрон жыла ў паселішчы Укіка, на ўскраіне Пуэрта-Уільямса, і зарабляла на жыццё продажам турыстам сувеніраў ручнога вырабу.
Зноскі
- ↑ https://www.biobiochile.cl/noticias/nacional/region-de-magallanes/2022/02/16/muere-la-abuela-cristina-calderon-ultima-hablante-nativa-yagan.shtml
- ↑ https://www.biobiochile.cl/noticias/nacional/region-de-magallanes/2022/02/16/muere-la-abuela-cristina-calderon-ultima-hablante-nativa-yagan.shtml Праверана 13 сакавіка 2022.
- ↑ Згодна з дадзенымі экспедыцыі чылійскага ўрача і антраполага Алехандра Ліпшуца
Спасылкі
правіць- representante-del-pueblo-yagan-cumple-83-anos-en-puerto-willams.shtml Ultima representante del pueblo Yagan cumple 83 años en Puerto Willams(недаступная спасылка)
- Cristina Calderón, la última portadora de las palabras del fin del mundo(недаступная спасылка)
- Hai kur mamashu shis Ediciones Kultrún, Validivia, chile, 2005, 80 стар. — ISBN 956-7291-48-9