Львів
Тапонім «Львів» (бел.: Львоў) — субстантывіраваны прыналежны склон на -ов- ад старажытнаўкраінскага асабістага імя Лѣвъ, якое насіў сын князя Данііла Галіцкага[1][2][3][4].
На працягу сваёй гісторыі Львоў ні разу не мяняў назвы. Фанетычна больш старой з'яўляецца форма Львовъ; этымалагічным правапісам старажытная форма і найноўшае гучанне спалучаліся ў напісанні Львôвъ. Форма «Львів» у слоўніках упершыню з'явілася ў слоўніку ў 1886 (першы том "маларасійска-нямецкага слоўніка" Е. Жэлехоўскага) (што ў жывой гаворцы гэтая форма існавала раней - няма сумневу), але яшчэ ў 1864 годзе М. Номіс фіксуе прымаўку «Львів не всякому здорів» ("Украінскія прымаўкі, прыказкі і г.д.").
Адносна Львова традыцыйнымі з'яўляюцца шмат эпітэтаў. Распаўсюджанай з'яўляецца назва «Горад Льва». Час ад часу ўжываюцца такія параўнанні, назвы і словазлучэнні, як «горад львоў», «горад спячых львоў», «Каралеўскі горад», «Жамчужына кароны Еўропы», «Горад-музей», «сталіца Галічыны», «маленькі Парыж», «маленькая Вена», «украінскі П'емонт», «Бандэрштадт», «культурная сталіца Украіны» і іншыя.
Назвы на іншых мовах правіць
Назва «Львів» у іншых мовах вельмі разнастайная. Грэкі ўжывалі да канца XIII ст. назвы: Літвон, Літвада; царгародскі, александрыйскі і іерусалімскі патрыярхі называлі Львоў «Леовіас», або «Леантопаліс».
У турэцкай мове назва Львова была: «Ілі», «Ільба», «Ілібат», «Ілібаў», «Ільбадзір», на армянскай мове Львоў называўся «Ілоф», на габрэйскай — «Лемберґ».
Заходнееўрапейскія мовы перанялі або лацінскую форму «Леопаль», або нямецкую «Лемберґ».
Зноскі правіць
- ↑ Дашкевич Н.П. Княжанне Данііла Галіцкага па рускіх і замежных вестках. — К., 1873. — ст. 91—92
- ↑ Lwów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom V: Kutowa Wola — Malczyce (польск.). — Warszawa, 1884. — S. 554.
- ↑ (руск.) Ніканаў В.А. Кароткі тапанімічны слоўнік. — М., 1966. — ст. 244
- ↑ Стрыжак О.С. Этымалагічныя эцюды: Адкуль назва краю. — УМЛШ. — 1968. — ст. 83
Літаратура правіць
- Я.Рудныцкі. Назва "Львоў" і яе паходжанне// Наш Львоў. Юбілейны зборнік 1252-1952. - Нью-Ёрк: «Червона калина», 1953. — стор. 41-44
- Л.Т.Масенка. Львовъ // Этымалагічны слоўнік летапісных геаграфічных назваў Паўднёвай Русі / Вык. рэд. О.С.Стрыжак. — К.: Наукова думка, 1985. — 256 с. — ст. 84-85
- М.П.Янко. Тапанімічны слоўнік Украіны. — К.: Знання, 1998, ст. 217