Лэйла Алескер кызы Мамедбекава

Лэ́йла Алескер кызы Мамедбе́кава (Мамедбеява) (азерб.: Leyla Ələsgər qızı Məmmədbəyova; 1909, Баку — 1989, Баку) — азербайджанская лётчыца, першая жанчына-лётчык на Каўказе, Паўднёвай Еўропе і Пярэдняй Азіі.

Лэйла Мамедбекава
азерб.: Leyla Ələsgər qızı Məmmədbəyova
Род дзейнасці лётчыца, ваенны
Дата нараджэння 17 верасня 1909(1909-09-17)
Месца нараджэння
Дата смерці 4 ліпеня 1989(1989-07-04) (79 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства  Расійская імперыя
 СССР
Бітвы/войны
Узнагароды і прэміі
Ордэн «Знак Пашаны» медаль «За працоўную адзнаку»
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Вонкавыя выявы
Фатаграфія з сынам Рустамам

Біяграфія правіць

Лэйла Мамедбекава атрымала прафесійную адукацыю ў Бакінскім аэраклубе і здзейсніла свой першы палёт у 1931 годзе.

З 1932 яна працягнула навучанне ў Тушынскім лётным вучылішчы ў Маскве. 17 сакавіка 1933 года Мамедбекава добраахвотна саскочыла з парашутам з борта самалёта У-2, стаўшы другой, пасля Ніны Камневай, жанчынай-парашутыстам у Савецкім Саюзе. У 1934 годзе яна стала пераможцам спаборніцтва па скачках з парашутам сярод прадстаўнікоў закаўказскіх рэспублік. Да 1941 года Мамедбекава ўжо была маёрам авіяцыі. У далейшым яна рыхтавала авіяцыйныя кадры ў Бакінскім аэраклубе.

У гады Вялікай Айчыннай вайны Мамедбекавай як маці чатырох непаўналетніх дзяцей (усяго іх у яе было шэсць) было забаронена ісці на фронт. Бакінскі аэраклуб быў закрыты, але Мамедбекава дамаглася дазволу адкрыць курсы дэсантнікаў і парашутыстаў, дзе яна за гады вайны падрыхтавала каля 4 тысяч парашутыстаў-дэсантнікаў і сотні лётчыкаў. Двое з іх, Адыль Куліеў і Мікалай Шавярдзяеў пасля сталі Героямі Савецкага Саюза. Мамедбекава здзейсніла свой апошні палёт у 1949 годзе.

Да выхаду на пенсію ў 1961 годзе яна працавала намеснікам старшыні ў бакінскім філіяле ДТСААФ.

Сям’я правіць

Старэйшы сын Лэйлы Мамедбекавай Фірудзінаў ваяваў у Вялікай Айчыннай вайне, а малодшы Ханлар — у Карабахскай.

Памяць правіць

 
Паштовая марка Азербайджана, 2009 год.
  • Яшчэ пры жыцці Лэйле Мамедбекавай было прысвечана мноства вершаў і кінастужак, у тым ліку і напісанае ў 1935 годзе Самед Вургунам верш «Лэйла».
  • У 1995 годзе пра яе быў зняты дакументальны фільм «Лэйла» (з серыі фільмаў «Нашы вялікія сыны і дочкі», рэж. Назым-Рза Ісрафілаглы).
  • У 2009 годзе была выпушчана паштовая марка Азербайджана, прысвечаная Мамедбекавай.
  • Імем Мамедбекавай названа вуліца ў пасёлку Бакіханав у Баку.

Гл. таксама правіць

Зноскі

Спасылкі правіць