Баку

Баку
Герб	Сцяг
Краіна	Азербайджан
Рэгіён	Апшэронскі паўвостраў
Каардынаты	40°23′ пн. ш. 49°51′ у. д.HGЯO
Унутранае дзяленне	11 раёнаў
Кіраўнік	Эльдар Азізаў[d]
Заснаваны	I стагоддзе
Першае згадванне	V стагоддзе
Плошча	2 140 км²;
Вышыня цэнтра	−28 м
Водныя аб’екты	Каспійскае мора
Афіцыйная мова	азербайджанская мова
Насельніцтва	2.300.500 чалавек (2021)
Нацыянальны склад	азербайджанцы, рускія
Канфесійны склад	іслам, праваслаўе
Часавы пояс	UTC+04:00
Тэлефонны код	+994 12
Паштовыя індэксы	AZ1000
Аўтамабільны код	10, 90, 77
Афіцыйны сайт	baku-ih.gov.az (азерб.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Баку (азерб.: Bakı) — сталіца і найбуйнейшы горад Азербайджана. Насельніцтва складае 2,1 мільёны жыхароў (2011)^[2], такім чынам Баку з'яўляецца самым вялікім паводле колькасці насельніцтва горадам на беразе Каспійскага мора і на Каўказе. Баку размешчаны ў 28 метрах ніжэй за ўзровень мора, што робіць яго самай нізкай сталіцай у свеце, а таксама самым вялікім горадам у свеце, які размешчаны ніжэй за ўзровень мора. Афіцыйна, каля 25 працэнтаў усіх жыхароў краіны жывуць у сталічным рэгіёне Баку. Баку падзелена на адзінаццаць адміністрацыйных акругаў і 48 валасцей. Сярод іх мястэчкі на астравох у Бакінскай бухце і горад Нефт-Дашлары, які пабудаваны ў Каспійскім моры.

Горад з'яўляецца навуковым, культурным і прамысловым цэнтрам Азербайджана. Шматлікія значныя азербайджанскія ўстановы маюць свае штаб-кватэры ў ім, у тым ліку Дзяржаўная нафтавая кампанія Азербайджана, якая ўваходзіць у спіс 100 найбуйнейшых кампаній^[3].

ГеаграфіяПравіць

Баку знаходзіцца на заходнім узбярэжжы Каспійскага мора. У наваколлі гораду ёсць мноства гразевых вулканаў (Кейракі, Богх-Богха, Лакбатан і іншыя) і салёных азёраў (як Бёюк-Шор, Хадасан і іншыя).

КліматПравіць

Клімат Баку
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Сярэдні максімум, °C	6,6	6,3	9,8	16,4	22,1	27,3	30,6	29,7	25,6	19,6	13,5	9,7	18,9
Сярэдняя тэмпература, °C	4,2	4,0	6,3	12,3	18,0	22,8	26,4	25,6	21,8	16,0	10,8	6,6	14,5
Сярэдні мінімум, °C	2,1	2,0	4,2	9,4	14,9	19,7	22,2	22,9	19,4	13,6	8,8	4,8	12,0
Крыніца: World Climate^[4]

ГісторыяПравіць

У маі 2012 года ў Баку прайшоў 57-ы конкурс песні Еўрабачанне, спецыяльна для якога была пабудавана Бакінская крыштальная зала.

У чэрвені 2015 года ў Баку прайшлі першыя ў гісторыі Еўрапейскія гульні.

НасельніцтваПравіць

Да 1988 года ў Баку пражывала вялікая колькасць рускіх, армянаў і яўрэяў, што спрыялі культурнай разнастайнасці горада. З пачаткам Карабахскай вайны і пагромаў супраць армянаў, пачынаючы са студзеня 1990 года, вялікая частка армянскай дыяспары з'ехала з горада^[5].

ДэмаграфіяПравіць

Нацыянальны склад Баку
Год	Азербайджанцы	%	Рускія	%	Армяне	%	Яўрэі	%	Іншыя	%	Насельніцтва
1886^[6]	37,530	43.3	21,390	24.7	24,490	28.3	391	0.5	2,810	3.2	86,611
1897^[7]	40,341	36	37,399	33.4	19,099	17.1	3,369	3	11,696	10.5	111,904
1926^[8]	118,737	26.2	167,373	36.9	76,656	16.9	19,589	4.3	70,978	15.7	453,333
1939^[9]	215,482	27.4	343,064	43.6	118,650	15.1	31,050	3.9	79,377	10.1	787,623
1959^[10]	211,372	32.9	223,242	34.7	137,111	21.3	24,057	3.7	56,725	8.7	652,507
1970^[11]	586,052	46.3	351,090	27.7	207,464	16.4	29,716	2.3	88,193	6.9	1,262,515
1979^[12]	530,556	52.4	229,873	22.7	167,226	16.5	22,916	2.3	62,865	6.2	1,013,436
1999^[13]	1,574,252	88	119,371	6.7	378	0.02	5,164	0.3	89,689	5	1,788,854
2009^[14]	1,848,107	90.3	108,525	5.3	104	0	6,056	0.6	83,023	4.1	2,045,815

ТранспартПравіць

СлавутасціПравіць

Вядомыя асобыПравіць

Генрых Мікалаевіч Абаеў (1932—2014) — спецыяліст у галіне працэсаў і апаратаў хімічнай тэхналогіі.
Арсен Барысавіч Авакаў (нар. 1964) — украінскі палітык, міністр унутраных спраў Украіны (з 2014 года).
Віталь Рубенавіч Габрыелян (нар. 1944) — спартсмен (шашкі), майстар спорту СССР, гросмайстар, чэмпіён СССР па шашках (1964, 1966, 1969, 1973, 1977).
Эдуард Дзмітрыевіч Зарэмба (1937—2012) — беларускі футбаліст.
Ніна Аляксандраўна Зельтэн (нар. 1924) — беларускі архітэктар.

Гл. таксамаПравіць

Зноскі

↑ ^а ^б http://www.baku.azstat.org/section/demography/
↑ Bakı şəhəri — Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi Архівавана 30 чэрвеня 2012.
↑ State Oil Company of Azerbaijan Republic: Transition from National to Transnational Company or Demand of Time? Архівавана 11 студзеня 2012.. Turkishweekly.net.
↑ World Climate — Baku (англ.)
↑ Azerbaijan — The Soviet and post-Soviet periods. Britannica
↑ (руск.) Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 года, г. Тифлис, 1893
↑ (руск.) Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. — г. Баку
↑ (руск.) Всесоюзная перепись населения 1926 года, т. 14, Закавказская СФСР, г. Москва, 1929
↑ Soviet 1939 census
↑ Soviet 1959 census
↑ Soviet 1970 census
↑ Soviet 1979 census
↑ (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 1999
↑ (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 2009

ЛітаратураПравіць

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).

СпасылкіПравіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Баку

[_6e1632e208c496ee-1] а ^б http://www.baku.azstat.org/section/demography/

[2] Bakı şəhəri — Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi Архівавана 30 чэрвеня 2012.

[3] State Oil Company of Azerbaijan Republic: Transition from National to Transnational Company or Demand of Time? Архівавана 11 студзеня 2012.. Turkishweekly.net.

[4] World Climate — Baku (англ.)

[5] Azerbaijan — The Soviet and post-Soviet periods. Britannica

[6] (руск.) Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 года, г. Тифлис, 1893

[7] (руск.) Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. — г. Баку

[8] (руск.) Всесоюзная перепись населения 1926 года, т. 14, Закавказская СФСР, г. Москва, 1929

[9] Soviet 1939 census

[10] Soviet 1959 census

[11] Soviet 1970 census

[12] Soviet 1979 census

[13] (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 1999

[14] (англ.) Ethnic composition of Azerbaijan 2009

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]