2021

	2021 год паводле тэм:
	З’явіліся · Зніклі · Нарадзіліся · Памерлі
	Культура і мастацтва
	Беларускае выяўленчае мастацтва · Кіно · Літаратура · Музыка · Тэатр
	Навука і тэхналогія
	Астраномія · Камп’ютарныя гульні · Касманаўтыка · Метрапалітэн · Навука · Тэлебачанне
	Палітыка
	Выбары · Сцягі
	Спорт
	Снукер · Тэніс · Футбол

Тысячагоддзе:	3 тысячагоддзе
Стагоддзі:	XX стагоддзе; XXI стагоддзе ; XXII стагоддзе;
Дзесяцігоддзі:	2000-я; 2010-я; 2020-я; 2030-я; 2040-я;
Гады:	2018; 2019; 2020; 2021; 2022; 2023; 2024;

2021 — невысакосны год, пачынаецца ў пятніцу.

ПадзеіПравіць

СтудзеньПравіць

Пратэсты каля Капітолія, Вашынгтон, 6 студзеня 2021

Пратэстоўцы на Марсавым полі, Санкт-Пецярбург, 23 студзеня 2021

1 студзеня
- Вялікабрытанія афіцыйна выйшла са складу ЕС.
- Куба адмовілася ад двухвалютнай сістэмы, да гэтага ў краіне 27 гадоў былі дзве валюты: кубінскае канверсоўнае песа (CUC) і кубінскае песа (CUP), апошняя і стала адзінай валютай^[1].
- У буйных гарадах Кітая забаранілі выкарыстоўваць пластыкавыя пакеты ў крамах^[2].
3 студзеня — у дзень 75-годдзя Мітрапаліта Мінска-Магілёўскага Тадэвуша Кандрусевіча Папа Рымскі Францыск прыняў яго адстаўку.
4 студзеня:
- У Беларусі зацверджана абноўленая выява дзяржаўнага герба.
- Колькасць афіцыйна зарэгістраваных беларусаў з COVID-19 перавысіла 200 тысяч.
6 студзеня — у ЗША каля Капітолія, дзе знаходзіцца кангрэс, сабраліся прыхільнікі Дональда Трампа. Яны пратэставалі супраць вынікаў прэзідэнцкіх выбараў. На пратэсты сабралася каля 10 тысяч чалавек^[3].
7 студзеня — курс Bitcoin упершыню вырас да 40 тысяч долараў ЗША.
9 студзеня — катастрофа Boeing 737 ля Джакарты (Інданезія).
13 студзеня — Палата прадстаўнікоў ЗША большасцю галасоў падтрымала ініцыятыву імпічмента прэзідэнта Дональда Трампа.
17 студзеня:
- У Расіі затрыманы апазіцыйны палітык Аляксей Навальны, які вяртаўся на радзіму з Германіі.
- На Беларусі ў дзікай прыродзе ўпершыню назіралі качку-каралінку.
18 студзеня:
- Мінск пазбаўлены права прымаць Чэмпіянат свету па хакеі з шайбай 2021.
- У Малі распушчаны Нацыянальны камітэт выратавання народа.
20 студзеня — інаўгурацыя 46-га Прэзідэнта ЗША Джо Байдэна.
21 студзеня — прэм’ер-міністр Манголіі Ухнаагійн Хурэлсух падаў у адстаўку.
22 студзеня — Мінск пазбаўлены права прымаць Чэмпіянат свету па сучасным пяцібор’і 2021.
23 студзеня — Масавыя пратэсты ў Расіі з прычыны арышту палітыка Аляксея Навальнага і яго заявы аб карупцыі ў адрас прэзідэнта Уладзіміра Пуціна.
26 студзеня — Кая Калас заступіла на пасаду прэм’ер-міністра Эстоніі.

ЛютыПравіць

1 лютага — у М’янме пад пачаткам генерала Мін Аўн Хлайна здзейснены ваенны пераварот, падчас чаго зрынуты прэзідэнт Він М’ін.
3 лютага — Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі падпісаў указ аб закрыцці апазіцыйных тэлеканалаў ZIK, NewsOne і «112 Украина»^[4].
5 лютага — бакі лівійскага канфлікту зацвердзілі аб’яднаны часовы ўрад на чале з Мухамедам Юнісам Манфі, які будзе дзейнічаць да правядзення ўсеагульных выбараў у Лівіі.
14 лютага — на выбарах у Каталоніі кааліцыя незалежніцкіх партый упершыню набрала больш за 50% галасоў.
18 лютага — журналістак «Белсату» Кацярыну Андрэеву і Дар’ю Чульцову пакаралі 2 гадамі турмы за стрым з «плошчы Перамен».
19 лютага — курс Bitcoin упершыню вырас да 55 000 долараў ЗША.
21 лютага:
- Сербскі тэнісіст Новак Джокавіч у дзявяты раз перамог у адзіночным разрадзе ў Адкрытым чэмпіянаце Аўстраліі.
- На ўсеагульных выбарах у Нігеры перамогу атрымлівае Махамед Базум з Партыяй за дэмакратыю і сацыялізм Нігера.
22 лютага — у Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга невядомымі быў забіты італьянскі пасол Лука Атанасіа.
25 лютага — у Арменіі пачаўся палітычны крызіс вакол канфлікту паміж Узброенымі сіламі і прэм’ер-міністрам Ніколам Пашынянам.

СакавікПравіць

Вывяржэнне вулкана Фаградалсф’яль 19 сакавіка 2021

3 сакавіка:
- У М’янме пры разгонах пратэстаў забілі 38 чалавек, у тым ліку дзяцей.
- Лік прадпрыемстваў Беларускага парку высокіх тэхналогіяў перасягнуў 1000.
4 сакавіка — Трэці запуск Starship Ілана Маска скончыўся выбухам праз 10 хвілін пасля пасадкі.
8 сакавіка — Міжнародны алімпійскі камітэт паведаміў аб падаўжэнні санкцый у дачыненні да НАК Беларусі.
10 сакавіка — пракуратура Брэста ўзбудзіла крымінальную справу па факце гераізацыі ваенных злачынцаў, у тым ліку Рамуальда Райса.
11 сакавіка — Віктар Гулевіч прызначаны начальнікам Генеральнага штаба Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь, змяніўшы на гэтай пасадзе Аляксандра Вальфовіча.
13 сакавіка — курс біткойна ўпершыню перавысіў 60 000 долараў ЗША.
18 сакавіка — пасля смерці Джона Магуфулі новым прэзідэнтам Танзаніі стала Самія Сулуху.
19 сакавіка — у Ісландыі пачалося вывяржэнне вулкана Фаградалсф’яль.
21 сакавіка — набліжэнне да Зямлі астэроіда (231937) 2001 FO₃₂.
23 сакавіка — з-за аварыі кантэйнеравоза заблакаваны рух у Суэцкім канале.
25 сакавіка — Генеральная пракуратура Беларусі паведаміла, што распачала крымінальную справу ў дачыненні да старшыні Cаюза палякаў Анжалікі Борыс і іншых асоб за распальванне варожасці.
26 сакавіка — упершыню за 15 гадоў удзелу Беларусі ў конкурсе «Еўрабачанне» краіна дыскваліфікавана па рашэнні Еўрапейскага вяшчальнага саюза з-за палітычнага падтэксту ў песні.
30 сакавіка — Зборная Беларусі па футболе пацярпела самае буйное паражэнне, прайграўшы ў Лёвене зборнай Бельгіі з лікам 0:8.

КрасавікПравіць

Крушэнне цягніка ў Хуаляні

2 красавіка — на Тайвані сышоў з рэек і пацярпеў крушэнне пасажырскі цягнік, загінуў 51 чалавек.
9 красавіка — памёр муж брытанскай каралевы Елізаветы II прынц Філіп^[5].
10 красавіка — Артур Клінаў за кнігу «Локісаў» названы лаўрэатам літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес».
12 красавіка — затрыманы Аляксандр Фядута, Юрась Зянковіч і Рыгор Кастусёў, з’явілася справа аб спробе перавароту ў Беларусі.
14 красавіка — старшынёй Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі абраны Алег Буткевіч.
15 красавіка — суд у Парыжы завочна прысудзіў да пажыццёвага зняволення беларуса Юрыя Сушкіна і івуарыйцаў Патрыса Уея і Анжэлу Маглуара Гнандуе Атуалі за забойства французскіх вайскоўцаў у Кот-д’Івуары.
16 красавіка — Рауль Кастра сышоў з пасады кіраўніка Камуністычнай партыі Кубы.
20 красавіка — у Чадзе падчас баявых дзеянняў загінуў прэзідэнт краіны Ідрыс Дэбі , пасля чаго ўлада перайшла да ваеннай хунты на чале з яго сынам Махаматам Дэбі Ітна.
24 красавіка — у выніку выбуха ў багдадскай бальніцы Ібн аль-Хатыб загінулі 82 чалавека.
25 красавіка — адбылася 93-я цырымонія ўручэння ўзнагарод прэміі «Оскар». Галоўную ўзнагароду атрымаў фільм «Зямля качэўнікаў» рэжысёркі Хлоі Чжаа.
28 красавіка — на мяжы Кіргізіі і Таджыкістана пачаліся ўзброеныя сутыкненні.
30 красавіка — суд Брэста прысудзіў ад 5,5 да 6,5 гадоў зняволення 14 асобам, якія праходзілі па «Пінскай справе».

МайПравіць

1 мая — для вырашэння ваеннага канфлікту ўлады Кыргызстана і Таджыкістана абвясцілі аб спыненні агню, адводзе войск і пачатку работ аб удакладненні агульнай мяжы.
3 мая — Марк Сэлбі выйграў чацвёрты тытул чэмпіёна свету па снукеры.
6 мая:
- Адбылося ўрачыстае адкрыццё адноўленай Паўночнай вежы Гальшанскага замка.
- Пачынаецца ізраільска-палесцінскі крызіс.
11 мая:
- У ходзе масавага забойства ў 175-й гімназіі горада Казань (Расія) былі забіты дзевяць чалавек.
- Здарыўся пажар у касцёле Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Будславе.
15 мая — модуль кітайскага касмічнага зонда «Цяньвэнь-1» высадзіўся на Марсе.
18 мая — у дачыненні да службовых асоб TUT.BY распачата крымінальная справа, сайт заблакаваны.
19 мая — катастрофа Як-130 у Баранавічах.
21 мая — у зоне ізраільска-палесцінскага канфлікту ўступіў у сілу дагавор аб спыненні агню.
22 мая — пераможцам конкурса «Еўрабачанне» стаў італьянскі гурт «Måneskin» з песняй «Zitti e buoni».
23 мая:
- З прымушанага да пасадкі ў Мінску борта Ryanair 4978 зняты апазіцыйны беларускі журналіст Раман Пратасевіч.
- Фінал Кубка Беларусі па футболе адбыўся ў Гомелі, перамогу атрымаў ФК БАТЭ.
24 мая — у Малі адбыўся ваенны пераварот, часовы ўрад Ба Ндау скінуты палкоўнікам Асімі Гаіта.
25 мая — суд над шэрагам палітычных актывістаў у Беларусі прысудзіў па сем гадоў зняволення Паўлу Севярынцу, Андрэю Войнічу і Яўгену Афнагелю.
26 мая — прэзідэнцкія выбары ў Сірыі.
27 мая — Мінск пазбаўлены права прымаць Чэмпіянат Еўропы па веласпорце на трэку 2021.
31 мая — зборнік вершаў Алесі Башарымавай «Расамаха» названы найлепшай паэтычнай кнігай на беларускай мове 2020 года.

ЧэрвеньПравіць

Джо Байдэн і Уладзімір Пуцін на перамовах у Жэневе

4 чэрвеня:
- Лаўрэатам Міжнароднай Букераўскай прэміі стаў французскі пісьменнік Давід Дыоп за раман «Уначы ўся кроў — чорная».
- Невядомыя здзейснілі масавае забойства ў вёсках Салхан і Тадар’ят у Буркіна-Фасо.
6 чэрвеня — у Рызе завяршыўся Чэмпіянат свету па хакеі з шайбай, перамогу ў фінале атрымала зборная Канады.
7 чэрвеня — сутыкненне пасажырскіх цягнікоў у Пакістане.
8 чэрвеня — суд ААН у Гаазе адхіліў апеляцыю, пацвердзіўшы пажыццёвы прысуд Ратка Младзічу.
10 чэрвеня — адбылося кольцападобнае сонечнае зацьменне, максімум якога назіраўся на крайняй Поўначы.
13 чэрвеня:
- Прэм’ер-міністрам Ізраіля абраны Нафталі Бенет.
- У Каіры завяршыўся Чэмпіянат свету па сучасным пяцібор’і.
16 чэрвеня — Саміт Расія — ЗША ў Жэневе.
18 чэрвеня:
- Амерыканскі лёгкаатлет Раян Краўзер усталяваў новы сусветны рэкорд у штурханні ядра.
- Прэзідэнцкія выбары ў Іране.
19 чэрвеня — Катастрофа L-410 у Кемераўскай вобласці.
22 чэрвеня — ВПС Эфіопіі падчас Тыграйскага канфлікту нанеслі авіяўдар па Тагозе, які прывёў да гібелі 64 мірных жыхароў.
24 чэрвеня — ЕС увеў чацвёрты пакет санкцый у дачыненні да асоб і прадпрыемстваў, адказных за рэпрэсіі ў Беларусі.
28 чэрвеня — Беларусь заявіла аб прыпыненні ўдзелу ў ініцыятыве «Усходняе партнёрства».
30 чэрвеня — Белтэлерадыёкампанія выключана з Еўрапейскага вяшчальнага саюза.

ЛіпеньПравіць

Цырымонія адкрыцця гульняў XXXII Алімпіяды ў Токіа

Святлана Ціханоўская ў Белым доме з Прэзідэнтам ЗША Джо Байдэнам, 28 ліпеня 2021

2 ліпеня — Будслаўскі фэст распачаўся на адкрытым паветры — вернікі не маюць магчымасць зайсці ў пашкоджаны пажарам касцёл.
6 ліпеня — Віктара Бабарыку, кандыдата на леташніх прэзідэнцкіх выбарах у Беларусі прысудзілі да чатырнаццаці гадоў зняволення.
7 ліпеня — прэзідэнт Гаіці Жавенель Маіз загінуў у выніку нападу на яго рэзідэнцыю.
8 ліпеня — беларускія ўлады заблакавалі сайт «Нашай Нівы», адбыліся ператрусы, допыты і затрыманні супрацоўнікаў.
11 ліпеня:
- Пачаліся пратэсты на Кубе.
- У фінале Чэмпіянату Еўропы па футболе на стадыёне «Уэмблі» ў Лондане зборная Італіі перамагла каманду Англіі.
12 ліпеня — паводкі ў Еўропе.
17 ліпеня — завяршыўся 74-ы Канскі кінафестываль.
19 ліпеня — Святлана Ціханоўская ў час візіту ў ЗША правяла перамовы з дзяржаўным сакратаром Энтані Блінкенам.
21 ліпеня — Ліверпульскі порт выключаны са спісу Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
23 ліпеня — урачыста адкрыліся гульні XXXII Алімпіяды ў Токіа.
27 ліпеня — інфармацыйныя рэсурсы «Белсат» прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкімі.
28 ліпеня:
- Святлана Ціханоўская сустрэлася ў Белым доме з Прэзідэнтам ЗША Джо Байдэнам.
- Лясныя пажары ў Турцыі.
31 ліпеня — ямайская лёгкаатлетка Элейн Томпсан усталявала алімпійскі рэкорд у бегу на 100 метраў.

ЖнівеньПравіць

Ураган Іда 29 жніўня 2021

2 жніўня — прэм’ер-міністрам Арменіі назначаны Нікол Пашынян.
5 жніўня — беларуская лёгкаатлетка Крысціна Ціманоўская, адхіленая ад удзелу ў Алімпійскіх гульнях, прыбыла па гуманітарнай візе ў Варшаву.
6 жніўня — парламент Малдовы зацвердзіў праграму і склад урада Наталлі Гаўрыліцы.
8 жніўня — цырымонія закрыцця гульняў XXXII Алімпіяды ў Токіа.
14 жніўня — арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч здзейсніў пасвячэнне новазбудаванага касцёла Спаслання Святога Духа ў Барысаве.
15 жніўня — пасля захопу Кабула сіламі Талібану прэзідэнт Афганістана Ашраф Гані склаў паўнамоцтвы.
16 жніўня — палітвязень Сцяпан Латыпаў прысуджаны да васьмі з паловай год пазбаўлення свабоды.
24 жніўня
- У Токіа ўрачыста адкрыліся XVI Паралімпійскія летнія гульні.
- Хакаіндэ Хічылема заступіў на пасаду Прэзідэнта Замбіі.
26 жніўня — тэракт у аэрапорце Кабула.
27 жніўня — афіцыйна ўведзены ў эксплуатацыю Петрыкаўскі горна-абагачальны комплекс ААТ «Беларуськалій».
29 жніўня — ураган Іда абрынуўся на тэрыторыю ЗША.
31 жніўня — ЗША завяршылі вывад войск з Афганістана.

ВерасеньПравіць

Старт касмічнай місіі Inspiration4

2 верасня — Надзвычайнае становішча ўведзена на частцы тэрыторыі Рэспублікі Польшча, яно ахапіла шэраг мясцовасцей у Падляскім і Люблінскім ваяводствах.
5 верасня:
- У Токіа завяршыліся XVI Паралімпійскія летнія гульні.
- Ваенны пераварот у Гвінеі.
6 верасня:
- Кіраўніцу штаба Віктара Бабарыкі на мінулых прэзідэнцкіх выбарах у Беларусі Марыю Калеснікаву прысудзілі да 11 гадоў, юрыста Максіма Знака — да 10 гадоў пазбаўлення волі.
- Зборная Італіі па футболе ўсталявала сусветны рэкорд па матчах без паражэнняў — 36 гульняў запар.
11 верасня:
- Брытанская тэнісістка Эма Радукану стала пераможцай Адкрытага чэмпіянату ЗША, будучы 150-й ракеткай свету.
- Польскі футбаліст Роберт Левандоўскі забіў за «Баварыю» ў 17-м матчы запар і ўсталяваў новы рэкорд для гульцоў нямецкіх клубаў.
- Завяршыўся 78-ы Венецыянскі кінафестываль, «Залатога льва» атрымаў фільм «Падзея» рэжысёркі Одры Дзіван^[en].
14 верасня — арцыбіскупам Мітрапалітам Мінска-Магілёўскім прызначаны Юзаф Станеўскі.
16 верасня — упершыню стартавала пілатуемая касмічная місія без прафесійнага астранаўта ў экіпажы.
17 верасня — Іран прыняты ў склад паўнапраўных членаў Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва.
19 верасня — прайшлі парламенцкія выбары ў Расіі.
20 верасня — Масавае забойства ў Пермскім дзяржаўным універсітэце.
21 верасня — у Судане прыхільнікамі экс-прэзідэнта Амара аль-Башыра ажыццёўлена спроба дзяржаўнага перавароту.
22 верасня — PandaDoc стала першай прыватнай кампаніяй, заснаванай беларусамі, ацэнка якой дасягнула мільярда долараў ЗША.
25 верасня — украіскі баксёр Аляксандр Усік стаў чэмпіёнам свету сярод прафесіяналаў адразу ў двух вагавых катэгорыях.
26 верасня — адбыліся парламенцкія выбары ў Германіі.
28 верасня — у Мінску здарылася перастрэлка, у выніку якой загінулі дзве асобы.

КастрычнікПравіць

1 кастрычніка — у Грузіі затрымалі былога прэзідэнта краіны Міхаіла Саакашвілі.
3 кастрычніка — названыя лаўрэаты прэміі Міжнароднага кангрэса даследчыкаў Беларусі.
3 кастрычніка — Center for Public Integrity^[en] апублікаваў скандальнае расследаванне пад назвай «Паперы Пандоры», у якім раскрываюцца махінацыі палітыкаў з маёмасцю.
4 кастрычніка — прэм’ер-міністрам Японіі абраны Фуміа Кісіда.
4 кастрычніка — адбыўся маштабны збой у працы Facebook, Instagram і іншых буйных сацыяльных сетак.
6 кастрычніка — Бенджамін Ліст і Дэвід Мак-Мілан названы лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі па хіміі.
7 кастрычніка — Лаўрэатам Нобелеўскай прэміі па літаратуры стаў англійскі пісьменнік танзанійскага паходжання Абдулразак Гурна.
8 кастрычніка — лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі міру сталі журналісты Марыя Рэса і Дзмітрый Муратаў.
9 кастрычніка — канцлер Аўстрыі Себасцьян Курц сыходзіць у адстаўку на фоне расследавання пракуратуры супраць яго.
10 кастрычніка — Катастрофа L-410 пад Мянзелінскам.
14 кастрычніка — лаўрэатамі Прэміі Цёткі абвешчаны Вольга Гапеева і Валерый Славук.
20 кастрычніка — расійскі палітык Аляксей Навальны стаў лаўрэатам прэміі імя Андрэя Сахарава.
21 кастрычніка — парламент Барбадоса ўпершыню выбраў прэзідэнта краіны.
23 кастрычніка — у кафедральным касцёле Найсвяцейшага Імя Марыі ў Мінску адбылася цырымонія ўступлення арцыбіскупа Юзафа Станеўскага на пасаду Мітрапаліта Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі.
25 кастрычніка — ваенны пераварот у Судане.
28 кастрычніка — абвешчаны імёны пераможцаў прэміі імя Карласа Шэрмана за найлепшы пераклад мастацкай кнігі на беларускую мову.

Запланаваныя падзеіПравіць

4 снежня — поўнае сонечнае зацьменне пройдзе па тэрыторыі Антарктыды^[6].
11—21 снежня — у Люцэрне (Швейцарыя) пройдзе XXX Сусветная зімовая Універсіяда^[7].
24 снежня — усеагульныя выбары ў Лівіі.

ПамерлiПравіць

Зноскі

↑ На Кубе отменили двойную валютную систему — в стране ожидается резкий рост цен на товары и услуги (руск.) . tjournal-ru. Праверана 4 студзеня 2021.
↑ Policy to reduce plastic waste is in the bag (англ.) . SHINE. Праверана 4 студзеня 2021.
↑ У ЗША штурмавалі Капітолій: адзін чалавек загінуў ад стрэлаў. Новы Час. Праверана 4 студзеня 2021.
↑ Санкции против своих: на Украине закрыли три телеканала
↑ памёр прынц Філіп (бел.) . Наша Ніва.
↑ Полное солнечное затмение 4 декабря 2021 года
↑ Lucerne 2021 Winter Universiade rescheduled for December after COVID-19 postponement

[1] На Кубе отменили двойную валютную систему — в стране ожидается резкий рост цен на товары и услуги (руск.) . tjournal-ru. Праверана 4 студзеня 2021.

[2] Policy to reduce plastic waste is in the bag (англ.) . SHINE. Праверана 4 студзеня 2021.

[3] У ЗША штурмавалі Капітолій: адзін чалавек загінуў ад стрэлаў. Новы Час. Праверана 4 студзеня 2021.

[4] Санкции против своих: на Украине закрыли три телеканала

[5] памёр прынц Філіп (бел.) . Наша Ніва.

[6] Полное солнечное затмение 4 декабря 2021 года

[7] Lucerne 2021 Winter Universiade rescheduled for December after COVID-19 postponement

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]