Мадонна Канестабіле

«Мадонна Канестабіле» (італ.: Madonna Connestabile) — мініяцюрная і, імаверна, няскончаная выява Дзевы Марыі і немаўляці Хрыста, якое належыць пэндзлю 20-гадовага Рафаэля. Традыцыйна лічыцца апошняй працай, створанай Рафаэлем у Умбрыі, да пераезду ў Фларэнцыю (мастак, хутчэй за ўсё, пакінуў яе няскончанай у сувязі з пераездам).

Рафаэль Санці
Мадонна Канестабіле. каля 1504
Матэрыял	тэмпера
Эрмітаж
(інв. ГЭ-252)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карціна, раней вядомая як «Мадонна з кнігай» (Madonna del Libro), паходзіць з сям’і графа Канестабіле з Перуджы, у якога яна была набыта Аляксандрам II у 1871 годзе. Цар падарыў яе сваёй жонцы, Марыі Аляксандраўне. З тых часоў карціна выстаўляецца ў зборы Эрмітажа ў Санкт-Пецярбургу.

Эрмітажныя працы старых майстроў моцна пацярпелі пры пераводзе з дошкі на палатно — звычайная практыка ў многіх музеях XIX стагоддзя. Аднак гэты працэс прыносіў і свае адкрыцці. Цяпер карціна адлюстроўвае Мадону за чытаннем кнігі — імаверна, Святога Пісання. У 1881, калі карціна пераводзілася на палатно, было выяўлена, што спачатку яна трымала ў руках не кнігу, а гранат — сімвал пралітай крыві і Хрыстовай ахвяры. Саму працэдуру пераводу апісаў В. В. Стасаў у нарысе «Мастацкая хірургія».

У час эрмітажных распродажаў савецкага часу карціну разам з «Мадоннай Альба» вывезлі ў Еўропу, аднак, нягледзячы на ​​сціпласць запрошанай цаны, пакупніка на «сумнеўную» працу знайсці так і не змаглі. Дзякуючы гэтаму «Мадонна Канестабіле» засталася адзіным палатном Рафаэля ў расійскіх зборах.

Да пераводу на палатно адно цэлае з карцінай складала пышная рама з гратэскам, створаная ў адзін час з палатном, імаверна, па малюнку самога Рафаэля. «Мадонна Канестабіле» і цяпер выстаўляецца ў гэтай раме — у зале, суседняй з залай, дзе знаходзяцца такія шэдэўры Адраджэння, як «Мадонна Бенуа» і «Мадонна Літа» Леанарда да Вінчы.