Музей баявой садружнасці беларускіх, рускіх, латышскіх і літоўскіх партызан у гады Вялікай Айчыннай вайны

Музей баявой садружнасці беларускіх, рускіх, латышскіх і літоўскіх партызан ў гады Вялікай Айчыннай вайны — музей, створаны ў г. п. Расоны паводле пастановы бюро ЦК КПБ ад 18 жніўня 1978 г. Для наведвальнікаў адчынены 4 ліпеня 1981 г. Да 1990 г. з'яўляўся філіялам Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Музеем кіравалі Л. А. Макараў, А. І. Герасімаў. 3 1997 г. дырэктар Н. М. Свяжынская.

Музей баявой садружнасці беларускіх, рускіх, латышскіх і літоўскіх партызан у гады Вялікай Айчыннай вайны
Будынак музея
Профіль ваенна-гістарычны
Падпарадкаванасць аддзел культуры Расонскага райвыканкама.
Месцазнаходжанне Віцебская вобласць, г.п. Расоны, вул. Савецкая, 10а, 211460
Памеры фонду 5169
Агульная плошча 955
Выставачная плошча 700
Плошча запаснікаў 70
Адкрыты 10.00–18.00, акрамя панядзелка

Гарадскі пасёлак Расоны размешчаны на стыку 3 дзяржаў — Расіі, Беларусі і Латвіі. У гэтых мясцінах у час Вялікай Айчыннай вайны на вялікай тэрыторыі (пл. 10 тыс. км²) быў утвораны Брацкі партызанскі край.

Асноўны фонд музея (2008) налічвае 5460 экспанатаў, навукова-дапаможны — 10 241 адзінку захоўвання. Агульная плошча экспазіцыі 955 м2.

Фонд музея

правіць

Збор музейных прадметаў вядзецца па калекцыях: фотадакументы, дакументы, рэчавы фонд, зброя, нумізматыка, выяўленчае мастацтва. Сярод экспанатаў шматлікія ўзнагароды воінаў і партызан, імянная, у т.л. самаробная партызанская зброя, стралковае і артылерыйскае ўзбраенне, падпольныя друкаваныя выданні, жывапіс, скульптура, макеты, абмундзіраванне перыяду Вялікай Айчыннай вайны і інш. У музеі выставачная і 10 экспазіцыйных залаў. Экспазіцыя размешчана ў раздзелах: нападзенне Германіі на СССР, абарончыя баі на паўночным захадзе Беларусі, нашы землякі — удзельнікі баёў на асноўных участках фронту ў пачатковы перыяд вайны; зараджэнне і развіццё антыфашысцкага падполля і партызанскага руху ў Расонска-Асвейскім краі, акупацыйны рэжым і зверствы гітлераўцаў; арганізацыя і баявая дзейнасць партызанскіх брыгад на поўначы Віцебскай вобласці, стварэнне Расонска-Асвейскай партызанскай зоны; утварэнне Брацкага партызанскага краю, сумесныя баявыя аперацыі партызан; жыццё і побыт насельніцтва і партызан у краі; баявыя дзеянні партызан краю; удзел партызан краю ў «рэйкавай вайне», баявое ўзаемадзеянне партызан з воінамі Чырвонай Арміі; вызваленне паўночна-заходняй часткі Беларусі, удзел ураджэнцаў Расоншчыны ў вызваленчым паходзе Чырвонай Арміі ў краіны Заходняй Еўропы. Асобная зала музея прысвечана вядомаму дзяржаўнаму дзеячу Беларусі П.М. Машэраву.

У музеі дзейнічае пастаянная выстаўка «Гісторыя Расонскага краю». Арганізуюцца выстаўкі ваенна-патрыятычнага і мастацкага кірунку, а таксама выязныя ў в. Роўнае Поле, дзе прадметамі партызанскага побыту афармляюцца зямлянкі байцоў брыгады імя К.К. Ракасоўскага.

Літаратура

правіць
  • Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0188-5 (Т. 11).
  • Музей баявой садружнасці беларускіх, рускіх, латышскіх і літоўскіх партызан//Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. – Мн., 1999. – Т. 5. – С. 232.
  • Музей боевого содружества: Путеводитель / Бел. гос. музей истории Великой Отечественной войны; Сост. И.Ю.Воронкова и др. – Мн.: Полымя, 1988. – [63] с.
  • Шпыркоў А. Ісці музею ў партызаны?.. / / Віцебскі рабочы. – 1994. – 26 лістап.