Міжнародны дзень музеяў

Міжнародны дзень музеяў (англ.: International Museum Day) — прафесійнае свята работнікаў музеяў свету, якое паводле рашэння ХІІ Генеральнай асамблеі Міжнароднага савета музеяў адзначаецца з 1977 года штогод 18 мая і прысвечана пэўнай тэме, якая вызначаецца Кансультацыйным камітэтам савета.

Гісторыя і апісанне свята

Міжнародны дзень музеяў святкуецца ва ўсім свеце з 1977 года, калі XI генеральная канферэнцыя ICOM (International Council of Museums — Міжнародны савет музеяў), якая праходзіла ў Маскве і Ленінградзе, прыняла рашэнне па прапанове савецкай дэлегацыі аб штогадовым прафесійным свяце. Прапанова аб гэтым была ўнесена І. А. Антонавай, дырэктарам Музея выяўленчых мастацтваў імя А. С. Пушкіна. Некалькі гадоў спатрэбілася для таго, каб грамадства ўсвядоміла неабходнасць такога свята. Да афіцыйнай установы Міжнароднага дня музеяў ICOM штогод праводзіла мерапрыемства пад назвай «Музейны крыжовы паход».

У 1992 годзе савет ICOM, які афіцыйна займаецца арганізацыяй Міжнароднага дня музеяў, прапанаваў праводзіць падзею на пэўную тэматыку. З таго часу кожны год у Міжнароднага дня музеяў маецца ўласная тэма, і Міжнародны савет музеяў заўсёды робіць агляд звязаных з гэтай тэмай мерапрыемстваў, робячы іх даступнымі для ўсіх. Так, тэмай 1997—1998 гадоў была «Барацьба супраць незаконнага перамяшчэння культурных каштоўнасцяў», а тэма 2005 года «Музей — мост паміж культурамі».

Гіпермагчымасць злучэння (Hyperconnectivity) — гэта тэрмін, вынайдзены ў 2001 годзе для распрацоўкі шматлікіх сродкаў сувязі, якія мы маем сёння, такіх як кантакт тварам-да-твару, электронная пошта, абмен імгненнымі паведамленнямі, тэлефон або інтэрнэт. Гэтая глабальная сетка сувязяў з кожным днём становіцца ўсё больш складанай, разнастайнай і інтэграванай. Музеі далучаюцца да сучаснага свету гіперсувяззяў. Менавіта таму Міжнародны Савет музеяў (ICOM) абраў тэму «Hyperconnected museums: New approaches, new publics» («Музейнае гіперпадключэнне: новыя падыходы, новыя аўдыторыі») для Міжнароднага дня музеяў 2018 года.

Штогод падзея станавілася ўсё больш і больш папулярнай. У 2007 годзе, гэта значыць роўна праз 30 гадоў, у правядзенні Міжнароднага дня музеяў прымала ўдзел 70 краін. Тэмай таго года была абраная «Усе мы ў адказе за сусветную спадчыну».

А ў 2015 годзе ў мерапрыемстве бралі ўдзел больш за 35 тысяч музеяў з 145 краін свету.

Ужо некалькі гадоў акрамя Міжнароднага дня музеяў праходзіць яшчэ адно свята — Ноч музеяў. Гэта ўжо ініцыятыва французскіх музеёлагаў.

Міжнародны дзень музеяў у Беларусі

У 2013 годзе больш за 100 музеяў Беларусі далучыліся да еўрапейскай акцыі, прысвечанай святкаванню дня музеяў і ночы музеяў. Калектыў кожнага з музеяў падрыхтаваў сваю арыгінальную праграму, якая адпавядала міжнароднаму дэвізу «Музей, памяць і крэатыў — сацыяльныя змены». У актыўную працу ўключыліся не толькі сталічныя музеі, але і рэгіянальныя:

• Нацыянальны мастацкі музей прапанаваў «Беларускую ноч, або Музей у фантастычных апавяданнях»: музей ператварыўся ў дом Шляхціца Завальні, у залах якога маглі знайсці прытулак і ласкава падзяліцца сваімі апавяданнямі шматлікія «вандроўнікі». У рамках акцыі праходзіў праект «картопля-АРТ» — летняе кафэ, дзе можна было паспрабаваць незвычайныя беларускія «прысмакі». Таксама было магчыма ўбачыць партрэты князёў Вялікага княства Літоўскага, прывезеныя з Львова і Луцка. Наведвальнікі маглі бясплатна наведаць «Беларускую ноч», прыйшоўшы ў незвычайных абутку ці акулярах. Усіх наведвальнікаў чакалі сюрпрызы.
• Гомельскі палацава-паркавы ансамбль узнавіў «Імператарскі баль у Гомельскім палацы», аснову якога былі пакладзены рэальныя падзеі, звязаныя з візітам імператара Мікалая II у Гомель ў 1915 годзе.
• Археалагічны музей «Бярэсце» (Валынскае ўмацаванне Брэсцкай крэпасці) адкрыў музейную ноч прэзентацыяй выстаўкі «Артэфакт Бярэсця», інтэрактыўнымі экспазіцыіямі «Рублі сякерай» і «Займальная археалогія», завершылася свята ў музеі гісторыі Брэста інтэрактыўнай экскурсіяй «Габрэйскі Брэст», майстар-класам па сярэднявечным танцам і вогненым шоў.
• Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей падрыхтаваў праграму «Усходняя ноч у Новым замку»: базар ўсходніх тавараў, праца чайнага дома «Чайкоффский», гісторыка-музычная праграма «Подых Усходу» з удзелам школы ўсходніх танцаў, клуба кунг-фу «Іліцюань», Лігі спартыўных мастацтваў.
• Віцебскі мастацкі музей падрыхтаваў праграму «Падарожжа ў Парыж», якая суправаджалася выступленнем духавога аркестра, выставай макетаў Эйфелевай вежы, тэатральнымі пастаноўкамі і танцавальнымі паўзамі пад музыку французскага шансона 1930-х гадоў.
• Магілёўскі абласны краязнаўчы музей імя Е. Р. Раманава падрыхтаваў маштабную праграму для дзяцей: парад духавых аркестраў, конкурс малюнкаў на асфальце, тэатр «Батлейка», конкурс дзіцячых вершаў, інтэрактыўныя экскурсіі, конкурсы, віктарыны, гульні, майстар-класы.