Фатма Назлы Эджэвіт (турэцк.: Fatma Nazlı Ecevit; 4 студзеня 1900, Стамбул, Асманская імперыя — 14 жніўня 1985, Анкара, Турцыя) — педагог і мастак-рэаліст. Маці прэм’ер-міністра Турцыі Бюлента Эджэвіта.

Назлы Эджэвіт
турэцк.: Fatma Nazlı Ecevit
Род дзейнасці мастачка
Дата нараджэння 4 студзеня 1900(1900-01-04)
Месца нараджэння
Дата смерці 14 жніўня 1985(1985-08-14) (85 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Муж Ahmet Fahri Ecevit[d]
Дзеці Бюлент Эджэвіт
Альма-матар
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Маладосць правіць

Фатма Назлы нарадзілася 4 студзеня 1900 года ў Стамбуле, у тагачаснай сталіцы Асманскай імперыі[1]. Яе продкі па бацькавай лініі былі вайскоўцамі, бацька — палкоўнік Эмін Саргут, а дзед па матчынай лініі Кірат Паша — памочнік асманскага султана[2]. У сям’і было баснійскае паходжанне.

Пасля заканчэння ў 1915 Шапскай педагагічнай школы для дзяўчынак (асман. Çapa İnas Dar-ül muallimat‎) па парадзе адной з першых турэцкіх мастачак Міхры Мюшфік вырашыла займацца жывапісам.

У 1915—1922 гадах вучылася ў Школе вытанчаных мастацтваў для дзяўчынак[3] Паколькі выпускныя экзамены для школы выяўленчых мастацтваў для дзяўчынак былі адмененыя з-за турэцкай вайны за незалежнасць, яна атрымала сертыфікат выкладчыка[4].

Назлы пачала працаваць настаўніцай малявання ў Бешыкташскай сярэдняй школе для дзяўчынак. Затым яна рушыла ўслед за бацькамі ў Кастамону ў Анатоліі і прыпыніла сваю кар’еру мастачкі на 25 гадоў. Спачатку яна выкладала ў Кастамону, а затым — у Балу і Ізміце.

Яна выйшла замуж у 1924 годзе і пераехала ў Анкару[4]. Праз год яна нарадзіла сына Бюлента, які пасля стаў лідэрам палітычнай партыі, а затым яшчэ чатыры разы прэм’ер-міністрам Турцыі. Яна працавала настаўнікам малявання ў музычнай школе настаўнікаў, якая стала папярэдніцай Анкарскай дзяржаўнай кансерваторыі універсітэта Хасетэпе. Акрамя таго, яна выкладала ў Вышэйшай школе Стамбула. Яе кар’ера настаўніка доўжылася 19 гадоў[4].

Творчая дзейнасць правіць

Эджэвіт вярнулася да жывапісу ў 1947 годзе[4]. Яна яшчэ ў студэнцкія гады паказвала свае працы на выставах у Галатасараі і стала выстаўляцца зноў пасля 1947 года. Яна таксама праводзіла прыватныя выставы.

Яе працы ўяўляюць Сімбіёз рэалістычнага і імпрэсіянісцкага стыляў: Назлы выпрабавала ўплыў «Саюза вытанчаных мастацтваў», а на працягу некаторага часу таксама з’яўлялася яго старшынёй. Яе стыль нагадвае стыль турэцкіх мастакоў 1930-х гадоў. У яе быў хвацкі мастацкі густ. Пасля 1947 года яна малявала ў асноўным пейзажы і нацюрморты, спалучаючы мяккую і маляўнічую адчувальнасць імпрэсіянісцкага стылю ў пейзажных карцінах і аб’ектыўны рэалістычны погляд на свет.

Яе імпрэсіянізм заснаваны на традыцыях ваенных мастакоў Турцыі. З 1948 па 1975 год Эджэвіт амаль кожны год выстаўляла свае працы на дзяржаўнай выставе мастацтваў і скульптур. Пісала яна алеем, акварэллю, крэйдай і вуглём. У 1975 годзе, ва ўзросце 75 гадоў, яна была ганаравана медалём, прысуджаным Дырэкцыяй Стамбульскага археалагічнага музея[2].

Вядомыя творы правіць

На аўкцыёне, які адбыўся ў Стамбуле ў красавіку 2000 года, карціна Назлы Эджэвіт «Бебек» была прададзеная калекцыянеру за 12 мільярдаў турэцкіх лір на грошы таго перыяду.[5]

У 2003 годзе прэм’ер-міністр Турцыі таго часу Рэджэп Таіп Эрдаган, уступіўшы на пасаду прэм’ера і абнаўляючы інтэр’ер, папрасіў павесіць яе працу «Саладжак» у холе рэзідэнцыі[6].

Смерць правіць

У чэрвені 1985 года Эджэвіт была шпіталізаваная ў Стамбуле, дзе яна жыла, з-за праблем са здароўем[7]. Пазней яе перавялі ў Анкару, дзе жыў яе сын Бюлент Эджэвіт. 14 жніўня 1985 года яна памерла ва ўзросце 85 гадоў у бальніцы Універсітэта Хаджэтэпе. Яна была пахавана на могілках Джэбеджы Асры[8][9].

Зноскі

Спасылкі правіць

  1. Назлы Эджэвіт у партале культуры Турэцкай Рэспублікі
  2. Некаторыя працы прададзеныя з аўкцыёну