Паўночная Асеція
Паўночная Асеція (ас.: Республикæ Цæгат Ирыстон — Алани, руск.: Республика Северная Осетия — Алания) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, размешчаны на Паўночным Каўказе. Мяжуе з Інгушэціяй, Чачнёю Кабардзіна-Балкарыяй, Стаўрапольскім краем, Паўднёвай Асеціяй і Грузіяй.
Суб'ект Расійскай Федэрацыі | |||||
Рэспубліка Паўночная Асеція — Аланія
| |||||
|
|||||
Сталіца |
Уладзікаўказ | ||||
80-я | |||||
- Усяго |
7987 км² | ||||
- Усяго |
↘703 745[1] (2016) Expression error: Unexpected < operator. чал./км² | ||||
- Усяго, у бягучых коштах |
126,8[16] млрд. руб. (2014) 180,0 тыс. руб. | ||||
Паўночна-Каўказская | |||||
Паўночна-Каўказскі | |||||
асецінская, руская | |||||
Глава рэспублікі |
Вячаслаў Бітараў (чва)[17] | ||||
Старшыня Урада |
Таймураз Тускаеў (чва)[18] | ||||
Аляксей Мачнеў | |||||
Гімн | Гімн Паўночнай Асеціі[d] | ||||
15 | |||||
Код па ISO 3166-2 | RU-SE | ||||
90 | |||||
MSK (UTC+3) | |||||
Узнагароды: |
![]() ![]() ![]() | ||||
Афіцыйны сайт: |
rso-a.ru |

Нацыянальны склад: асеціны (62,7 %), рускія (23,2 %), інгушы (3 %), армяне (2,4 %), кумыкі (1,8 %), грузіны (1,5 %).
Падзяляецца на 8 раёнаў:
- Алагірскі раён
- Ардонскі раён
- Дыгорскі раён
- Ірафскі раён
- Кіраўскі раён
- Маздокскі раён
- Правабярэжны раён
- Прыгарадны раён
Найбуйнейшыя гарады: Уладзікаўказ, Маздок, Беслан, Алагір.
Геаграфія Правіць
Геаграфічнае становішча Правіць
Рэспубліка размешчана на паўночным схіле Вялікага Каўказа. Паўночную частку займаюць раўніны ды нізіны, пры прасоўванні на поўдзень ландшафт становіцца гарыстым, пераходзячы ў Галоўны ці Водападзельны хрыбет Вялікага Каўказа. Найвышэйшая кропка — гара Казбек (5033 м). Рэспубліка мяжуе з Інгушэціяй, Чачнёй, Кабардзіна-Балкарыяй, Стаўрапольскім краем, Паўднёвай Асеціяй і Грузіяй.
Клімат Правіць
Клімат у рэспубліцы лагодна кантынентальны. На Маздоцкай раўніне — засушлівы, частыя сухавеі; сярэдняя тэмпэратура студзеня −4,3 °C, ліпеня +24 °C, ападкаў 400—450 мм за год.
Гісторыя Правіць
Далучэнне да Расійскай імперыі Правіць
Тэрыторыі, на якіх жылі асеціны, былі сярод першых на Паўночным Каўказе, што былі далучаныя да Расійскай імперыі ў 1774 годзе. Уладзікаўказ стаў першай расійскай фартэцыяй у рэгіёне (заснаваны ў 1784 годзе). У XIX стагоддзі адбылося масавае перасяленне асецін з гор на раўніны ды ў наваколле Маздока.
Савецкі час Правіць
У 1921 годзе Асеція стала часткай Горскай Савецкай Рэспублікі, атрымаўшы статус аўтаномнай вобласці ў 1924 ды ў 1936 годзе была пераўтвораная ў Паўночна-Асецінскую Аўтаномную Савецкую Сацыялістычную Рэспубліку.
Насельніцтва Правіць
Насельніцтва рэспублікі на 2013 год — 706 123 чал., шчыльнасць — 88,41 чал./км², удзельная вага гарадскога насельніцтва — 64,3 % (2009). Паўночная Асеція з’яўляецца адным з самых густанаселеных суб’ектаў Расійскай Федэрацыі. Каля паловы насельніцтва рэспублікі (48 %) жыве ва Уладзікаўказе. Нацыянальны склад: асеціны (68,2 %), рускія (20,8 %), інгушы (3,2 %), армяне (2,3 %), кумыкі (2,3 %), грузіны (1,3 %)[19][20][21].
Населеныя пункты Правіць
Населеныя пункты з колькасцю жыхароў больш за 5 тысяч на 1 студзеня 2009 года | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Вядомыя асобы Правіць
Гл. таксама Правіць
Зноскі
- ↑ а б Оценка численности постоянного населения на 1 января 2016 года и в среднем за 2015 год . Архівавана з першакрыніцы 27 сакавіка 2016. Праверана 27 сакавіка 2016.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1926 года. М.: Издание ЦСУ Союза ССР, 1928. Том 9. Таблица I. Населённые места. Наличное городское и сельское население . Архівавана з першакрыніцы 7 лютага 2015. Праверана 7 лютага 2015.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года . Архівавана з першакрыніцы 10 кастрычніка 2013. Праверана 10 кастрычніка 2013.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность наличного населения городов, поселков городского типа, районов и районных центров СССР по данным переписи на 15 января 1970 года по республикам, краям и областям . Архівавана з першакрыніцы 14 кастрычніка 2013. Праверана 14 кастрычніка 2013.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 г.
- ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет. Юбилейный статистический ежегодник. Финансы и статистика, Москва, 1987 год . Архівавана з першакрыніцы 28 чэрвеня 2016. Праверана 28 чэрвеня 2016.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года . Архівавана з першакрыніцы 23 жніўня 2011.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у Численность постоянного населения на 1 января (человек) 1990-2013 года
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более . Архівавана з першакрыніцы 3 лютага 2012.
- ↑ Итоги Всероссийская перепись населения 2010 года по РСО-Алания. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и селельских поселений и населённых пунктов
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года . Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2014. Праверана 31 мая 2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) . Архівавана з першакрыніцы 16 лістапада 2013. Праверана 16 лістапада 2013.
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2014 года . Архівавана з першакрыніцы 13 красавіка 2014. Праверана 13 красавіка 2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года . Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2015. Праверана 6 жніўня 2015.
- ↑ Валавы рэгіянальны прадукт па суб'ектах Расійскай Федэрацыі ў 1998-2014гг. (руск.) (xls). Расстат.
- ↑ Валавы рэгіянальны прадукт па суб'ектах Расійскай Федэрацыі ў 1998-2014гг. (руск.) (xls). Расстат.
- ↑ Вячаслаў Бітараў прызначаны ЧВА главы Паўночнай Асеціі
- ↑ Біяграфія Таймураза Тускаева
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab7.xls Архівавана 20 кастрычніка 2017.
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/results2.html Архівавана 9 снежня 2021.
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Materials/doklad2.rar Архівавана 18 кастрычніка 2012.
Спасылкі Правіць
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Паўночная Асеція