Пячора Табун (іўр.: מערת טבון) — археалагічны помнік, частка прыроднага запаведніка Нахаль-Меарот. Пячора знаходзіцца на гары Кармель ў Ізраілі. Яна была населена ў перыяд ніжняга і сярэдняга палеаліту (500 000-40 000 гадоў таму). На працягу гэтага часу ў пячоры назапасіўся пласт з буйна - і дробназярністага пяску і гліны, месцамі да 25 метраў глыбінёй. У ходзе раскопак была прасочана ледзь ці не самая доўгая паслядоўнасць культурных слаёў дагістарычнай Палестыны. Усе пласты адкладанняў маладзейшыя за 350 тысяч гадоў ўтрымліваюць крэмній з відавочнымі прыкметамі ўздзеяння агню[1].

Табун
іўр.: מערת טבון
Каардынаты: 32°40′13,80″ пн. ш. 34°57′55,80″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне Ізраіль, Кармель
Табун (Ізраіль)
Табун
Табун

Самыя ніжнія пласты ў пячоры ўтрымліваюць вялікую колькасць марскога пяску, што кажа (разам з знаходкамі пылка ў тых жа пластах), пра адносна гарачы клімат падчас утварэння гэтых слаёў. Раставанне леднікоў у той час выклікала павышэнне ўзроўню мора і змяненне берагавой лініі Міжземнага мора. Такім чынам, Прыбярэжная раўніна ў тыя часы займала меншую тэрыторыю, чым цяпер, і была пакрыта расліннасцю саванного тыпу. Жыхары пячоры тых часоў выкарыстоўвалі рубілы з крэменю або вапняка для палявання на такіх жывёл, як газэль, гіпапатам, насарог і дзікія быкі), а таксама для выкопвання ядомых каранёў. Па меры паляпшэння прыладаў з часам рубілы станавіліся менш, набывалі больш вытанчаную форму, а скрэблы, вырабленыя на буйных крэмневых адшчэпах, відаць, служылі для сашкрабання мяса з костак і для аздаблення скураў жывёл.

Верхнія пласты ў Табуне складаюцца пераважна з гліны і дробназярністага пяску, што кажа аб надыходзе вільготнага і больш халоднага клімату па меры фарміравання новага ледніка; гэта прывяло да ўтварэння шырокай прыбярэжнай паласы, пакрытай густымі лясамі і балотамі. Матэрыяльныя рэшткі з верхніх пластоў пячоры належаць да мустьерской культуры (каля 200 000-45 000 гадоў таму), неандэртальскай па свайму складу. У гэтых пластах пераважаюць невялікія крэмневыя прылады на тонкіх адшчэпах, пераважна вырабленыя па тэхналогіі Левалуа. Сярод тыповых мустьерскіх прылад сустракаюцца падоўжаныя наканечнікі, адшчэпы крэменю рознай формы, якія выкарыстоўваюцца ў якасці скрабкоў, іншыя вострыя прылады для рэзкі і пілавання.

У ходзе раскопак Артура Елінека (Arthur Jelinek) у 1967-1972 гадах было выяўлена звыш 1900 поўных і фрагментарных каменных рубілаў, адносяцца, як мяркуецца, да позднеашельскай і ябрудскай культурам.

Вялікая колькасць костак лані, выяўленых у верхніх пластах пячоры, могуць быць звязаныя з адтулінай у задняй частцы пячоры, якая служыла натуральнай пасткай для жывёл. Магчыма, жывёл заганялі да гэтай адтуліны, у якой маглі захрасаць асобныя асобіны.

У пячоры Табун былі выяўленыя рэшткі жанчыны неандертальского тыпу, датаваныя перыядам каля 120 000 гадоў таму. Гэта адны з найболей старажытных чалавечых рэштак, знойдзеных на тэрыторыі Ізраіля[2].

Гл. таксама правіць

Зноскі

  1. Предки человека могли приручить огонь 350 тысяч лет тому
  2. Coppa, A; Grün, R; Stringer, C; Eggins, S; Vargiu, R (2005). "Newly recognized Pleistocene human teeth from Tabun Cave, Israel". Journal of human evolution. 49 (3): 301–15. doi:10.1016/j.jhevol.2005.04.005. ISSN 0047-2484. PMID 15964608. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link)

Спасылкі правіць