Стальны Алхімік

Стальны алхімік (япон. 鋼の錬金術師 Hagane no Renkinjutsushi, літар. Суцэльнаметалічны алхімік, анг. Fullmetal Alchemist) — серыя мангі, напісаная і праілюстраваная Хірому Аракава. Яго першую адаптацыю анімэ зняў Сэйдзі Мідзусіма, а другую — Ясухіра Ірыэ. Свет «Стальнога алхіміка» уяўляе сабой стымпанк, падобны да таго, што быў пасля Еўрапейскай прамысловай рэвалюцыі. У гэтым выдуманым сусвеце, у якім алхімія з’яўляецца адным з самых перадавых навуковых метадаў, вядомых чалавеку, апавядаецца гісторыя пра братоў Эдварда і Альфонса Элрыкаў, якія жадаюць аднавіць свае целы з дапамогай філасофскага каменя, пасля няўдалай спробы ўваскрэсіць сваю маці праз алхімію. Манга публікавалася з жніўня 2001 года выдавецтвам Enix, цяпер вядомым як Square Enix, у японскім штомесячным часопісе Gekkan Shōnen Gangan, да чэрвеня 2010 года, і налічвае 108 эпізодаў, сабранымі ў дваццаці сямі тамах. Манга была адаптавана ў анімэ-серыял вытворчасці BONES, які налічвае 51 эпізод. Анімэ транслявалася ў Японіі з 4 кастрычніка 2003 года па 2 кастрычніка 2004 года на тэлеканалах MBS-TBS і Animax. Пазней на экраны выйшаў фільм «Сталёвы алхімік: Заваёўнік Шамбалы» — сіквел, які завяршыў гісторыю анімэ. Пасля гэтага быў створаны другі анімэ-серыял пад назвай «Сталёвы алхімік: Братэрства», які пачаў транслявацца ў Японіі 5 красавіка 2009 года на канале MBS-TBS. Гэты серыял больш адпавядаў арыгінальнаму сюжэту мангі, чым яго папярэднік. «Сталёвы алхімік: Братэрства» (鋼の錬金術師 FA) скончыўся 4 ліпеня 2010 года, і налічвае 64 эпізода. І анімэ, і манга дасягнулі вялікага поспеху ў Японіі і за яе межамі. У 2004 годзе манга атрымала ўзнагароду Shōgakukan у катэгорыі shōnen, адну з самых прэстыжных узнагарод, якая штогод уручаецца ў Японіі. У 2003 годзе анімэ атрымала ўзнагароду Anime Grand Prix у катэгорыі лепшае анімэ, а ў 2007 годзе яно выйграла American Anime Awards у пяці розных катэгорыях. Таксама ў рэйтынгу ста самых папулярных анімэ 2006 года, апублікаваным TV Asahi, Стальны алхімік заняў першае месца, а да сакавіка 2008 года было прададзена больш за трыццаць мільёнаў копій мангі. У той час як у 2009 годзе гэта была чацвёртая самая прадаваная манга ў Японіі. Крытыкі з розных медыйных кангламератаў станоўча адклікаліся аб серыяле, асабліва за развіццё персанажаў, экшн-сцэны, сімвалізм і філасофскія спасылкі.

Сюжэт

У цэнтры апавядання — браты Эдвард і Альфонс Элрыкі, якія жывуць у невялікім мястэчку ў выдуманай краіне пад назвай Аместрыс. Іх бацька, Гогенхайм, уцёк з дому, калі яны былі яшчэ малымі, а праз гады іх маці, Трыша Элрык, памірае ад невылечнай хваробы, пакідаючы братоў Элрыкаў адных. Пасля смерці маці Эдвард вырашае ўваскрэсіць яе з дапамогай алхіміі, адной з самых перадавых навуковых тэхнік, вядомых чалавеку. Аднак спроба аказалася няўдалай, і ў выніку Эдвард страціў левую нагу, а Альфонс — цела. Імкнучыся выратаваць брата, Эдвард ахвяруе сваёй правай рукой, каб запячатаць душу Альфонса ў даспехі. Пасля гэтага алхімік па імені Рой Мустанг наведвае братоў Элрыкаў і прапануе Эдварду пайсці на службу ў Дзяржаўныя Узброеныя Сілы і такім чынам знайсці спосаб аднавіць іх целы. Пазней левая нага і правая рука Эдварда былі заменены на «аўтабраню», тып удасканаленага пратэза, які зрабілі яго сяброўка Вінры Рокбэл і яе бабуля Пінако.

Эдвард імкнецца стаць дзяржаўным алхімікам (яп. 国家錬金術師 kokka renkinjutsushi) і, здаўшы цяжкі іспыт, яму ўдаецца дасягнуць жаданага звання, за што яго называюць «стальным алхімікам». У пошуках філасофскага каменя браты Элрыкі змагаюцца з рознымі людзьмі, а таксама рознымі антаганістамі, некаторыя з якіх таксама шукаюць камень; сярод іх Шнар, адзін з тых, хто выжыў у Ішвалскай вайне, ён імкнецца адпомсціць дзяржаўным алхімікам за знішчэнне яго народа, і гамункулы, група чалавекападобных істот, якія валодаюць здольнасцю аднаўляцца пасля любой траўмы, з-за таго што ў іх ёсць фальшывыя фрагменты філасофскага каменя. Па ходзе гісторыі Эдвард і Альфонс выяўляюць, што Аместрыс быў створаны гамункуламі, якія таемна кантралююць армію. Яны таксама выяўляюць, што некаторыя з высокапастаўленых чыноўнікаў кантралююцца стваральнікам гамункулаў, чалавекам, вядомым як «Бацька», які планаваў выкарыстаць Аместрыс як гіганцкі трансмутацыйны круг і такім чынам ператварыць усю краіну ў філасофскі камень. Калі Эдвард і Альфонс выяўляюць планы «Бацькі», разам з іншымі сябрамі Дзяржаўных Узброеных Сіл яны вырашаюць перамагчы яго.

Адрозненні паміж фарматамі

Першае анімэ серыі прытрымліваецца гісторыі мангі да 25 эпізоду, хоць некаторыя адрозненні прыкметныя з самага пачатку. Калі браты Элрык і іх сябар Вінры Рокбэл адпраўляюцца ў Даліну Раш, з’яўляецца алхімік па імені Дантэ, якая аказваецца антаганістам анімэ, бо яна не з’яўляецца ў манге. Некалькі стагоддзяў таму, перад пачаткам серыяла, яна і Гогенхайм стварылі філасофскі камень і дасягнулі свайго роду бессмяротнасці, пераводзячы свае душы з аднаго цела ў іншыя, але з часам Гогенхайм пачынае адчуваць сябе вінаватым за тое, што ахвяраваў такой колькасцю жыццяў і вырашае пакінуць Дантэ. Пазней Дантэ выкарыстоўвае гамункулаў, якія з’яўляюцца вынікам няўдалых трансмутацый чалавека, каб браты Элрыкі маглі стварыць для яе філасофскі камень.

Калі Гогенхайм сутыкаецца з Дантэ, каб тая пакінула яго дзяцей у спакоі, яна адчыняе Дзверы праўды і кідае яго ўнутр. Калі Шнару ўдаецца стварыць філасофскі камень, ён пераносіць яго ў цела Альфонса, што робіць яго мішэнню Дантэ. Пасля таго, як Энві выкрала яго, Эдвард адпраўляецца выратаваць яго, але гамункул забівае яго, таму Альфонс выкарыстоўвае ўвесь камень, каб ажывіць брата, знікаючы пры гэтым. З іншага боку, Дантэ спрабуе ўцячы, але яе забівае гамункул Абжора. Эдвард, ажыўлены, вырашае аддаць сваё жыццё ў абмен на вяртанне брата; у выніку Эдвард трапляе ў паралельнае вымярэнне (наша рэальнасць на мяжы 20-га стагоддзя), а Альфонс аднаўляе сваё цела.

У гэтым новым свеце Эдвард сустракае свайго бацьку, які тлумачыць, што кожны, хто памірае ў гэтым вымярэнні, ператвараецца ў энергію, якая выкарыстоўваецца ў яго свеце для алхімічнай трансмутацыі, навукі, якую нельга выкарыстоўваць у гэтым свеце. Разлучаны са сваім братам, Альфонс страціў успаміны пра час, які ён жыў як даспехі, але вырашае яшчэ раз трэніравацца з Ізумі, каб знайсці спосаб вярнуць брата. У той жа час Эдварду цікава даведацца пра ракеты, бо ён спадзяваецца, што палёт у космас — гэта спосаб вярнуцца ў свой свет. Гісторыя анімэ працягваецца ў фільме «Сталёвы алхімік: Заваёўнік Шамбалы» з мэтай даць гісторыі канчатковае завяршэнне, аднак канец, прадстаўлены ў ім, зноў неадназначны.

З-за гэтых адрозненняў быў створаны другі анімэ-серыял, Сталёвы алхімік: Братэрства, які быў больш верны гісторыі мангі.

Асаблівасці серыяла

Дзеянне серыяла разгортваецца ў выдуманым сусвеце ў стылі стымпанк, падобным да сусвету пасля Еўрапейскай прамысловай рэвалюцыі, дзе алхімія з’яўляецца адной з самых перадавых навук, вядомых чалавеку, але не ўсе героі здольныя карыстацца ёй. Таму што пэўны тып навыку неабходны, каб навучыцца валодаць яго ўласцівасцямі. У манзе і другой серыі анімэ жыхары Сіна выкарыстоўваюць тып алхіміі пад назвай «алкагестрыя», якая засяроджваецца на гаенні ран.

Персанажы ў серыяле падзелена на розныя расы: большасць з гэтых рас — гэта людзі, якія сталі мутантамі з дапамогай алхіміі. Найбольш вядомымі расамі, акрамя людзей, з’яўляюцца гамункулы (ホムンクルス homunkurusu), група чалавекападобных істот, якія валодаюць здольнасцю аднаўляцца пасля любой траўмы дзякуючы валоданню фальшывымі фрагментамі філасофскага каменя; і хімеры (キメラ kimera), істоты, створаныя праз алхімію шляхам змешвання двух ці больш жывых людзей рознага генетычнага складу з жывёлай.

Некаторыя з персанажаў, якія з’яўляюцца ў серыяле, адпраўляюцца на пошукі філасофскага каменя, узмацняльніка алхімічнай сілы, які дазваляе ім ігнараваць прынцыпы эквівалентнага абмену, бо для атрымання чагосьці неабходна ахвяраваць чымсьці раўнаважным. З часам яны спрабуюць стварыць імітацыю каменя з дапамогай навуковых даследаванняў, але яго магутнасць не параўнальная з арыгінальным камянём, і ён мае тэндэнцыю разбурацца пры празмерным выкарыстанні. Большасць падзей у гісторыі адбываецца ў Аместрысе, краіна з круглай формай, якой кіруюць ваенныя.

Галоўныя героі

Эдвард Элрык (エドワード・エルリック), таксама вядомы як «Стальны алхімік».

Самы малады дзяржаўны алхімік у серыяле, з’яўляецца галоўным героем. Разам са сваім малодшым братам, Альфонсам, ён шукае філасофскі камень у надзеі вярнуць іх целы, бо Эдвард страціў левую нагу ў няўдалай спробе ажывіць сваю маці з дапамогай алхіміі, а правую руку — шляхам заключэння душы Альфонса ў браню. Пасля яго левую нагу і правую руку замянілі на Аўтабраню.

Альфонс Элрык (アルフォンス・エルリック)

Малодшы брат Эдварда і разам з ім шукае філасофскі камень у надзеі вярнуць іх целы. У адрозненне ад Эдварда, які страціў руку і нагу, Альфонс страціў усё цела, таму душа Эдварда была заключана ў даспехі. З-за памеру даспехаў яго заўсёды памылкова прымаюць як старэйшага брата.

Рой Мустанг (ロイ・マスタング), таксама вядомы як «Вогнены алхімік»

Мае званне палкоўніка Дзяржаўных Узброеных Сіл, хоць у пачатку гісторыі, калі ён упершыню сустракае Эдварда і Альфонса, ён быў падпалкоўнікам. Імкнецца стаць генералам Аместрыса, але гэта ў значнай ступені будзе залежаць ад падтрымкі яго падначаленых.

Вінры Рокбэл (ウィンリィ・ロックベル)

Яна сяброўка дзяцінства братоў Элрыкаў. Жыве са сваёй бабуляй Пінако Рокбэл, якая выхоўвала яе пасля смерці бацькоў падчас Ішвалскай вайны. Вінры з’яўляецца механікам аўтабрані і звычайна рамантуе механічныя канечнасці Эдварда, калі той іх ламае.