Сяргей Аляксандравіч Ціхаміраў
Сяргей Аляксандравіч Ціхаміраў (нар. 28 ліпеня 1953, п. Правідзення, Чукоцкі раён, Хабараўскі край, Расія) — беларускі вучоны ў галіне малекулярнай спектраскапіі, нелінейнай оптыкі і лазернай фізікі. Член-карэспандэнт (2014), доктар фізіка-матэматычных навук (2001).
| Сяргей Аляксандравіч Ціхаміраў | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 28 ліпеня 1953 (71 год) |
| Месца нараджэння | |
| Навуковая сфера | нелінейная оптыка, малекулярная спектраскапія[d] і лазерная фізіка |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар фізіка-матэматычных навук (2001) |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
| Прэміі | |
Біяграфія
правіцьСкончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт ім. У. І. Леніна (1975).
З 1975 года ў Інстытуце фізікі АН БССР, з 1992 года ў Інстытуце малекулярнай і атамнай фізікі АН Беларусі. З 2007 года ў Інстытуце фізікі імя Б. І. Сцяпанава НАН Беларусі, з 2012 года загадчык лабараторыі, з 2018 года навуковы кіраўнік Цэнтра «Фатоніка атамных і малекулярных структур». Адначасова з 2012 года намеснік акадэміка-сакратара Аддзялення фізікі, матэматыкі і інфарматыкі НАН Беларусі[1].
Узнагароды
правіцьПрэмія НАН Беларусі (2015) за цыкл работ «Даследаванне дынамікі і механізмаў хуткапрацякальных фотафізічных і фотахімічных працэсаў у складаных атамна-малекулярных сістэмах на аснове развіцця і пры змяненні метадаў звышхуткаснай кінэтычнай спектраскапіі».
Навуковая дзейнасць
правіцьНавуковыя працы ў галіне звышхуткаснай кінэтычнай спектраскапіі і фотафізікі. Унёс значны ўклад у распрацоўку і стварэнне арыгінальных лазерных сістэм, якія выпраменьваюць імпульсы піка- і фемтасекунднай працягласці. На аснове развіцця метадаў звышхуткаснай спектраскапіі выканаў сістэмныя даследаванні шэрагу хуткапрацякальных фотафізічных і фотахімічных працэсаў у складаных малекулах, біялагічна важных злучэннях, паўправадніковых і плазмонных нанаразмерных структурах і іншых атамна-малекулярных сістэмах. Усталяваў дынаміку і механізмы дысацыяцыі малекулярных сувязяў і зваротнай гемінальнай рэкамбінацыі для шэрагу біялагічна важных злучэнняў і мадэльных сістэм, якія прадстаўляюць практычны інтарэс пры пошуку новых злучэнняў з павялічаным квантавым выхадам актыўных часціц. Атрымаў генерацыю вымушанага выпраменьвання радыкаламі арганічных злучэнняў, якая адкрыла магчымасць стварэння фотахімічных лазераў з аптычнай накачкі на аснове свабодных радыкалаў арганічных злучэнняў. Выявіў і патлумачыў фармаванне анамальна шырокапалосных спектральных контураў узмацнення пры вымушаным камбінацыйным рассейванні ў крышталічным асяроддзі, распачатым фемтасекунднымі імпульсамі. Устанавіў фізічныя механізмы, якія ляжаць у аснове складанай часовай кінетыкі нелінейна-аптычнага водгуку на ўзбуджэнне фемтасекунднымі імпульсамі розных нанакампазітных структур, і рэалізаваў на гэтай базе шэраг перспектыўных хутка пераключалых аптычных прылад. Атрымаў высокастабільную генерацыю фемтасекундных імпульсаў ва ўмовах імпульснай накачкі і выкарыстання новых цвёрдацельных пасіўных затворак на квантавых кропках і стварыў на гэтай аснове магутную кампактную фемтасекундную лазерную сістэму. Прапанаваў лазерна-аптычны метад фарміравання субпікасекундных часавых пазнак ўзаемадзеяння іанізуючага выпраменьвання з крышталічнымі сцінтыляцыённымі матэрыяламі.
Аўтар больш за 300 навуковых прац, у тым ліку 2 манаграфій, 6 аўтарскіх пасведчанняў.
Бібліяграфія
правіць- Быстропротекающие фотофизические и фотохимические релаксационные процессы в сложных органических молекулах // Журн. приклад. спектроскопии. 1998. Т. 65, № 5 (в соавт.).
- Фемтосекундная динамика геминальной рекомбинации радикалов при фотодиссоциации ароматических дисульфидов // Оптика и спектроскопия. 2005. Т. 98, № 3 (в соавт.).
- Features of Raman amplification in KGW and barium nitrate crystals at excitation by femtosecond pulses // Laser Phys. Lett. 2012. Vol. 9, N 11 (в соавт.).
- Application of two-photon absorption in PWO scintillator for fast timing of interaction with ionizing radiation // Nucl. Instrum. Methods Phys. Res., Sect. A. 2015. Vol. 804 (в соавт.).
Зноскі
Спасылкі
правіць- Сяргей Аляксандравіч Ціхаміраў у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)