Чара з вачамі
Чара з вачамі — тэрмін, які апісвае тып посуду ў старажытнагрэчаскім вазапісе, што адметны парамі вачэй, намаляваных на знешняй паверхні. Па форме гэта звычайна кілікі, яны былі асабліва распаўсюджаны ў Афінах і Халкідзе ў другой палове шостага стагоддзя да н.э. Асноўны аб’ём чары з вачамі ляжыць на кароткай прыземістай ножцы; З абодвух бакоў дамінуюць буйныя афарбаваныя пары вачэй пад выгнутымі бровамі. Вочныя яблыкі намаляваныя сілуэтамі, пазней часта запоўненыя белай фарбай або афарбаваныя белым па чорным. Некаторыя вочы «жаночыя», міндалепадобнай формы і без слёзных параток. У час выкарыстання ў якасці пітнога посуду, з-за неабходнага нахілу пасудзіны чара з размаляванымі вачыма, ручкамі, падобнымі на вушы і падставай ножкі, што нагадвала рот, была падобная на маску. Многія з ваз таксама мелі дыянісійскія малюнкі[1]. Як лічыцца, вочы неслі апатрапеічную (антысурокавую) функцыю[2][3].
Тыпы правіць
Чары з вачамі ствараліся рознымі мастакамі, пераважна ў чорнафігурным стылі, але пазней таксама ў чырвонафігурнай тэхніцы. Ранейшыя вазы-білінгвы ўключаюць узоры чар з вачамі з чорнафігурным унутраным бокам і чырвонафігурным вонкавым. Увядзенне гэтага тыпу і яго спецыфічнага ўпрыгожвання ў атычны вазапіс прыпісваецца Эксекію. Яго чара з вачамі, якая датуецца 540—530 гг. да н.э. і захоўваецца ў Мюнхене, лічыцца шэдэўрам гэтага тыпу. Яна паказвае Дыяніса, які ляжыць у паставе ўдзельніка сімпосія на лодцы. Боская прырода паказана яго атрыбутам, вінаграднай лазой, што расце ад мачты.
Іншымі добра вядомымі прыкладамі чар з вачамі адмеціліся наступныя мастакі або групы:
- Майстар Амасіса. Ён намаляваў некалькі чар з вачамі ў варыянце формы з не маючым кіля профілем (Тып B)[4]
- Андокід[4]
- Вазапісец Антыфона
- Эпіктэт з білінгвальнымі чарамі з вачамі[5]
- Мастак Нікасійскай ольпы
- Хішылас
- Група Кракотас[4]
- Група Ліфлес; яны працягвалі асноўную ворму чары з вачамі з пазнейшымі варыянтамі, часцяком адсутнічае вялікая пара вачэй[6].
- Група Лідос
- Вазапісец Лісіпіда
- Вазапісец Мастоса
- Нікасфен[4]
- Ольтас з білінгвальнай чарай з вачамі[5]
- Фейдыпас з білінгвальнымі чарамі з вачамі[5]
- Скіт, таксама з білінгвальнымі[5]
- Група Уолтэрс 48.42, якая спецыялізавалася на франтальных выявах маскі Дыяніса і сатыраў і менад паміж вачэй, і гарганеёна ўнутры чары[4]
Асаблівы тып — гэта халкідыйскі стыль чар, для якога існуюць дадатковыя варыянты. Датаванне часта бывае цяжкім, але большасць чар з вачамі былі, верагодна, створаны паміж 540 і 500 гг. да н.э., магчыма, да 480 года да н.э. Акрамя гэтага яны экспартаваліся ў Італію ў вялікіх колькасцях. Большасць ваз такога тыпу былі знойдзены сярод магільных рэчаў у залах этрускіх грабніц.
Зноскі
- ↑ Friedrich Wilhelm Handorf, in: Klaus Vierneisel, Bert Kaeser (Hrsg.), Kunst der Schale — Kultur des Trinkens, München 1990, p. 419 f.
- ↑ Alexandre G. Mitchell (2009). Greek Vase-Painting and the Origins of Visual Humour. Cambridge University Press. pp. 3, 38–44.
- ↑ Andrew J. Clark, Maya Elston, Mary Louise Hart (2002). Understanding Greek Vases: A Guide to Terms, Styles, and Techniques. Getty Publications. p. 90.
{{cite book}}: Папярэджанні CS1: ужыванне параметра authors (link) - ↑ а б в г д John Boardman, Schwarzfigurige Vasen aus Athen, Übers. v. Florian Felten, Mainz 1977, ISBN 3-8053-0233-9, p. 118
- ↑ а б в г John Boardman, Schwarzfigurige Vasen aus Athen, Übers. v. Florian Felten, Mainz 1977, ISBN 3-8053-0233-9, p. 124
- ↑ John Boardman, Schwarzfigurige Vasen aus Athen, Übers. v. Florian Felten, Mainz 1977, ISBN 3-8053-0233-9, p. 163
Спасылкі правіць
- Kylix: eye-cup (drinking cup), ca. 530 b.c.; black-figure Greek. Obverse and reverse, between eyes: Theseus and the Minotaur at the Metropolitan Art Museum
- Athenian eyecups of the Late Archaic Period by Andrew Prentice
- Raimund Wünsche, «Trinken aus den Augen» — Griechische Augenschalen, aviso 2005,/4
- a clip showing how these vases were resembling to a mask