Чэнстахова

Чэнстахова
Герб	Сцяг[d]
Краіна	Польшча
Ваяводства	Сілезскае
Павет	Горад на правах павета
Каардынаты	50°48′35″ пн. ш. 19°07′20″ у. д.HGЯO
Першая згадка	1220
Горад з	1377
Плошча	159,71 км²;
Вышыня цэнтра	317 м
Насельніцтва	▼213 107 чал. (31 сакавіка 2021);
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Паштовыя індэксы	42-200 до 42-229
Аўтамабільны код	SC
TERC	2464011
Афіцыйны сайт	czestochowa.pl (польск.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Чэнстахо́ва^[3], Чанстахова^[4] (польск.: Częstochowa) — горад на правах павета на поўдні Польшчы, на рацэ Варта. Уваходзіць у склад Сілезскага ваяводства, адміністрацыйны цэнтр Чэнстахоўскага павета (не ўваходзіць у яго склад). Станам на 2013 год насельніцтва складала 234 472 чалавекі. З 1975 па 1998 гады Чэнстахова была цэнтрам Чэнстахоўскага ваяводства.

У склад Сілезскага ваяводства Чэнстахова ўключана ў 1999 годзе, але гістарычна належыць не да Сілезіі, а да Малой Польшчы; каб падкрэсліць гэту сувязь, Чэнстахова ўступіла ў арганізацыю «Асацыяцыя гарадоў і муніцыпалітэтаў Малапольшчы».

Насельніцтва

Год	Колькасць
1976	203 000	^[5]
2016	228 179	^[1]
2018	223 322	^[6]
2021	213 107	^[2]

Славутасці

Абраз Маці Божай Чэнстахоўскай.

Горад знакаміты цудатворнай Чэнстахоўскай іконай Маці Божай, якая захоўваецца з 1382 года ў Яснагорскім манастыры. Абарону Яснагорскага манастыра ў ходзе польска-шведскай вайны XVII стагоддзя апісвае Генрык Сянкевіч у рамане «Патоп».

Брама Яснагорскага манастыра
Помнік Генрыку Сянкевічу
Ратуша (цяпер гарадскі музей)
Дом Вялікага князя
Купецкі дом
Дом Франкэ
Былы Дзяржаўны банк Расійскай імперыі
Царква Чэнстахоўскага абраза Маці Божай
Былая царква св. Кірылы і Мяфодзія (цяпер каталіцкая)

Вядомыя асобы

Аляксандр Прылуцкі (1910—1993) — польскі каталіцкі святар візантыйскага абраду.

Гарады-пабрацімы

Fátima^[d], Партугалія
Ourém^[d], Партугалія
Альцётынг, Германія
Беласток, Польшча
Віфлеем, Дзяржава Палесціна
Камянец-Падольскі, Украіна^[7]
Ларэта, Італія
Лурд, Францыя
Марыяцэль^[d], Аўстрыя
Назарэт, Ізраіль
Пфорцгайм, Германія (2007)
Рэзэкнэ, Латвія
Сапапан, Мексіка
Саўт-Бенд, ЗША
Харкаў, Украіна (23 жніўня 2016)^[8]^[9]
Шаўляй, Літва

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2016-r-,7,13.html Праверана 5 лістапада 2016.
↑ ^а ^б https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/012414664011-0930868?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 6 кастрычніка 2022.
↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — С. 215. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).
↑ Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 29. — С. 63.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2018-r-stan-w-dniu-30-vi,6,24.html
↑ https://kam-pod.gov.ua/nashe-misto/mista-partneri
↑ https://ppr.kharkiv.ua/ru/chenstohova-respublika-polysha
↑ https://ppr.kharkiv.ua/ru/investment-advantages-of-the-city

Літаратура

Ченстохо́ва // Т. 29. Чаган — Экс-ле-Бен. — М. : Советская энциклопедия, 1978. — С. 63. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
Almanach Częstochowy, Częstochowa, 1990—2002. — ISSN 0860-7362. (польск.)
Częstochowa i jej miejsce w kulturze polskiej, Częstochowa, 1990. (польск.)
Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych, Katowice, 1964. (польск.)
Historyczny atlas Polski, Warszawa, 2011. — ISBN 978-83-7427-323-7. (польск.)

[_6bb594b00b61bce0-1] а ^б ^в http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2016-r-,7,13.html Праверана 5 лістапада 2016.

[_4d51bfba9592dfec-2] а ^б https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/012414664011-0930868?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 6 кастрычніка 2022.

[3] Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.

[4] Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — С. 215. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

[_4036f27aa59e10ef-5] Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 29. — С. 63.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_a4a914f08adba6b8-6] ttp://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2018-r-stan-w-dniu-30-vi,6,24.html

[_3b434a234f823d08-7] ttps://kam-pod.gov.ua/nashe-misto/mista-partneri

[_eb9a66ecce5dd448-8] ttps://ppr.kharkiv.ua/ru/chenstohova-respublika-polysha

[_35cab38587d48fb8-9] ttps://ppr.kharkiv.ua/ru/investment-advantages-of-the-city

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]