Эн Сэкстан

Эн Сэкстан (англ.: Anne Sexton, 9 лістапада 1928, Ньютан — 4 верасня 1974) — амерыканская паэтэса, лаўрэат Пулітцэраўскай прэміі.

Эн Сэкстан
Род дзейнасці	паэтка, пісьменніца, дзіцячая пісьменніца
Дата нараджэння	9 лістапада 1928(1928-11-09)[…]
Месца нараджэння	Ньютан, акруга Мідлсекс, Масачусетс, ЗША
Дата смерці	4 кастрычніка 1974(1974-10-04)[…] (45 гадоў)
Месца смерці	Weston[d], акруга Мідлсекс, Масачусетс, ЗША
Месца пахавання	Forest Hills Cemetery[d]
Грамадзянства	ЗША
Месца працы	Бостанскі ўніверсітэт Абярлінскі каледж Універсітэт Колгейт[d]
Альма-матар	Бостанскі ўніверсітэт Garland Junior College[d]
Член у	Таварыства Phi Beta Kappa
Узнагароды і прэміі	грант Гугенхайма (1969) Pulitzer Prize for Poetry[d] (1967) Shelley Memorial Award[d] (1967)
Сайт	anne-sexton.net
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Эн Грэй Харві нарадзілася ў горадзе Ньютан, штат Масачусетс. Амаль усё дзяцінства правяла ў Бостане, навучалася ў школе-пансіёне Роджэрс-Хол у горадзе Лоўэл, а затым цягам году — у Школе Гарланд. Некаторыя час Эн супрацоўнічала з бостанскім мадэльным агенцтвам Hart Agency. Выйшла замуж у 1948 годзе за Альфрэда Мюлера Сэкстана, з якім была ў шлюбе да 1973 года. У іх было дзве дачкі: Лінда Грэй і Джойс Лэд.

Большую частку свайго жыцця Эн Сэкстан пакутавала на псіхічны разлад. Першы прыступ здарыўся з ёй у 1954 годзе ў сувязі з пасляродавай дэпрэсіяй пасля нараджэння першай дачкі, Сэкстан накіравалі ў нейрапсіхіятрычны шпіталь. Другі прыступ — у 1955, і тады ж яна звярнулася па дапамогу да доктара Марціна Орна, які параіў Эн заняцца паэзіяй.

Яе настаўнікам у першых паэтычных занятках быў паэт Джон Холмс. Яе раннія вершы адразу знайшлі водгук у крытыкаў, некаторыя творы друкаваліся ў «Нью-Ёркеры», «Харперс Мэгэзін» і «Сатэрдэй Рэв’ю». Крыху пазней Эн Сэкстан вучылася ў Бостанскім універсітэце разам з такімі літаратурнымі знакамітасцямі, як Роберт Лоўэл, Сільвія Плат і Джордж Старбак, а таксама паэткай і крытыкам Максім Кумін, з якой Сэкстан вельмі зблізілася.

У 1960 годзе выйшаў яе першы зборнік паэзіі «У Бедлам і на паўдарогі назад» (To Bedlam and Part Way Back), які ў многім быў прысвечаны высілкам аднавіць псіхічнае здароўе. Паэзію Сэкстан прынята адносіць да гэтак званай «спавядальнай паэзіі» (confessional poetry) разам з творчасцю Сільвіі Плат, Роберта Лоўэла, Джона Бэрымана і У. Д. Снодграса. Эн Сэкстан адзначала вялікі ўплыў на сябе паэмы Снодграса «Іголка сэрца» (Heart’s Needle), у якой паэт апісваў свой досвед расставання з трохгадовай дачкой. Тэкст сведчыў, што можна пісаць пра асабістае і інтымнае, а гэта было менавіта тым, чаго прагнула сама Эн Сэкстан. Сярод яе пазнейшых кніг — зборнікі паэзіі «Усе мае мілыя» (All my Pretty Ones, 1962), «Жыві ці памры» (Live or Die, 1966), які прынёс ёй Пулітцэраўскую прэмію, «Любоўныя вершы» (Love Poems, 1969), п’еса «Mercy Street» (1969), «Трансфармацыі» (Transformations, 1972). Апошняй яе прыжыццёвай кнігай быў зборнік «Нататнікі смерці» (The Death Notebooks, 1974). Пасмяротна выйшлі яшчэ тры кнігі вершаў паэтэсы.

Пры жыцці Эн Сэкстан была ў ліку самых уганараваных аўтараў ЗША: уладальніца Пулітцэраўскай прэміі, сябра Каралеўскага літаратурнага таварыства (Royal Society of Literature) і першая жанчына — сябра Гарвардскага таварыства Phi Beta Kappa.

Памерла Эн Сэкстан 4 кастрычніка 1974 года, здзейсніўшы самагубства. Яшчэ ўдзень яна сустракалася з Максім Кумін, каб абмеркаваць сваю новую кнігу «Жахлівая грэбля да Бога» (The Awful Rowing Toward God), друк якой быў запланаваны на сакавік наступнага году. Вярнуўшыся дахаты, паэтка надзела футра сваёй маці, зняла з сябе ўсе пярсцёнкі, выпіла шклянку гарэлкі і, зачыніўшыся ў гаражы, запусціла рухавік аўто.

На беларускую мову яе вершы пераклалі Таіса Бондар, Юлія Цімафеева.

Спасылкі

• З літасцю да сквапных. Вершы Архівавана 2 студзеня 2021.