2-я памежная рота «Гняздзілава»

2-я памежная рота «Гняздзілава» (польск. Kompania graniczna KOP «Hnieździłów») — пададздзел Корпуса аховы памежжа на польска-савецкім памежжы.

2-я памежная рота "Гняздзілава"
польск. Kompania graniczna KOP „Hnieździłów”
Гады існавання	1924-1939 гг.
Краіна	Польская Рэспубліка
Падпарадкаванне	Корпус аховы памежжа
Уваходзіць у	Батальён КАП «Будслаў»
Тып	воінскае фарміраванне
Дыслакацыя	Гняздзілава
Войны	Польская абарончая вайна (1939)

Гісторыя

Да канца польска-савецкай вайны, гэта значыць да восені 1920 г., усходняя мяжа польскай дзяржавы была адзначана лініяй фронту. Толькі 6 лістапада 1920 г. быў створаны Пагранічны кордон Міністэрства ваенных спраў. У сярэдзіне студзеня 1921 г. была зменена форма аховы межаў і пачалася арганізацыя Пагранічнага Кордона Вярхоўнага Галоўнакамандавання Польскай арміі. Яе павінны былі ўкамплектаваць палявая жандармерыя і вайсковыя часткі. Улетку 1921 г. было прынята рашэнне даручыць ахову ўсходняй мяжы мытным батальёнам. Камандна-штабныя падраздзяленні 31-га мытнага батальёна былі размешчаны ў Докшыцах. Яго першая мытная рота размяшчалася ў Гняздзілаве. У другой палове 1922 г. была праведзена чарговая рэарганізацыя органаў аховы ўсходняй мяжы. 1 верасня 1922 г. мытныя батальёны былі перайменаваны ў пагранічныя батальёны. У зоне адказнасці будучай памежнай роты КОП «Гняздзілава» памежную службу выконвалі падраздзяленні 31-га батальёна памежнай службы. 1-я рота памежнай варты стаяла ў Гняздзілаве. У наступным годзе пагранічная служба была ліквідавана, і 1 ліпеня 1923 г. Дзяржаўнай паліцыі было даручана ажыццяўляць памежную службу на ўсходняй мяжы. У жніўні 1924 г. была прынята пастанова аб стварэнні Корпуса аховы памежжа.

Структура

На падставе загаду начальніка Генеральнага штаба Л. дз. 12044 / O.de B./24 ад 27 верасня 1924 г. на першым этапе арганізацыі Корпуса аховы мяжы быў сфарміраваны 1 пагранічны батальён, у тым ліку 7-й памежнай роты КАП. У лістападзе 1936 г. рота складалася з 2 афіцэраў, 8 унтэр-афіцэраў, 4 звышурочных і 83 салдат службы. У 1939 г. 2-я памежная рота КАП «Гняздзілава» была ў падпарадкаванні камандзіра батальёна КАП «Будслаў».

Памежны батальён быў асноўнай тактычнай адзінкай Корпуса аховы памежжа, прызначанай для выканання ахоўнай службы. Батальённая секцыя была падзелена на ротныя секцыі, а яны, у сваю чаргу, на секцыі вартавых вежаў, якія былі «асноўнымі падраздзяленнямі, якія выконвалі службу бяспекі», у сіле паўўзвода. Служба бяспекі выконвалася са зменнай сістэмай, якая складалася ў пастаянным патруляванні памежных і тылавых зон, наладжванні трывожных, назіральных і дыспетчарскіх пунктаў, патруляванні і арганізацыі засад у месцах, якія прызнаны небяспечнымі, кантролі над дакументамі і затрыманні падазраваных, а таксама падтрыманні цесная сувязь паміж адзінкамі і адміністрацыйнымі органамі. Горад, дзе размяшчалася памежная рота, меў статус гарнізона Корпуса аховы мяжы.

У 1934 г. 2-я памежная рота «Гняздзілава» ахоўвала ўчастак дзяржаўнай мяжы шырынёй 29 кіламетраў 40 метраў. З савецкага боку мяжа была абаронена залогам «Бястроск» ад штаба «Вольберавічы».

Суседнія памежныя кампаніі:

4-я памежная рота КАП «Докшыцы» ⇔ 1-я памежная рота КОП "Даўгінава".

Структура 2-й памежнай роты «Гняздзілава»
Гады	1928-1934 гг.	1934-1939 гг.
Стражніцы	Стражніца «Смалярня»	-
	Стражніца «Верацейка»	Стражніца «Верацейка»
	Стражніца «Вараны»	Стражніца «Вараны»
	Стражніца «Вардамічы»	Стражніца «Вардамічы»
Іншыя		Рэзэрвы

Літаратура

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924—1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924—1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. «Wojskowy Przegląd Historyczny». 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo «Czasopisma Wojskowe». ISSN 0043-7182.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. «Przegląd Historyczno-Wojskowy». 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP «Budsław» w latach 1927—1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927—1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.