Іхтыс
І́хтыс (стар.-грэч.: Ίχθύς — рыба) — знак першых хрысціян, што сімвалізуе Ісуса Хрыста. Гэта акронім, які складаецца з пяці першых літар наступных словаў:
- ΙΗΣΟΥΣ — Ісус
- ΧΡΙΣΤΟΣ — Хрыстос
- ΘΕΟΥ — Божы
- ΥΙΟΣ — Сын
- ΣΩΤΗΡ — Збавіцель
Рыба пачала выкарыстоўвацца як першы сімвал хрысціянства на два стагоддзі раней за крыж і ўжываецца да нашага часу.
Гісторыя правіць
Падчас пераследу першых хрысціян немагчыма было карыстацца выявамі Хрыста, таму паўсталі разнастайныя сімвалічныя коды. Выявы акроніма ΙΧΘΥΣ або стылізаванае пад яго рыбы з'яўляюцца ў рымскіх катакомбах у II стагоддзі. Рыба згадваецца таксама ў творы Генрыка Сянкевіча «Quo vadis» пра хрысціян тагачаснага перыяду.
Сімвал мае падвойнае тлумачэнне. Па першае, ён звязаны з вадой, дзе пражываюць рыбы, і такім чынам азначае хрышчэнне. Па-другое, мае дачыненне і да еўхарыстыі, аднаго з хрысціянскіх таінстваў. Да IX стагоддзя рыба прысутнічала на ўсіх выявах Апошняй вячэры побач з хлебам і чашай.
У Бібліі правіць
Месцы Новага Запавету, дзе згадваецца рыба або рыбацтва[1]:
- І сказаў ім Ісус: ідзеце за Мною, і я зраблю вас лаўцамі людзей (Мк., 1:17).
- бо як Ёна быў у чэраве ў кіта тры дні і тры ночы, так і Сын Чалавечы будзе ў сэрцы зямлі тры дні і тры ночы (Мц., 12:40).
- Яны ж кажуць Яму: у нас тут толькі пяць хлябоў і дзьве рыбіны (Мц., 14:17).
- Зрабіўшы гэта, яны злавілі вялікае мноства рыбы, і нават мярэжа ў іх рвалася (Лк., 5:6).
- Яны падалі Яму частку печанай рыбы і сотавага мёду (Лк., 24:42).
- А Ён сказаў ім: закіньце нерат па правы бок лодкі, і зловіце. Яны закінулі, і ўжо не маглі выцягнуць нерат ад мноства рыбы (Ян., 21:6).
- Ня ўсякая плоць, але інакшая плоць у людзей, інакшая плоць у жывёлін, інакшая ў рыб, інакшая ў птушак (I Кар., 15:39).
Сучаснасць правіць
Пад канец XX стагоддзя іхтыс зноў стаў папулярным сімвалам не толькі між пратэстантаў розных краін і коптаў, але ўсё часцей і ў каталікоў. Такую наклейку можна часта пабачыць на легкавіках. Супернікі крэацыянізму сталі парадаваць гэты знак, налепваючы на ўласныя машыны знак рыбы са словамі «Дарвін» і ножкамі[1], «Лятаючы макаронны монстр» або «Ктулху».
У амерыканскім Уілмары (Кентукі) ладзіцца штогадовы фестываль пад назвай Іхтус (па-англійску: Ichthus Music Festival).
У Вялікабрытаніі дзейнічае неахарызматычны царкоўны рух «Хрысціянскае брацтва Іхтус» (па-англійску: Ichthus Christian Fellowship).
Цікавосткі правіць
Існуе дыстрыбутыў аперацыйнай сістэмы Лінукс пад назвай Ichthux, пабудаваны на хрысціянскіх каштоўнасцях.
Гл. таксама правіць
Зноскі
- ↑ а б B.A. Robinson.. Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Religious Tolerance.org. Архівавана з першакрыніцы 6 студзеня 2012. Праверана 26 снежня 2013.
Літаратура правіць
- Franz Joseph Dölger. ICHTHYS Nachdruck/Reprint in 6 Bänden (Band 5 in 2 Bänden) Oberhausen/Duisburg 1999-2000. — Deutschland: Peter W. Metzler Verlag, Buch- und Medienversand Peter Metzler. — (Archäologie, Patristik, Christentum, Religionen und Kulturen der Antike).
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іхтыс
