Адам Улодак
Адам Улодак (польск.: Adam Włodek; 8 жніўня 1922, Кракаў — 19 студзеня 1986, Кракаў) — польскі паэт, рэдактар, перакладчык.
| Адам Улодак | |
|---|---|
| польск.: Adam Włodek | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 8 жніўня 1922[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 19 студзеня 1986[1] (63 гады) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Віслава Шымборска |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | мовазнавец, паэт, перакладчык, літаратурны крытык, публіцыст |
| Мова твораў | польская |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
Біяграфія правіць
Добраахвотнікам браў удзел у Вераснёўскай кампаніі 1939 года. У часе нямецкай акупацыі дзейнічаў у культурным падполлі, быў рэдактарам «Biblioteki Poetyckiej» (1943—1945). Пасля вайны працаваў рэдактарам у кракаўскай прэсе, між іншага ў «Dzienniku Polskim» і «Dzienniku Literackim» (1953—1954)[2].
У красавіку 1948 ажаніўся з Віславай Шымборскай[3]; жылі ў Доме літаратараў на вул. Крупнічай, 22. Шлюб скончыўся разводам у 1954. Пад яго ўплывам Віслава Шымборска прыняла камуністычны светапогляд, у 1950 годзе разам далучыліся да ПАРП[4]. У 1957 годзе, аднак, Улодак выйшаў з партыі (Шымборска — у 1966)[5].
Памёр у Кракаве, пахаваны на Ракавіцкіх могілках (квартал M, шэраг 2).
Творчасць правіць
Адам Улодак выдаў 10 зборнікаў вершаў[2] і іншых твораў:
- Wiązanka jaskrów (канспірацыйнае выданне, 1944),
- Arkusz poetycki (канспірацыйнае выданне, 1944),
- Najcichszy sztandar (канспірацыйнае ананімнае выданне 1944, кніжнак 1945),
- Mruczek w butach (1948, ілюстрацыі Віславы Шымборскай[6]),
- Z trzynastu lat: 1939—1952 (1953),
- Uważnie mijam (1963),
- Wiersze wybrane (1973).,
- Prezent. Wiersze dawne i nowe (1989, пасмяротнае выданне),
- Nasz łup wojenny (1970, успаміны, пасмяротнае выданне).
Пераклаў творы Яна Піларжа, Власты Дворжачкавай, Францішка Галаса, Канстанціна Бібля, Яраслава Сайферта, вершы расійскага паэта Уладзіміра Маякоўскага, нямецкага Райнера Марыі Рыльке і англійскага Оскара Уайлда[2].
Вершы Адама Улодка перакладзеныя на балгарскую, чэшскую, нямецкую, рускую мовы[7].
Памяць правіць
У 2012 годзе згодна з тэстаментам Віславы Шымборскай была заснавана прэмія імя Адама Влодка, якая ўручаецца маладым літаратарам[8]. Першае ўганараванне мела адбыцца ў 2013 годзе, аднак пасля абнародавання інфармацыі пра супрацоўніцтва Адама Влодка з Управай бяспекі ў 1950-я польскі Інстытут кнігі адмовіўся ўдзельнічаць у вызначэнні пераможцаў[9], пасля чаго Фонд імя Віславы Шымборскай паведаміла, што ў гэтым года ўручэнне прэміі не будзе ладзіцца[10].
Зноскі
- ↑ а б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
- ↑ а б в U. Klatka. Listy Haliny Poświatowskiej do Adama Włodka (1957—1959) // Ruch Literacki. — 2001. — № 4.
- ↑ sylwetka Wisławy Szymborskiej na stronie wydawnictwa a5
- ↑ Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Gazeta Wyborcza 4 lutego 2012
- ↑ Максімюк, Ян. Цені мінулага: пісьменнікі і спецслужбы. Блогі. Радыё «Свабода» (18 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.
- ↑ Jolanta Nowaczyk.. Pierwsza dama liryki polskiej — Wisława Szymborska (польск.)(недаступная спасылка). polskiemuzy (18 жніўня 2009). Архівавана з першакрыніцы 17 чэрвеня 2015. Праверана 1 лютага 2012.
- ↑ Anonim.. Adam Wlodek, Sześć godzin psychozy (польск.). hyperreal (18 верасня 2000). Праверана 18 студзеня 2013.
- ↑ Podstawowe informacje (польск.)(недаступная спасылка). Fundacja Wisławy Szymborskiej. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2012. Праверана 18 студзеня 2013.
- ↑ Adam Włodek, mąż noblistki donosicielem UB (польск.). Zygfryd Gdeczyk (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.
- ↑ Nagroda im. Donosiciela Adama Włodka (oświadczenia) (польск.). Niezależne forum publicystów (2 студзеня 2013). Праверана 18 студзеня 2013.
Спасылкі правіць
| Вікіцытатнік на польскай мове змяшчае збор цытат, датычных тэмы гэтага артыкула: |
- Вінцэнты Фабер. «Сардэчнае слова пра паэта» (польск.)