Ян Сабескі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: ; 17 жніўня 1629 → ; {{ДН|17|8|1629}}, — 17 чэрвеня 1696 → — {{ДС|17|6|1696}}, == У Сеціве == → == Спасылкі ==, З 1666 году → using AWB (7893)
Радок 1:
{{Без карткі|ДД}}
[[Выява:SiemiginowskiJerzy.1693.PortretJanaIIISobieskiego.jpg|thumb|Ян Сабескі. Карціна Ежы Семігіноўскага-Элеўтэра]]
'''Ян САБЕ́СКІ''' ({{lang-pl|Jan III Sobieski}}; [[{{ДН|17 жніўня]] [[|8|1629]]}}, замак Алеска, цяпер Львоўская вобл., [[Украіна]] — [[{{ДС|17 чэрвеня]] [[|6|1696]]}}) — [[Каралі польскія|кароль польскі]] і [[Вялікія князі літоўскія|вялікі князь літоўскі]] ([[1674]] — 1696).
 
Паходзіў са старажытнага шляхецкага роду [[Род Сабескіх|Сабескіх]] герба «Яніна». Бацька — [[Якуб Сабескі]], [[кашталяны кракаўскія|кашталян кракаўскі]], маці з роду [[Род Жалкеўскіх|Жалкеўскіх]]. Атрымаў адукацыю ў [[Новадворская калегія|Новадворскай калегіі]] і [[Ягелонская акадэмія|Ягелонскай акадэміі]] ў [[Кракаў|Кракаве]]. Некалькі год падарожнічаў па краінах [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропы]]. Ведаў некалькі [[мова|моў]] — [[італьянская мова|італьянскую]], [[лацінская мова|лацінскую]], [[нямецкая мова|нямецкую]], [[татарская мова|татарскую]] і [[французская мова|французскую]].
Радок 7:
У [[Рэч Паспалітая|Рэч Паспалітую]] вярнуўся ў [[1648]] падчас казацкай вайны і ўступіў у войска. Удзельнічаў у пасольстве ў [[Асманская імперыя|Асманскую імперыю]], вывучыў яе дзяржаўны лад. Па вяртанні ўдзельнічаў у вайне супраць [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]]. Ваяваў на баку [[Швецыя|Швецыі]], затым супраць яе на баку [[Ян Казімір|Яна Казіміра]].
 
Удзельнічаў у вайне супраць казакоў Б. Хмяльніцкага. 3 1653 палкоўнік, ваяваў супраць шведаў у Паўночнай вайне 1655—60, супраць расійскіх ваявод і казакоў у вайне Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—67. Некалькі разоў выбіраўся паслом на соймы. Быў прыхільнікам караля [[Ян II Казімір Ваза|Яна II Казіміра Вазы]]. З [[1666]] годугода [[польныя гетманы каронныя|польны гетман каронны]], з [[1668]] годугода — [[вялікія гетманы каронныя|вялікі гетман каронны]]. Праславіўся перамогай над туркамі і татарамі ў [[Бітва пад Хоцімам, 1673|бітве пад Хоцімам]] ([[1673]]).
 
[[16.5]].[[1674]] на сойме Ян III Сабескі абраны каралём польскім і вялікім князем літоўскім. Супраць яго кандыдатуры выступала кіруючая прааўстрыйская групоўка магнатаў ВКЛ на чале з Пацамі, аднак яго падтрымалі групоўкі Радзівілаў і Сапегаў. Доўгі час Ян III Сабескі змагаўся з апазіцыяй, якую падтрымлівалі аўстрыйскія Габсбургі. На вышэйшыя пасады ў ВКЛ ён пачаў вылучаць прадстаўнікоў сям'і Сапегаў, абапіраўся таксама на Радзівілаў (яго сястра Кацярына была замужам за М. К. Радзівілам).
Радок 23:
* Wójcik Z. Jan III Sobieski. Warszawa, 1991.
 
== У СецівеСпасылкі ==
{{Commons|Category:John III of Poland|выгляд=міні}}
 
{{Вялікія князі літоўскія}}
{{Манархі Польшчы}}
 
{{Normdaten
|PND=118557769
|LCCN=n/83/19538
|VIAF=803928
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}
 
[[Катэгорыя:Вялікія князі літоўскія]]
Радок 33 ⟶ 43:
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Род Сабескіх]]
{{Link GA|eo}}
 
{{Link GA|eo}}
[[an:Chuan III Sobieski]]
[[ar:يوحنا الثالث سوبياسكي]]
Радок 80 ⟶ 90:
[[war:Jan III Sobieski]]
[[zh:约翰三世 (波兰)]]
{{Normdaten
|PND=118557769
|LCCN=n/83/19538
|VIAF=803928
|SELIBR=
|GKD=
|SWD=
|WP=
}}