Вікіпедыя

Ізраіль Мацвеевіч Басаў: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др clean up, typos fixed: выставу → выстаўку (2), універсытэт → універсітэт, жыцьцё → жыццё using AWB
арфаграфія
Радок 4:
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся 7 кастрычніка 1918 года ў г. [[Мсціслаў|Мсціславе]] Магілёўскай губерні у сям'і краўца Мацвея Мошавіча Басава і Марыі Рыгораўны (Шыфрына). Па самавольству чыноўнікаў пры ўзнаўленні ў [[1950]] годзе пасведчання аб народжаннінараджэнні імя па бацьку было зменена на "Мордухавіч", што ўсталявалася потым ў дакументах і публікацыях. Акрамя Ізраіля, ўу сям'і быў яшчэ старэйшы сын ([[1913]]) Беніамін, у будучым - выдатны графік. З [[1926]] года вучыўся ў 9-гадовай габрэйскайяўрэйскай школе ў [[Мсціслаў|Мсціславе]], але ў [[1935]] годзе быў вымушаны спыніць навучанне з прычыны хваробы.
 
У [[1935]]-[[1941]] гадах працуе рэтушорам фатаграфіі ў арцелі "Путь Октября". У [[1939]] годзе паспрабаваў паступіць у [[Віцебскае мастацкае вучылішча]], дзе вучыўся брат, але не вытрымаў уступны іспыт з-за недахопу школьнай адукацыі. З пачаткам вайны, у [[1941]] годзе - эвакуацыя ў г. [[Янгіюль]] ва [[Узбекістан]]е.
Радок 12:
У [[1944]]-[[1947]] гадах час ад часу працаваў як [[мастак]]-выканаўца ў [[Мсціслаў|Мсціславе]], потым у [[Мінск]]у (дзе ў прыватнасці маляваў нумары на аўтамашыны). У [[1947]] годзе бярэ шлюб з Бэлай Закб, з якой ён быў знаёмы з даваенных часоў. Па пераездзе ў [[Мінск]] жыве ў бараку на вуліцы Чырвонаармейскай. У гэтым жа годзе нараджаецца сын Барыс.
 
У [[1947]] годзе паступае ў [[Мінскае мастацкае вучылішча]] на аддзяленне "мастак-педагог" (сярод выклачыкаўвыкладчыкаў - І. Ахрэмчык, Х. Ліўшыц, [[Віталь Цвірка|В. Цвірка]]). На апошнім курсе ў [[1951]] годзе быў ваключанывыключаны "за космапалітызм", але дзякуючы абароне з боку студэнтаў, прадстаўнік НКУС вырашаў яго аставіцьпакінуць.
 
У [[1949]] годзе пасля аўтамабільнай аварыі памірае бацька і дабрабыт сям'і рэзка пагаршаецца. У [[1950]] годзе нараджаецца сын Мацвей.
Радок 18:
У [[1951]] годзе паступіў на працу ў Беларускае аддзяленне Цэнтральных мастацкіх майстэрняў Мастацкага фонду СССР (з [[1967]] года - Мастацка-вытворчы камбінат Мастацкага фонду БССР), дзе амаль да сярэдзіны 1960-х, маляваў на заказ [[партрэт]]ы савецкіх правадыроў. З [[1953]] года пачаў браць удзел у выставах. У [[1959]] годзе быў прыняты ў Саюз мастакоў [[БССР]]. У гэтым жа годзе пераехаў ў новы дом на вуліцы Жданава.
 
У [[1968]] годзе ў сувязі з яго 50-годдзем, кіраўніцтва СоюзуСаюза мастакоў прапанавала яму правесці закрытую персанальную выстаўку без удзелу гледачоў і прэсы, але прапанова была адхілена мастаком, aа ў [[1972]] годзе у выніку рэарганізацыі зволенызвольнены з камбінату ў ліку іншых [[мастак]]оў і з гэтага часу нідзе на службе больш не лічыўся.
 
З-за адмоўнага стаўлення да ягонай творчасці выстаўкома ён праз даволі цяглы час (з [[1975]] да [[1988]] год) амаль не меў магчымасці прымаць удзел у выставах у [[Мінск]]у. Яго ліст са скаргай ў Міністэрства культуры [[СССР]] у [[1978]] годзе не вырашае пытання. У гэты перыяд ён некалькі разоў выстаўляецца ў [[Вільня|Вільні]] ([[1972]], [[1975]]) і [[Кіеў|Кіеве]] ([[1975]], [[1982]]). У самы плённы перыяд сваёй творчасці ён быў пазбаўлены магчымасці быць экспанаваным на радзіме. Толькі пасля другога звароту ў Міністэрства культуры ў [[1987]] годзе яму ў рэшце рэшт вяртаюць права выстаўляцца ў [[Мінск]]у.
Радок 27:
 
== Творчасць ==
Па заканчэннiзаканчэнні вучылішча Басаў быў захоплены жывапiсамжывапісам Роберта Фалька iі [[Поль Сезан|Поля Сэзана]], якiхякіх ён вывучаў iі пераасэнсоўваў. Гэта непасрэдным чынам адбiласяадбілася на яго творчасцiтворчасці — ён доўга заставаўся пад значным уплывам менавiтаменавіта гэтых мастакоў. Усё сваё жыццё ён паўтараў, што вельмiвельмі хацеў быць падобным да Фалька, але з гэтага мала што атрымлiваласяатрымлівалася.
 
ПэрыядПерыяд пераменаў у мастацтве Басава адбыўся памiжпаміж [[1966]] iі [[1967]] гадамiгадамі. На змену натурным краявiдаўкраявідаў прыходзяць работы спачатку нiбынібы наўмысна рознастылёвыя, але якiяякія крок за крокам кшталтуюць тую пазнавальную манеру, якая будзе ўласцiваяўласцівая мастаку на доўгiядоўгія гады. У гэты ўмоўны пераходны пэрыядперыяд трапляюць «Дом з чырвоным дахам» ([[1966]]), «Партрэт жонкiжонкі» ([[1967]]), «Спатканне» ([[1967]]), «Мелодыя» ([[1967]]), «Дзяўчына з гета» (1967). Ва ўсiхўсіх гэтых работах адчуваецца прынцыповае захапленне мастака французскiмфранцузскім жывапiсамжывапісам, але гэта толькiтолькі першае павярхоўнае ўражанне, бо перадусiмперадусім Басаў ставiўставіў сабе iншыяіншыя мэты.
 
Усім яго жывапісным палотнам папярэднічалі малюнкі — завершаныя і самакаштоўныя кампазіцыі з амаль скульптурнай лепкай аб’ёмаў, упэўненай шырокай контур-лініяй-мазком, з асаблівай выразнасцю вялікіх паўзаў на аркушы.
 
За дваццаць гадоў (1953—1973) яго згадалі двойчы ў агульных аглядах, а ў наступныя пятнаццаць (1973—1988) ён зусім сышоў з мастацкай арэны і пра яго ніхто не згадваў. У канцы 80-х мастак і сам стаў адмаўляцца ад розных прапановаўпрапаноў новых дылераў. Ён марыў аб сваёй персанальнай выставе ў [[Масква|Маскве]], [[Іерусалім]]е, [[Нью-Ёрк]]у, але пайшоў з жыцця, не дачакаўшыся ніводнай сваёй персанальнай выстаўкі.
 
У [[1996]] годзе, за два гады пасля смерці мастака, адбылася першая яго персанальная выстаўка ў [[Мінск]]у ў [[Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь|Нацыянальным мастацкім музеі]] быў надрукаваны каталог пры падтрымцы фондафонду Сораса. У [[2002]] годзе рэйтынгавым цэнтрам Прафесійнага Саюза мастакоў у [[Масква|Маскве]] выданывыдадзены сертыфікат аб прысваенні І.Басаву катэгорыі 2–А (Мастак–прафесіянал высокаговысокага класа з ярка выяўленай індывідуальнасцю).
 
== Літаратура ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Ізраіль_Мацвеевіч_Басаў"